Gabriel Rios

Eén song per maand en aan het eind van het jaar heb je een plaat. Een eenvoudig en elegant concept voor de nieuwe van Gabriel Rios. This Marauder’s Midnight, nu bij de platenboer, is uitgepuurd in een bezetting van drie muzikanten: Amber op cello, Ruben op contrabas en Gabriel op gitaar en stem. Spirituals, gospel, parabels, mythische duivels en engelen, aangevuld met de liefde. Het is een intense, fluweelzwarte plaat geworden.
 
"New York is Disneyland voor gevorderden."
 
Gabriel: Ik ben naar New York gegaan om songs te schrijven. Ik ben daar veel gaan spelen en het feit dat je in een zaaltje staat en er voor je, in het publiek, alleen maar Engelstaligen staan, legt een druk op je. Een gevoel dat je het goed moet doen. Mensen gaan er ook elke avond op zoek naar muziek. Dat kennen we hier niet. Ik heb Ruben en Amber na een jaar in New York leren kennen. Bas en cello bleek ideaal voor wat ik wilde doen. Met hen repeteerden we tijdens de week en speelden we in het weekend. Het concept van een song per maand uitbrengen, komt eigenlijk van daar. Na anderhalf jaar hadden we heel wat materiaal dat klaar was. Ik wilde niet zomaar twaalf songs nemen, de studio induiken en klaar. Elke song heeft nu aandacht gekregen, en zo hoort het eigenlijk voor een plaat. En ook, toen we aan dit jaar begonnen, waren er zes songs klaar, dus we hadden die tijd nog nodig. (lacht) Het hele jaar verliep op zijn gemakje en dat wil ik graag zo houden. Constante druk en stress is niets voor mij.
 
Cyborg-generatie
 
GUIDO: Wie zijn Amber en Ruben?
Gabriel: Ruben is een contrabassist die al veel met Jef Neve speelde en studeerde in de Manhattan School of Music met zijn vrouw Amber, een celliste. Zij wonen al 8 jaar in New York, ik wist ook niet dat ze Nederlands waren. Hij heeft een Tunesisch-Joodse achtergrond en Amber heeft Koreaanse wortels. Ruben kan alle instrumenten spelen. Ik ben zo blij dat hij zijn plek heeft gevonden op dit album en dat hij zich erdoor aangetrokken voelde. Hij is een hele goeie pianist en basspeler. Hij heeft ook de plaat geproducet. Hij is geschoold in het maken van muziek voor reclame, wat ervoor zorgt dat hij heel vlug iets kan maken dat goed klinkt, dat klinkt waarvoor het dient. Die ingesteldheid is van pas gekomen. Zijn kamer in New York ligt vol instrumenten. Hij moet direct indruk kunnen maken met de muziek voor die reclamemensen. Hij werkt razendsnel, hij is ook van een jongere generatie. Het is waanzin hoe snel die jongeren werken. Ik voel me vaak zo oud bij hem, en hij is toch al 29. Ik ben er écht van onder de indruk.
GUIDO: Snelle werkers riskeren vlug opgebrand te zijn.
Gabriel: Of ze transformeren in een allesomvattende cyborg-generatie! (lacht) Ruben is niet eens van de generatie van de jongere mutanten die nu pas twintig zijn. Ik weet zeker dat hij er nu graag bij zou zijn om alles wat ik zeg in twijfel te trekken. Maar hij is een supergast en héél grappig. Ik ben blij met hen, ze komen uit een andere muzikale achtergrond, ze hebben een ongelooflijke discipline, ambacht en werkethiek. Ik probeer hen zo weinig mogelijk te storen. Ik wil niet dat ze ontdekken waar ze zijn, namelijk bij mij. (lacht)
GUIDO: Niet veel klassieke muzikanten slagen er in om twee werelden te overbruggen.
GUIDO: Popritmes kunnen voor hen vreemd lijken, of uit het tempo gaan. Amber heeft zich vlot aangepast. Ook op het vlak van muzikale frequenties. Dit is wat technischer, maar we hebben geen drums, dus de lage tonen komen steeds van Ruben. Ik zit in de middentonen met Amber, maar eigenlijk zijn het zo goed als twee gitaren. Telkens als we een solerend stuk nodig hebben, neemt zij dat vlekkeloos over en hou ik het ritme op mijn gitaar. Dat werkt heel goed. Het is een mooie, breekbare frequentieverzameling. We hebben ook met live takes gewerkt, de songs in hun geheel opgenomen. Dan moet het juist en goed zijn. Ik zie me verder in die richting evolueren. Zo opnemen vergt al een pak meer moed. Alle ingebouwde veiligheden vallen weg.
GUIDO: Het zuivert de muziek uit en maakt ze donkerder?
Gabriel: Donkerder ja, ook in de zin dat het dichter tegen klassieke muziek aanleunt. Heel organisch ook. Je kan wegkomen met een cello, met iets kleins laten klinken alsof de arrangementen niet voor een popsong zijn geschreven. Het is echt een truc, want natuurlijk zijn het allemaal pure popsongs in een soundtrack-klassiek-achtige inkleding. Het werkte.
 
Tar baby
 
GUIDO: Mystieke dingen als de ‘Madstone’ of ‘Tar baby’ doen veel voor de sfeer.
Gabriel: Ik was in New Orleans en hoorde die verhalen over de madstone, erg tot de verbeelding sprekend. Je bent ziek, mentaal of fysisch en men verbindt die steen letterlijk aan je om alle slechts in zich op te nemen, en die valt er dan af eens je terug gezond bent. En zo’n steen komt dan uit de maag van een hert. Prachtig toch? Zoiets zie je gewoon meteen voor je.
GUIDO: En 'Tar baby?'
Gabriel: Dat komt uit Uncle Remus, van de oude Disneycartoons die ik als kind zag. De Tar baby is een pikzwart wezen dat daar roerloos zit en als je eraan komt blijf je eraan kleven. Hoe meer je ervan los probeert te komen, hoe meer je erin verstrikt raakt. Ik was er doodsbang van, echt akelig. Op een vreemde manier hebben de Verenigde Staten ook veel losgemaakt wat diep in mij verborgen zat.
GUIDO: Ben je dieper gegaan?
Gabriel: Ik heb hard geprobeerd om direct te zijn, om minder in raadsels te zingen. Toen teksten de kop opstaken tijdens het spelen en ze voor mij steek hielden, bleven ze er vaak in. Voor mij persoonlijk, als het mezelf en mijn gitaar is, zijn teksten veel gaan betekenen. Als ik niet weet waarover het gaat, dan speel ik het liever niet. Want ik weet dat ik het vlug beu zal worden. De suspension of disbelief zoals die er in films ook is, wil ik hebben. De balans van echt en fictief.
GUIDO: Veel songs voelen aan als parabels.
Gabriel: Ze worden net geen popsongs, dat trekt me hard aan. Het moment dat je een stukje gitaar voor iemand speelt en het nog geen song is, maar daar het moment ligt waarop het een song wordt, dat zoek ik heel vaak op. Een song in zijn meest eenvoudige, meest krachtige vorm.
 
Archetypes
 
GUIDO: Veel duivels en engelen ook.
Gabriel: Dat is mijn fascinatie voor verhalen en mythes. Ik kies ervoor om het leven in die archetypes te zien. Ik ontmoet mensen die cynisch zijn en nergens in geloven.
GUIDO: Ik ben niet bepaald gelovig.
Gabriel: Ik ook niet, maar de kracht die in die archetypes schuilt, raakt iedereen. Verhalen zijn altijd een neerslag van wat je ziet in mensen, wat ze doen, hoe ze zijn. De waarheid is zo saai. We willen allemaal dingen zien die meer zijn dan de som van hun delen.
GUIDO: Je teksten zitten vol mooie beelden, maar blijven vaak abstract.
Gabriel: Eigenlijk wil ik dat de mensen weten wat ik bedoel. Het mag geen dichte mistwolk blijven waar geen enkele klik is met de luisteraar. Er moet ergens een opening zijn. Ik bedoel, ik ben een grote fan van Randy Newman. Hij zegt precies wat hij bedoelt, terwijl een andere laag onder wat hij zingt absoluut niet zo zichtbaar is.
GUIDO: Ik denk niet dat ik Randy al snap.
Gabriel: Ik snap Tom Waits niet, terwijl alles er is om hem fantastisch te vinden. Volgens mij gaat dat zelfs over frequenties in stem, klank, het geheel waar je het als persoon voor hebt of niet. Ik denk dat zoiets klankbiologisch kan zijn. Ik kan je een song spelen in een andere dan de normale toonaard en je zal er misschien niks aan vinden. Randy Newman klikte voor mij toen ik begreep dat er achter die zeemzoete, soundtrackachtige muziek vaak heel zware en donkere boodschappen liggen. Randy is een heel duistere jongen hoor! (lacht) ‘Sail Away’ gaat over de slavenschepen die naar Amerika gaan, om maar iets te zeggen. Hij noemt de slaven zelfs aapjes! Randy, die er als een vriendelijke buurman uitziet. Iedereen heeft volgens mij zijn persoonlijke toonaarden, precieze frequenties die klikken voor hem of haar, warmte of scherpte. Ik denk dat zoiets heel ver gaat. Als er iets organisch werkt, dan is het toch wel muziek!
GUIDO: Ik hoor ook veel liefde.
Gabriel: Liefde is een verschrikkelijke, ongelooflijke kracht. Er zit lust in, stalking zit er zelfs in! Maar het is veel meer dan alleen liefde. Er zit New York in. De song waarin ik me realiseer dat ik in die grote stad maar één van de duizenden ben die het geld hebben om er een kans te wagen. Dat was een reality check. Je bent de hipster die in Chinatown is gaan wonen en muziek maakt: Disneyland voor gevorderden. In New York leer je heel vlug - en dat is geen fijne gedachte - dat je deel uitmaakt van de happy few. Het eerste jaar leef je in die schok en daarna kan je er wel mee om en besef je dat het je niet mag beletten om mooie muziek te maken. Het heeft gewerkt, want mijn songschrijven is er wel degelijk geëvolueerd.
 
(LAD)
foto's: Michael Sewandono