De vier troeven van MYANMAR

Waarom Myanmar 'Het Gouden Land' wordt genoemd, merk je al terwijl het vliegtuig daalt naar de luchthaven van de voormalige hoofdstad Yangon. Overal glimmen gouden pagodes in het groene landschap van dit diep boeddhistische, politiek problematische, maar uitermate vriendelijke en gastvrije land. Myanmar - tot 1989 en eigenlijk ook nog lang daarna beter bekend als Birma - is een van de grootste landen van Zuidoost-Azië, maar het valt netjes op te delen in vier toeristische troeven.
 
Yangon
Koloniale sfeer & een gouden pagode
 
Yangon is de eerste stad waar je terechtkomt als je in Myanmar landt, en het is een uitstekende plek om te acclimatiseren. Sinds een generaal van het voormalige militaire regime werd aangereden door een brommertje, zijn motorfietsen er verboden, en wie al eens in brommersteden als Saigon, Hanoi of Jakarta is geweest, weet wat voor een opluchting dat is. Een wandeling downtown, waar de brede lanen in roostervorm zijn aangelegd tot aan de drukke Strand Road aan de rivier, is makkelijk en geeft je een idee van hoe de stad - toen nog Rangoon - er moet hebben uitgezien in de Britse koloniale tijd. Je kan er zelfs high tea gaan drinken in het poepchique Strand Hotel, wat op bloedhete namiddagen wel eens een aanlokkelijk airco-idee kan zijn.
 
De echte topattractie van Yangon ligt echter een kilometer of vier noordelijker. De Shwedagon Paya is een monsterachtig grote pagode, helemaal verguld en met een knoert van een diamant op de top gemonteerd. Dit is het belangrijkste bedevaartsoord van het land, en een van de bekendste van heel Azië. Rondom de pagode, die op een heuvel staat die je via grootse overdekte trappengalerijen blootsvoets beklimt, is in de loop der jaren een soort gouden tempelstad uit de grond gestampt. Je weet niet wat je ziet: duizenden Boeddhabeelden, houtsnijwerken, bloemenstalletjes, winkeltjes, offerandes, waaiers van papiergeld, wierookstokjes, bedelschaaltjes, minipagodes, klokken, gongs, trappen, poorten, noem maar op. Achter gordijntjes zitten astrologische waarzeggers, die zonder uitzondering goed nieuws afleveren, dus dat valt mee. Overdag is Shwedagon al een bijzondere plek, maar bij valavond wordt het pas echt magisch. Terwijl het goud om je heen langzaam een dieporanje kleur krijgt, drommen steeds meer monniken samen op het plein rond de pagode, die dan bezwerende mantra's beginnen te zingen. Onvergetelijk.
 
Mandalay
Koninklijke stad & een heel lange brug
 
Het centrum van Mandalay, de tweede grootste stad van Myanmar, is heet, stoffig, druk en vuil. Als je hier wordt afgezet aan je hotel, vraag je je af waarom iedereen per se naar Mandalay wil komen. Het antwoord ligt buiten het centrum. Aan de rivier bijvoorbeeld, waar je in de meest kleurrijke haven die je ooit hebt gezien een boot kan nemen naar Mingun, een eind stroomopwaarts aan de overkant, waar een onafgewerkte reuzenpagode wordt bewaakt door twee metershoge sfinxen die half zijn ingestort door een aardbeving. Of op de voetgangersbrug van U Bein, een halfuur fietsen naar het zuiden. Het is een oogstrelende, kilometerslange constructie van teakhout over een idyllisch binnenmeer. Op de terugweg naar de stad kan je meteen een kijkje nemen in de luidruchtige ateliers van de houtsnijders, bladgoudmakers en zijdewevers van de stad, die elk hun eigen bedrijvige wijk hebben. Ga je zeker ook vergapen aan de vier meter hoge gouden Boeddha in Mahamuni Paya, die elk jaar dikker en knobbeliger wordt, want er worden dag in, dag uit plakjes bladgoud op gekleefd door bedevaarders. Naar het noorden van de stad trek je het best in de late namiddag, want dan kan je eerst de formidabele teaktempel Shwenandaw Kyaung bezoeken in het zachte avondlicht, waarna je Mandalay Hill beklimt (klinkt lastiger dan het is: er zijn roltrappen) van waar je de zon kan zien ondergaan over de Ayeyarwady-rivier. Daarna daal je in het donker af voor een marionettenshow en/of een paar koele glazen pils in een van de vele beer stations die de boulevards van de stad aflijnen.
 
Bagan
Elektrische scooters & duizenden tempels
 
Reizigers in Zuidoost-Azië lopen sowieso risico op tempelmoeheid, maar nergens is dat meer het geval dan in Bagan. Niemand kan je het exacte aantal vertellen, maar hier staan meer dan vierduizend tempels in één grote vlakte. Uiteraard is het onbegonnen werk om die allemaal te bezoeken, maar er zijn er een tiental die groter, mooier, historisch of religieus belangrijker, architecturaal zeldzamer of gewoon spectaculairder zijn dan de andere. Het voordeel is dat die allemaal relatief ver van elkaar verwijderd liggen, zodat je onderweg nog honderden andere tempels passeert, waarbij je een goed idee krijgt van de omvang van deze archeologische site. Vergeet zeker niet om bij zonsopgang of -ondergang een van de tempels te beklimmen - Shwesandaw Paya is daar het best voor geschikt, maar iedereen weet dat, dus je zal er niet alleen staan - om over heel de vlakte te kunnen uitkijken. Verder is binnen in de tempels ook van alles te zien, van eeuwenoude muurschilderingen tot fabelachtig mooie Boeddhabeelden. Het is er wel donker, dus steek een zaklampje in je achterzak.
 
Hoe bezoek je de tempels van Bagan? Negen kansen op tien logeer je in Nyaung U, een rustig maar gezellig stadje met aangename restaurants en zelfs iets wat - weliswaar naar bescheiden Myanmarese normen - op een nachtleven lijkt. Van daar is het nog kilometers naar de eigenlijke tempels, dus te voet gaan is geen optie. Een fiets huren kan, maar vergeet niet dat het zeer warm wordt op de vlakte. Je kan ook met de paardenkoets gaan, wat pittoresk is, maar traag. Sinds een paar jaar hebben ondernemende verhuurmaatschappijen de oplossing gevonden: voor minder dan 10 euro per dag krijg je een elektrische scooter, waarmee je probleemloos en zonder inspanning tot bij de verste tempels geraakt zonder dat de batterij plat valt. En het is nog dikke fun ook!
 
Inle Lake
Acrobatische vissers & drijvende tuinen
 
Hoezeer je ook onder de indruk was van de betoverende pagode van Yangon, de koninklijke grandeur van Mandalay en de duizelingwekkende tempelpracht van Bagan, toch kan niets je voorbereiden op het absoluut schitterende meer van Inle. Het is lang en smal, en ligt ingeklemd tussen steile heuvels. De mensen die aan de oevers wonen, hebben een unieke manier van leven. Ze wonen in paalwoningen op het water. Groenten verbouwen ze in drijvende tuinen, die ze onderhouden van op hun ragfijne kano's, waarmee ze behendig het smalle labyrint van kanaaltjes doorkruisen - de zogenaamde backwaters. Op het meer zelf kan je vissers gadeslaan die achteraan hun kano rechtop staan en roeien met één been, iets wat je alleen hier kan zien. De oevers zitten vol met watervogels - reigers, ooievaars, aalscholvers, koeten - die 's avonds, wanneer het meer rood kleurt, massaal naar hun slaapplaatsen vliegen, een magisch gezicht. Stap ook eens uit je rondvaartbootje, want op het vasteland vindt volgens een vijfdaags rotatiesysteem (elke dag in een ander dorpje rond het meer) een reizende markt plaats, en dat is misschien wel de meest fotogenieke van heel Myanmar. Bezoek ook zeker de Nga Hpe Kyaung, want die tempel rust op palen in het water. Nog een must: de vijf legendarische Boeddhabeeldjes van Phaung Daw Oo Paya, onherkenbaar geworden door het vele bladgoud dat erop wordt gekleefd, die elk jaar worden rondgevaren op een spectaculair versierde paradeboot.
 
De uitvalsbasis voor een bezoek aan Inle Lake is het rommelige, maar gezellige stadje Nyaung Shwe, aan het kanaal dat uitmondt in de noordrand van het meer. Hoewel je het hier best naar je zin zal hebben en een boot voor een dagtrip op het meer regelen er kinderspel is, raden we je toch aan wat dieper in je portefeuille te tasten om minstens één nacht door te brengen in een paalhut op Inle Lake zelf. 's Avonds en 's ochtends is het er zo onbeschrijflijk mooi, dat mag je echt niet missen. Als je nadien nog een extra dag in Nyaung Shwe blijft, kan je een fiets huren om de jonge monniken te gaan bezoeken in het knappe houten klooster Shwe Yaunghwe Kyaung, waarna je puffend bergop pedaalt naar het Red Mountain Estate. Daar kan je je op het terras installeren en op je gemak fijne wijntjes proeven bij een weids uitzicht op het zilveren meer, de glooiende wijngaarden en de groene heuvels aan de overkant.
   
(HDP)