Roisin Murphy

Ik zit bij een Roisin Murphy die heel gelukkig is, en dat hoor en zie je eigenlijk aan alles. Ze ziet er zoals altijd uitermate stijlvol en mooi uit, vermoeid maar glunderend, flamboyant in haar taal maar doodeerlijk en rechtuit. Hairless Toys is haar derde en heel sterke solo-album, na acht jaar stilte.
 
GUIDO: Vond je het niet wat lang duren?
Roisin: Misschien. Ik wacht meestal tot de plaat aan mijn deur komt kloppen, en dat was het moment. Soms is muziek maken een proces waar je maar twee dagen op een week iets te doen hebt in relatie met de plaat. Dat kan frustrerend en blokkerend werken. Het gaat de hele tijd over het samenrapen van stukjes. Maar gelukkig is het schrijven van deze plaat één solide, aaneenhangende brok geweest. In enkele weken heb ik 35 songs geschreven.
GUIDO: Er schuilen nogal wat verschoppelingen in je songs. Veel titels komen nogal zwaar binnen.
Roisin: (lacht) Nu je het zegt.
GUIDO: Komt de plaat voort uit droevige gevoelens?
Roisin: Nee, ik was heel gelukkig. De teksten zijn ontstaan vanuit mijn persoonlijke beleving, dus daar is die… volwassenheid, die diepte er wel. ‘Growing up’... ik heb een hekel aan dat woord. (grijnst)
GUIDO: Is het een ‘Growing-up’ album?
Roisin: Toch wel. Ik heb dat ook vroeger gehad, maar nu nog meer: ‘I’ll do whatever I fucking like!’ Dat zal dan mijn vorm van volwassenheid zijn. (lacht) Er is ook geen beginpunt voor deze plaat. Het gaat over de diepe geschiedenis, het verhaal waar Eddie Stevens en ikzelf al meer dan twintig jaar aan schrijven. We hebben er niet zwaar over gepraat, of beslist van hier zal de plaat over gaan, of dit zijn de referenties. Heel veel vertrouwen, en voor de eerste keer in lange tijd kon ik er helemaal in opgaan. Mijn kinderen waren vier weken op vakantie met de grootouders. Tegelijk voelde ik dat er een einde, een grens zat aan dat proces, dat het zou stoppen als de kinderen terugkwamen. Dus het was van moeten! Ik heb twee songs per dag gedaan en van elke minuut genoten. Het was erg gefocust en de landschappen van de muziek hebben me in de richting van die diepere teksten gewezen. Beide gingen afwisselend hand in hand door het creatieproces heen. We werkten samen, op hetzelfde moment, in dezelfde ruimte. Eddie weeft muziekreizen, landschappen. Hij is een virtuoos, een gek van synths en apparaten.
 
Op zoek naar de stem
 
GUIDO: Heb jij een muzikale achtergrond?
Roisin: Totaal niet, het is me overkomen. Fell down on my arse into it. (lacht)
GUIDO: Wanneer heb je je stem ontdekt?
GUIDO: Bij Ruby Blue? Tot dan was ik heel onzeker. Ik heb nu meer vertrouwen. Bij Moloko zei ik dingen, ik zong niet. Ik experimenteerde wel volop. Ik probeer nog steeds verschillende stemmen, manieren, soorten songschrijven… Hoe de melodie ontstaat, het idee van melodie naar zijn grens duwen, rappen, accenten, persoonlijkheden, karakters…
GUIDO: Dat had ik wel in ‘Exile’, bijna een filmpersonage.
Roisin: ‘Exile’ leunt heel dicht tegen mijn echte zangstem aan. Het verhaal van mijn stem komt dichter en dichter en dichter tot mij! (met nadruk) Hoe meer ik over zingen te weten kom, hoe meer ik mezelf ben.
GUIDO: Luister je soms terug naar Moloko-songs?
GUIDO: Ik luister bijna nooit naar mezelf, al een aantal jaar. Als je kinderen hebt, heb je daar ook niet echt de tijd voor. Ik heb zelfs nog niet veel naar deze plaat geluisterd. Ik ben een egoïst, maar geen egoïstische zangeres. Ik heb mijn stem nooit belangrijker gevonden dan de muziek. Bij Moloko zei ik vaak: ik wil de zangeres niet zijn, ik zou veel liever de baslijn zijn!
GUIDO: En nu?
Roisin: Mijn stem is nu veel meer een instrument. Mijn instrument. Ik ben zes maanden geleden ook gestopt met roken. Voor de allereerste keer heb ik dus ook echt iets gedaan voor mijn stem.
GUIDO: Moeilijk?
Roisin: Viel best mee. Ik ben gewoon gestopt, punt!
GUIDO: Met snoepen lukt me dat niet zo goed.
Roisin: Suiker is van een ander niveau hoor! Dat zit overal in. Je moet ook eten hé, en als je dan lekker snoep ziet. Negentig procent van wat je ziet in een supermarkt is slecht voor je.
 
Zwarte muziek
 
GUIDO: Vond je veel van jezelf terug in Paris is burning, de documentaire waaruit ‘Gone fishing’ is ontstaan?
Roisin: Die documentaire is als chocolade eten voor mij: elk frame is puur genieten. Bij de alomtegenwoordige flamboyance vind ik er ook een heel mooie, kwetsbare diepte in. En de flamboyance is eigenlijk óók net de diepte. Hun verhaal raakt me, klikt absoluut. Het is prachtig.
GUIDO: Zijn we dat aan het verliezen, het flamboyante?
Roisin: Zo heb ik er nog niet over gedacht. Volgens mij gaat dat in golven. Het komt op, verdwijnt en komt terug.
GUIDO: Was de Madchester-scene van begin jaren negentig enigszins vergelijkbaar?
Roisin: Dat was allemaal very blokey, nogal macho eigenlijk.
GUIDO: The Stone Roses ook?
Roisin: Niet echt, maar de scene was wel zo.
GUIDO: Hun muziek had vaak veel emotie, vrouwelijkheid ook.
Roisin: Grote gasten met grote broeken, dat was de scene. En xtc, véél xtc! Alle beperkingen en begrenzingen weg! Maar dat moet je in België toch ook gehad hebben?
GUIDO: Je had die danstempelcultuur. The Prodigy heeft voor mij de klik naar de dance gemaakt.
Roisin: Voor mij was het de zwarte dansmuziek. Vanaf mijn veertiende ben ik zwaar de muziek ingedoken. In Manchester ging ik vaak uit in Moss Side, naar R&B- en hiphopclubs, zelfs toen Manchester vooral draaide op house en acid. Toen was ik zestien. Ik ben naar één rave geweest en ik vond er echt niets aan. Het gevoel van daar te zijn met duizenden, verloren in de massa.
GUIDO: En de massa verloren in zichzelf.
Roisin: Dat vond ik niet erg, dan letten ze alvast niet op mij. (lachje) De muziek voelde erg ‘samey’, het trok me niet aan. Toen ik daarna naar Sheffield ging, ontdekte ik er een verscheidene combinatie van al die dingen in vaak gekke, uitdagende vormen en versies. De genres liepen er ook veel meer door elkaar dan in Manchester. In Manchester had je de Haciënda, die helemaal niet ‘black’ was ten opzichte van de ‘black’-clubs waar ik ging dansen. In Sheffield dansten we allemaal samen, wit en zwart. Oude en nieuwe muziek samen, veel meer gevoel voor de roots en de afkomst van alle muziek, heel veel respect voor de zwarte cultuur en afkomst, ook in de house. In Manchester was iedereen obsessief bezig met muziek, maar niemand maakte muziek. In Sheffield maakte iedereen muziek. Iedereen! Dj Winston en Parrot, Warp Records natuurlijk! Een fantastische muzikale opvoeding die stad! En kort daarna was ik zelf muziek aan het maken, terwijl ik eigenlijk veeleer een visuele artieste wilde worden.
GUIDO: Ja?
Roisin: Ik wilde Cindy Sherman zijn! Ik ben zwaar beïnvloed door haar. In de late jaren ’80 was zij echt een opluchting voor mensen zoals ik. We kwamen toen uit een streng soort feminisme dat absoluut niet aansloeg bij mijn generatie. Als dat feminisme is, laat dan maar! Droge boel. Cindy maakte het prettig, thank fuck! Ik was gek van haar beelden. Ik ben ook opgegroeid voor het scherm, met films en series. Oude films, zwartwitfilms, MGM-musicals, hele weekends lang samen met mijn mama. Daarna tekenden we de kleren van de filmsterren. Zo heb ik echt wel een modebewuste opvoeding meegekregen.
GUIDO: Is spelen het beste aan muziek?
Roisin: Ik ben - en dat is echt waar - zo dankbaar voor wat ik kan en mag doen. Ik maak de beelden die ik wil, de videoclip die ik wil, de liveshow, de plaat… Ik hou zo van elk creatief aspect van wat ik doe!
GUIDO: Je bent perfect waar je wil zijn?
Roisin: (samenzweerderig fluisterend) It's the best job in the world!