Barbara Sarafian over 'Everybody Happy'

De nieuwe film van Nic Balthazar (Ben X, Tot Altijd) heet Everybody Happy en speelt zich af in het milieu van de stand-upcomedy.
 
Peter Van Den Begin is Ralph Hartman, een succesvolle comedian die aan zichzelf begint te twijfelen en in een negatieve spiraal terechtkomt. Pas wanneer zijn vrouwelijke collega Laura Maris zijn probleem lijkt te herkennen, komt er een onverwachte kentering. Laura wordt gespeeld door Barbara Sarafian, die voor de gelegenheid zelf op een stand-uppodium ging staan. En dat bleek niet mee te vallen...

GUIDO: Kan elke acteur comedy aan?
Barbara: (vastbesloten) Nee. Ik dacht dat Nic al het materiaal al klaar zou hebben, en dat ik het gewoon moest blokken en brengen. Ben ik me daar even in een valkuil getrapt! Maar dat heeft het ook wel dubbel spannend gemaakt. We moesten zelf ons comedymateriaal voor in de film schrijven. Dat was vooral een kwestie van durven primair te blijven. Geen intellectueel gedoe, durven het over pipi en kaka te hebben, en er dan nog in geloven ook, want anders gelooft het publiek jou niet. Ik wist dat ik als acteur moet geloven in de dingen die ik speel, maar als stand-upper moet je vooral geloven in hetgeen je staat te verkondigen, anders werkt het niet. Stand-upcomedy is echt millimeterwerk.
GUIDO: Is acteren dat dan niet?
Barbara: Bij acteren kun je er altijd nog wel ergens een twist aan geven. Als acteur hoef je niet te scoren, want je komt latent bij iemand binnen. Bij comedy is het (slaat haar vuist in haar handpalm) BAM!
GUIDO: En binnen de twintig seconden moet er gelachen worden, of alles dreigt te mislukken.
Barbara: Sowieso. De commerciële druk rond stand-up is momenteel enorm. Dezelfde regel geldt trouwens voor tv-sitcoms. Als je binnen de twintig seconden geen lach hebt van je testpubliek: afvoeren die handel.
GUIDO: Stel dat het comedymateriaal wel ter beschikking was geweest. Zou elke ervaren acteur ermee aan de slag kunnen?
Barbara: Technisch waarschijnlijk wel, maar of elke acteur daardoor ook grappig kan zijn op een podium? Onbedoeld misschien, maar dat is een ander verhaal. Je zou comedy technisch kunnen aanleren, maar ik ken genoeg acteurs die zeggen: ik kan geen comedy en ik wíl dat ook niet kunnen. Het is te veel scoren. Balletjes opgooien en meteen binnenkoppen.
GUIDO: Was je nerveus toen je je comedy-act moest brengen voor een publiek van vijfhonderd betalende figuranten?
Barbara: Ik stond backstage letterlijk te kokhalzen van de zenuwen. "Ik durf niet! Nee, ik durf niet!" En dat terwijl ik goed genoeg wist dat het 'maar' voor een film was. Film, mijn biotoop waar ik me zo goed in voel. (lacht) Als je nog maar één mens in de zaal wat meewarig naar je ziet kijken, krimp je in elkaar. Je moet als comedian zó hard geloven in je eigen zever.
GUIDO: En je ijdelheid? Moet je die koesteren of achterwege laten?
Barbara: Hm... Je kunt voor de spiegel gaan staan en je eigen gezicht bekijken terwijl je iets zo en zo brengt, maar ik noem dat 'maskerijdelheid'. Daar geloof ik niet in. Ik geloof in geloven. Als je dat doet, dan volgt je fysiek vanzelf. Maar ik heb je wel door hoor. (glimlacht) Jij bent waarschijnlijk aan het aansturen op hoe ik er in de film uitzie?
GUIDO: Wel... jouw personage Laura doet geen enkele moeite om er goed uit te zien en koketteert zelfs een beetje met haar slonzigheid en rimpels. Is dat eigenlijk ook geen vorm van ijdelheid?
Barbara: Nee, voor haar is dat een vorm van overleven. Al beseft ze wel dat het niet lang meer kan duren, want iedereen begint die truc door te hebben. Jezelf naar beneden halen, is iets wat in het begin grappig kan lijken, maar het heeft op termijn een averechts effect. Mensen die zichzelf niet graag zien, worden al snel niet interessant bevonden. Maar wat fysieke ijdelheid betreft, inderdaad ja, je kunt koketteren met je verval. Heel wat artiesten hebben dat gedaan.
GUIDO: Keith Richards bijvoorbeeld?
Barbara: Haha, dat is nu juist eens een ongelooflijke ijdeltuit. Maar natuurlijk koketteert die met zijn rimpels. Dat is zijn brand geworden. En dat is waar je als artiest naar op zoek moet gaan: wat is je brand?
GUIDO: Maar goed, Everybody Happy is geen film over comedy. Een interessant thema in de film vond ik 'losing it': hoe iets waar je al heel je leven goed in was, plots niet meer blijkt te lukken.
Barbara: Dat heb ik ook al gehad. Niet dat ik niet meer kon acteren, maar ik dacht dat ik het niet meer kon. Daar gaat het over: wat je zelf denkt, is veel essentiëler dan wat de anderen over je denken. Zelfkritiek kan je ziek maken. Het gepieker, de monologue intérieur. Op zich is zelfkritiek heel integer, maar die integriteit brengt met zich mee dat je jezelf dieper in de kelder kan duwen dan nodig. Een performer moet constant op zelfonderzoek, met het risico daar op een dag te ver in te gaan. Je kunt jezelf geleidelijk naar de kloten piekeren, en dat zal zich onvermijdelijk uiten op het podium. Iedereen heeft dat. Iedereen is onzeker, van geboorte tot dood. "Ik kan dit niet. Ik ben het kwijt." Dat heeft iedereen al eens van zijn innerlijke stem gehoord. Het is een symptoom dat je niet genoeg gelooft in wat je doet. Ik zei het daarjuist al en ik wil het gerust nog eens herhalen: ik geloof in geloven.
GUIDO: Wat voor een regisseur is Nic Balthazar?
Barbara: Ne goestingdoender. (lacht) Hij is heel charmant en schrijft mails zo lang als romanhoofdstukken. Van die mails waarbij ik dacht: ja Nic, ik heb het ondertussen wel al door. Maar hij meent het. Hij wringt zichzelf in vijftien bochten om je een vraag te stellen, maar hij méént die vraag. En daar smelt ik elke keer wel voor. Maar op de set, dat was wat anders. Toen weigerde ik soms in zijn ogen te kijken, omdat ik niet begreep wat hij van me wou. Maar we zijn er wel altijd uit geraakt. Nic bereidt alles heel goed voor. Hij is een mindmapper. Hij zei dat ook altijd tegen ons, dat we onze mind moesten mappen. We hebben hem er nog mee staan uitlachen, met zijn mindmappen. (lacht) Nic geeft, duwt, forceert, maar staat ook open voor weerstand. Hij is geen dictator als regisseur. Je kunt er een goeie dialoog mee hebben. Dat moet ook, want als acteur ben je een instrument van de regisseur, maar dat instrument is pas waardevol als het een meerwaarde biedt.
GUIDO: Heb jij goede raad voor jonge aspirant-actrices?
Barbara: In de eerste plaats: stop met bekend te willen worden. Stop met te denken dat je een BV zal worden. Dat heb je allemaal nergens voor nodig. Als je goed bent, dan lukt het wel. What will be, will be. Ik heb altijd gezegd dat ik geen najager ben. Ik heb nooit rondgehost op zoek naar rollen, en ik zal dat ook nooit doen. Zolang je keihard gelooft in wat je doet, komt alles in orde, en dat lukt pas als je jezelf vergeet terwijl je speelt. Jij bent niet the star. Dat bestaat niet. Mensen kunnen van jou een ster maken, maar zelf kan je dat niet. Wees geen egospeler, wees een teamplayer.

(HDP)