Fien Troch over 'HOME': "In deze film gaan we all the way. Ook in de seksscènes."

Home, de vierde film van Fien Troch, wordt ongetwijfeld haar grote doorbraak, want het is een onweerstaanbaar knap, meeslepend en ontluisterend portret van een groep tieners en hun radeloze ouders. Home was trouwens de morele winnaar van het voorbije Film Fest Gent, waar Fien een speciale vermelding kreeg van de jury, werd bekroond met beide publieksprijzen en de prijs voor beste muziek wegkaapte. 
Fien aarzelt niet wanneer we haar vragen of ze een film heeft gemaakt over probleemjongeren, of over jongeren tout court. "Jongeren tout court," antwoordt ze vastbesloten. "Ik heb een film willen maken over hoe moeilijk het is om jongeren op te voeden, en hoe moeilijk het is als jongere om opgevoed te worden. Maar het is een film, dus dan ga je wel op zoek naar situaties die het alledaagse overstijgen. Het zijn jongeren met problemen, maar er zitten ook veel scènes in waarin ze gewoon rondhangen en nietsdoen, zoals elke tiener."
GUIDO: Je hebt het over het generatieconflict, terwijl wordt beweerd dat dat vandaag nauwelijks nog bestaat.
Fien: Ik wil me in deze film niet vastpinnen op het heden. Hoewel hij zich in het heden afspeelt, is het geen film over jongeren anno 2016. Of je nu tiener was in de jaren zestig, zeventig, of vandaag... de omkadering is anders, maar opgroeien is altijd moeilijk geweest. De basis van tiener zijn blijft hetzelfde. Het klopt dat ouders vandaag dichter bij hun tieners staan dan vroeger, maar er blijft een afstand bestaan, en ik vind het goed dat die afstand er is. Zelfs als tieners vandaag samen met hun ouders naar Rock Werchter gaan, of met hun ouders bevriend zijn op Facebook, dan nog staan ze niet op hetzelfde niveau. Mijn eigen moeder was altijd lief en begrijpend, en langs een kant ergerde ik me eraan, want zo kreeg ik de kans niet om te rebelleren. Je ouders zijn niet je beste vrienden, en dat hoeft ook niet. Je wíl als tiener eigenlijk helemaal niet dat je ouders je begrijpen, want dan kan je je eigen weg niet zoeken. Je zal altijd dingen verbergen voor hen, en ik vind dat ouders ook niet alles hoeven te weten wat hun kinderen doen. Kinderen zijn geen onbevlekte, lieve wezentjes. Daarom wou ik per se die harde busscène in mijn film, waarin een dikke dame wordt uitgelachen door een bende tieners om haar heen.
GUIDO: Na vier films kan je stellen dat het onvermogen tot communicatie een rode draad is in je oeuvre. Waar komt dat vandaan?
Fien: Als kind keek ik vaak naar Hollywoodfilms, waar ik trouwens helemaal niets tegen heb. In die films worden emoties altijd uitvergroot, op zijn Amerikaans. Ik dacht dat dat zo hoorde. Mijn papa was eens voor drie maanden weggeweest, en we gingen hem afhalen op de luchthaven. Ik had me dat al helemaal voorgesteld zoals in de film: op hem aflopen, liefst in slow motion, hem rond de hals vliegen en zeggen dat ik hem heb gemist en van hem hou. Maar toen het moment aanbrak, kwam ik niet verder dan: "Hey." Ik heb nooit gezegd dat ik hem had gemist, en ik was zó ontgoocheld in mezelf. Ik begreep niet waarom ik dat niet tot uitdrukking kon brengen. Pas later had ik door dat ik mijn eigen emoties spiegelde aan wat ik in films had gezien. Op de filmschool heb ik dan een soort tegenreactie gehad en besefte ik dat je heel veel emotie kunt oproepen door heel weinig te laten zien. En dat is inderdaad een soort rode draad geworden in mijn werk.
GUIDO: In Home zitten scènes die juist heel veel laten zien. Waarom wou je de seks zo expliciet in beeld brengen?
Fien: De visuele stijl van de film is gebaseerd op de werkwijze van Frederick Wiseman, een Amerikaanse documentairemaker. De film is in 4:3-formaat, en alles is zogezegd één keer gefilmd, met één camera. In elke cut zit een tijdssprong. Zo konden we de typische fictietrucjes niet gebruiken. Mijn cameraman had ook de opdracht gekregen om te filmen alsof hij op voorhand niet wist wat er zou gebeuren. Alles werd zo eerlijk mogelijk in beeld gebracht. Toen we het in de preproductiefase over de seksscènes hadden, merkten we al snel dat het oneerlijk zou overkomen als de camera zich dan plots zou opstellen in een hoek waaruit niets te zien is. We hebben daar keilang over gepraat, en de conclusie was logisch: als wij deze documentaire werkwijze consequent willen hanteren, dan gaan we all the way, of we doen het niet.
GUIDO: Zo'n gedurfd besluit nemen is één ding, maar de acteurs moeten het dan ook nog tot uitvoering brengen.
Fien: Die wisten dat al een jaar op voorhand, bij de casting. We hebben er grondig over gepraat en hebben ervoor gezorgd dat er een band werd opgebouwd tussen de acteurs. Het bleef moeilijk om over die expliciete scènes te beginnen, ook voor mij, maar op een bepaald moment zeiden die gasten: we stoppen erover, het zal lukken, we gaan dat gewoon doen. En op het moment zelf viel het allemaal goed mee. Ik zat er een jaar voordien veel meer over te stressen dan op het moment van de opnames. We waren allemaal volwassenen onder elkaar. De acteurs in Home zien er jonger uit dan ze zijn, vergeet dat niet.
GUIDO: Ik zal wel niet de eerste zijn die dit opmerkt, maar ik moest aan Kids van Larry Clark denken.
Fien: (lacht) Nee, je bent niet de eerste die dit zegt. Ik ben bewust niet opnieuw naar Kids gaan kijken, om te vermijden dat ik dingen zou gaan kopiëren, maar ik geef wel toe dat ik eraan heb teruggedacht. Ik was zelf nog jong toen Kids uitkwam, en naast het feit dat ik het een heel goede film vond, stond ik ervan versteld dat hij iets verrots zo enorm cool in beeld kon brengen. Er is niets cools aan de gebeurtenissen in Kids, dat besefte ik toen ook wel al. Het was dus eigenlijk een fout gevoel, maar de cool van foute dingen doen, is blijven hangen. En dat heb ik in Home ook willen weergeven. De nostalgie naar een onbezonnen tijd toen je nog écht domme dingen kon doen. Het is op die leeftijd dat je domme dingen moet doen, want als volwassene is het gedaan.
GUIDO: Larry Clark plukte zijn jonge acteurs letterlijk van straat. Hoe heb jij je jonge gasten gevonden?
Fien: We hebben een castingoproep gedaan via sociale media, waar heel veel respons op is gekomen. Maar niet iedereen hebben we via de klassieke weg gevonden. We hebben ook letterlijk jonge gasten uit een skatepark geplukt, en soms gingen we af op tips. "Hé Fien, ik ken iemand, en die zijn zoon heeft echt wel een goeie kop voor in jouw film." Alle kandidaten werden dan een halfuur geïnterviewd voor de camera, om te zien waarmee ze bezig waren, hoe ze in het leven stonden. Ik wou dat ze in het echt ook allemaal een beetje rebels waren. En zo hebben we langzaam maar zeker de cast samengesteld.
 
(HDP)