Schuer, wij zijn niet mals: zonder vrijwilligers geen festivals!

Clear Channel en co mogen dan wel de poen opstrijken, zonder de hulp van de vele vrijwilligers zou een festival maar half zo aangenaam zijn. Wij sprongen op de rug van de crew, kropen mee onder het podium, leerden tappen en merkten dat crowdsurfen wel eens tot hoofdwonden leidt.
 Mensen, het is weer zover!

Bier aan de lopende band

Een bende die het festivalterrein van Rock Werchter al jaren onveilig maakt, is de muziekschool van Tremelo. Van achter de tapkraan genieten ze mee van de sfeer en de muziek op de weide. “Het is elk jaar weer uitkijken naar die vierdaagse,” vertelt Wim Smeulders. “Rock Werchter is een wereld op zich. Je ziet er alleen maar gelukkige mensen die een weekend uit het drukke leven stappen en fameus de bloemetjes buiten zetten. De sfeer is enorm uitgelaten. Zonder Rock Werchter zou onze groep overigens iets minder aan elkaar hangen. Ik hoop dan ook dat het festival voor eeuwig in Werchter blijft.” Het zijn grotendeels de verenigingen uit de buurt die meehelpen op het festivalterrein, vooral jeugdbewegingen en sportclubs. “Wij hebben het geluk dicht bij het hoofdpodium te staan. Vanuit ons kraam missen we dus weinig van de show. Als een van je favoriete bands optreedt, kan je ook gerust gaan kijken. Dan springt er wel even iemand voor je in.” Het is nog altijd het gerstenat dat het meest verkocht wordt in de dranktent. En nog geen klein beetje. “Bier tappen we echt aan de lopende band. Je kan je niet voorstellen hoeveel geld er rolt voor drank. Regelmatig staan er dan wat dronken mensen te lallen, maar we hebben er weinig problemen mee. Bedreigd voelen we ons zelden. En mocht dat toch het geval zijn, dan zijn er de veiligheidsagenten of het Rode Kruis om ons ter hulp te schieten. Uiteraard zijn er al incidenten geweest, maar die worden snel opgelost. Ons kraam beschermt ons, de festivalgangers kunnen er niet in. Eigenlijk zijn er twee soorten incidenten: vrienden die gewoon elkaar in een plas willen doen struikelen of echte zatte festivalgangers die niet meer weten waar ze mee bezig zijn. Maar dat valt allemaal best mee.”

Eddy Wally op de wei

“Een keer is Eddy Wally een pint komen drinken bij ons,” weet Wim. “Wat die precies op zo’n festival komt zoeken, weet ik niet, maar het is een zeer vriendelijke man. Van hem hebben we dus zeker geen last gehad.” Pintjes tappen en ondertussen van de heerlijke muziek genieten, het lijkt een droomjob. Toch is het werk in de dranktent niet te onderschatten. “Veel vrijwilligers die vier dagen werken, hebben zeker een dag vakantie nodig om te bekomen. Er wordt heel veel ‘in shifts’ gewerkt en dat maakt het werk gelukkig draaglijker. Tijdens het werken kan je nooit echt gaan zitten en je benen worden flink op de proef gesteld. Maar de toffe sfeer doet die vermoeidheid gauw vergeten.” En hoe zit dat met de vriendjespolitiek op de weide? Krijgen de kameraden allemaal een gratis pint? “Pinten uitdelen is onmogelijk. Er is een zeer strenge controle. Als ze merken dat er gratis drank wordt weggegeven, kan het kraam geweigerd worden het jaar daarna. Personen die worden betrapt, kunnen van de wei worden gezet.” Van hard werken en een plakkerige tent begint een mens al eens wat meer te transpireren. Een aanval op het biervat is dan een oplossing. Het tappen gaat daarna dan allicht iets moeizamer. “Zelf heb ik nog nooit dronken staan werken, sommige andere medewerkers wel. Het is wel tof voor even, maar uiteindelijk kan dit niet lang blijven duren omdat het dan een gemors van jewelste wordt. Ik moet er ook samen met de andere twee kraamverantwoordelijken op toezien dat het werk goed verloopt en dat er niet te veel alcohol wordt gedronken. Een zatte collega kan ook van de wei gezet worden als hij te veel stoort. Erger is natuurlijk wanneer het bier op is,” gaat Wim verder. “Enkele jaren geleden was het enorm warm en op zondagavond was onze voorraad uitgeput. De vrachtwagen met bier was leeg. Een andere vrachtwagen kon blijkbaar niet komen, dus moesten heel wat medewerkers zelf de biervaten gaan halen. Eigenlijk was dat onbegonnen werk, maar er zat toen niet veel anders op. Het is daarna gelukkig nooit meer voorgevallen. De organisatie verandert nu iets sneller van vrachtwagen. (lacht)”

Sven Van Hees sluit af

Ook de kleinere festivals teren op de hulp van heel wat vrijwilligers. De Strandfuif in Glabbeek is er zo eentje. Het festival trekt jaarlijks tussen de 2500 en 5000 bezoekers, afhankelijk van de headliner. Dit jaar zal dj Sven Van Hees de keet afsluiten. Alle hens aan dek dus. Het festival, dat georganiseerd wordt door jeugdhuis Bunker, draait volledig op vrijwilligers, behalve voor die zaken waar men wettelijk niet onderuit kan, zoals security. “Ook voor de opbouw van geluids- en lichtinstallaties, podia en andere constructies zoals tenten en torens zijn firma’s ingehuurd,” vertelt verantwoordelijke Stijn Janssens. “Voor dergelijke zaken zijn er immers veiligheids- en stabiliteitsattesten nodig. Je kan niet voorzichtig genoeg zijn.” Het grote werk, van promo, opbouw, kuis, tap tot koken, wordt echter allemaal door vrijwilligers gedaan. “Daarnaast hebben we ook het geluk dat enkele verenigingen van het dorp ons komen helpen met bijvoorbeeld de barbecue of cocktailbar. Dat is zowel voor ons als voor hen mooi meegenomen en zo geniet het hele dorp van de Strandfuif.” De naam mag dan al klinken als een doordeweekse cocktailparty, het festival heeft de laatste jaren zeker haar sporen verdiend. Groepen als Status Quo, The Levellers en Praga Khan traden er bijvoorbeeld al op. Hoe een band als The Levellers in een boerengat als Glabbeek terechtkomt, blijft een raadsel, maar vooral ook een mooie prestatie. “Ik denk dat het vooral wat te maken heeft met de manier waarop we de artiesten ontvangen hier in Glabbeek: spontaan en gemoedelijk, niet teveel tralala. Maar alles verloopt wel zeer correct en is tot in de puntjes verzorgd. De artiesten vallen trouwens heel goed mee. Zolang het podium in orde is, loopt het meestal erg gesmeerd. De artiesten helpen zelfs soms met het laden van de vrachtwagens of tourbussen. De Belgische zomers zetten af en toe de weide compleet blank en dan is de combinatie vrachtwagen-tractor zeer handig. Met zulke zaken moet je elk jaar rekening houden. En dat vinden de artiesten meestal niet erg.”

Crowdsurfen met één been

Nog iets om rekening mee te houden op een festivalterrein zijn de faciliteiten voor andersvaliden. Met een rolstoel door het slijk is niet meteen een aanrader. Met één been crowdsurfen zou nog te doen zijn. “Rolstoelgebruikers of gehandicapten moeten net zo goed van een festival kunnen genieten,” zegt Nederlander Ruud. Samen met een groepje andersvaliden trekt hij jaarlijks naar Pinkpop in Landgraaf. “Het festival is inderdaad goed uitgerust, er zijn aangepaste toiletten en rolstoelplatforms. De dag van vandaag kan dat ook niet anders. Het zou anders simpelweg ‘discriminaaatsie’ zijn. Soms is het wel moeilijk om met een hele groep van het station tot op het festivalterrein te geraken. Maar met de hulp van een speciale shuttlebus lukt het wel. Ander is het onbegonnen werk. Sommige mensen bieden zich aan om als vrijwilliger mee te gaan met de andersvaliden. Uiteindelijk blijkt dan dat ze gewoon op het verhoogd platform willen staan. Aan zulke lui heb ik een hekel, ik pik ze er dan ook onmiddellijk uit.”

Smerige toiletten en lauwe drank

Laten we er nog eens een kerel uitpikken, de vrouwen hebben over het festivalgebeuren blijkbaar niet zoveel te vertellen. Eens polsen waar pakweg student Dieter De Beus zich zoal schuilhoudt op de festivals. “Mij kan je elk jaar terugvinden op Pukkelpop,” deelt Dieter ons mee. “Ik behoor tot de crew, voorheen security genoemd. Dankzij de oud-Chiroleiding heb ik er een plaatsje kunnen bemachtigen. Dit jaar zal ik ook voor de eerste keer in Werchter meehelpen. Als festivalganger heb ik nogal problemen met het geld dat ik er uitgeef. Alles is zo duur geworden. Hoewel je over de ticketprijzen niet kan zeuren, er komen immers zoveel groepen en grote namen langs. Al je ze apart wilt zien, betaal je heel wat meer. Maar toegegeven, een festival heeft iets aparts. Je bent vrij om te liggen, staan en springen. Iedereen is daar voor de muziek. Ik kan het moeilijk uitleggen, het is uniek. Naarmate ik ouder werd, genoot ik wel minder als festivalganger. Smerige toiletten, duur eten, lauwe drank en uren wachten op een groep: dat werd wat teveel. Daarom heb ik besloten om mee te werken als security. Ik zie alle groepen van dichtbij, het gaat er rustiger en hygiënischer aan toe en het kost me weinig tot niets.”

Voetballen met Michael Franti

Dieter bevindt zich frontstage, in de middengang. “We houden voornamelijk een oogje in het zeil,” vertelt hij. “We helpen mensen die zich niet lekker voelen of verzorging nodig hebben. Ook voor andere vragen of hulp kunnen ze bij ons terecht. Tijdens de optredens moeten wij de menigte goed in het oog houden. Crowdsurfers halen we uit het publiek en bij zware vechtpartijen of problemen dienen we de ‘zware security’ erbij te halen.” Het is vooral het optreden van zijn favoriete band Metallica dat Dieter is bijgebleven. Met Michael Franti speelde hij zelfs ooit even voetbal backstage. Het leven van de crew kan bijzonder aangenaam zijn, zo blijkt. “Limp Bizkit heeft anders ook wel indruk gemaakt, althans het securityteam van de band. De 'chief of security' kwam tussenbeide bij elk probleem waar wij ons als eerste mee moeiden. En ik verzeker je, als die man je een duw gaf, kwam je niet gauw meer in zijn buurt. Met de Bloodhound Gang was het anders ook wel lachen geblazen. De gitarist dronk een fles Jägermeister leeg en kwam later feesten in de middengang.” Zulke beesten lokken misschien ook wel eens even gekke fans naar de weide. Incidenten graag! “Flauwvallen is natuurlijk een klassieker. Ook dronken mensen die tegenstribbelen kom je vaak tegen. Dan is het af en toe wel eens oorlog. Maar van echt zware ongevallen heb ik geen weet.”

Zeventigers op de vuist

“Soms willen de fans ook het podium op,” gaat Dieter verder. “Maar dat wordt meestal in de kiem gesmoord. Al heb je op het skatepodium wel groepjes die hun fans aanzetten om het podium te bestormen. Dan krijg je meteen een massa zotte fans over je heen. Je maakt wat mee. Een vriend van me moest ooit eens helpen tijdens een concert van Gunther Neefs. Voor het optreden zat iedereen neer. Toen Neefs het podium opstapte, ging iedereen natuurlijk rechtstaan. Een dame die in het midden stond, kwam toen aan de security vragen of ze ervoor konden zorgen dat het publiek terug zou gaan zitten. Ze zag te weinig. Die vrouw bleef maar aandringen. Toen de crew liet merken dat ze er niks aan konden doen, nam de dame het heft in eigen handen en begon luidkeels te roepen dat iedereen moest gaan zitten. Ik heb zelf ooit eens twee zeventigers op de vuist zien gaan tijdens een optreden. Dat gebeurt allemaal. En het is natuurlijk altijd tof om een moddergevecht te zien. Een bende dronkaards die in het midden van de weide door de modder rollen en elkaar op de grond proberen te krijgen. Heerlijk!”

(RE)