Image
20/11/2002

ALCOHOL

Laten we er niet omheen draaien: Dr. Jos is niet vies van een neutje op zijn tijd. Hij weet dat ik kom om over alcohol te praten, dus ik zet mijn lever schrap en bereid me voor op een doordrenkt interview. En ja hoor, als ik de ontvangstkamer betreed, blijkt de Bokma koud te staan. Dr. Jos schenkt met vaardige hand de kelkjes eivol, brengt een toost uit op de medische wetenschap en gebaart dat ik van wal mag steken.

GOM: We nemen nu met smaak een paar jenevertjes tot ons, maar voor onze lever is dat niet bijster gezond, neem ik aan.

Dr. Jos: (zucht diep) Is dat de beste openingsvraag die je kon bedenken? Proficiat. Kijk jongen, dat is weer zo'n simplistische uitspraak die de complexiteit van het gegeven helemaal geen recht doet. Alcohol werkt in op het hele lichaam, dus op een ongelooflijk subtiele en ingewikkelde machinerie. En toch begint iedere janlul steeds over die lever, hoe is het toch mogelijk.

GOM: (Een beetje uit zijn lood geslagen) Wel, euh, onmatig drinken kan toch leiden tot levercirrose, dacht ik?

Dr. Jos: Allez vooruit, moet je echt weten hoe het zit? OK dan. Je neemt een zwaar risico met je lever als je gedurende 10 jaar elke dag - en dan bedoel ik ook élke dag hé - 160 gram alcohol inneemt. In een glas bier zit 10 gram alcohol. Ik denk dat je nog veel boterhammen met spek zal moeten eten voor je 3650 dagen na mekaar dagelijks 16 pinten kan drinken.

GOM: Dat zijn zeer veel pinten, inderdaad. Waar ligt nu eigenlijk de grens waarbinnen alcoholgebruik onschadelijk blijft?

Dr. Jos: Neeneenee... (schudt heftig met het hoofd) Zo werkt het dus ook niet. Zwijg maar liever. Ik zal je eerst een beetje medische geschiedenis uit de doeken doen, dan kan je straks misschien eens een intelligente vraag stellen. Zo'n tien jaar geleden verscheen er een studie, genaamd "The French Paradox". In die tijd dacht men - zoals jij blijkbaar - uitsluitend negatief over alcoholgebruik. Maar wat had men nu ontdekt? In Frankrijk kwamen hart- en vaatziekten veel minder voor dan in de rest van Europa. Aan gezond eten kon het niet liggen, want de Fransozen zijn vreethalzen. Raad eens wat wel de oorzaak was?

GOM: Wijn?

Dr. Jos: Juist! In Frankrijk werd veel meer wijn gedronken dan in de andere Europese landen, en dat bleek een gunstige invloed uit te oefenen op hart en bloedvaten. Nu wilde men eerst niet geloven dat alcohol het risico op hartkwalen vermindert, dus dacht men dat in de wijn een of ander gezond bijproduct zat. Maar nee, het bleek wel degelijk de alcohol zelf te zijn, want in '88 werd in de Lancet, toch wel het strafste medische vakblad, de U-vormige curve gepubliceerd.

GOM: Niet te technisch worden, Dr. Jos.

Dr. Jos: Zwijgen en luisteren. Op de X-as zetten we het drinkgedrag uit, van geheelonthouders tot zware drinkers, en op de Y-as de mortaliteit, dus het aantal sterfgevallen per duizend per jaar. En hou je nu vast: de mortaliteit is het hoogst bij geheelonthouders, daalt vervolgens spectaculair tot een minimum bij gematigde drinkers, en stijgt vervolgens weer bij zware drinkers, maar nooit zo hoog als bij geheelonthouders. Een U-vormige curve dus (kijkt me triomfantelijk aan, en nipt van zijn jenever) Is dat niet grappig? Zuiplappen leven langer dan geheelonthouders! (buldert)

GOM: Zeer grappig. Als ik het goed begrepen heb, dan leeft de gematigde drinker het gezondst. Maar wat noemt u matig drinken?

Dr. Jos: Ik noem niets, ik citeer maar uit die studie hé. Eens kijken, we nemen de bodem van de "U", en dat komt overeen met... 21 pinten per week. Of 14 voor vrouwen. Dan daalt de kans dat je sterft aan een hartaandoening met 50%.

GOM: Drie glazen per dag. Stel dat ik op weekdagen niets drink, maar ik ga 's weekends één keer naar het café.

Dr. Jos: Dan mag jij 21 pinten drinken, als je niet met de wagen rijdt natuurlijk. De studie zegt niets over de verdeling van die 21 glazen per week. Het is zelfs beter minstens twee dagen per week helemaal niets te drinken, om je lichaam eens te zuiveren, en dan heb je meer pinten ter beschikking als je daarna uitgaat. Niets dan voordelen!

GOM: Vrouwen kunnen minder drinken dan mannen. Waarom eigenlijk?

Dr. Jos: Er zijn twee enzymen in het menselijk lichaam die alcohol afbreken: ADH (1) en MEOS (2). Die zetten alcohol om in acetaldehyde, en die stof is, samen met een lichte dehydratatie, verantwoordelijk voor de bekende kater. Nu hebben vrouwen minder ADH, dus ze kunnen alcohol minder snel afbreken. Trouwens, Aziaten hebben minder MEOS, dus die kunnen er ook niet al te goed tegen. Regelmatige drinkers gaan dan weer meer MEOS ontwikkelen, en zullen dus minder rap zat worden dan groentjes op alcoholvlak. Daar komt dan nog bij dat Aziaten en vrouwen meestal kleiner en tengerder zijn. Zo is er minder weefselvolume beschikbaar om de alcohol in op te lossen, er blijft meer alcohol in het bloed zitten, en de resistentie is dus lager.

GOM: Even samenvatten: vrouwen, Aziaten en magere sprieten kunnen minder alcohol verwerken.

Dr. Jos: Juist. (klopt genoeglijk op zijn omvangrijk buikje) Mij zal je bijvoorbeeld niet zo snel onder tafel drinken, gezette, mannelijke Europeaan als ik ben.

GOM: Goed, u zegt nu dat gematigd gebruik van alcohol eigenlijk gezond is. Maar hoe verklaart u dat?

Dr. Jos: Ethanol, de alcohol die wij drinken, verhoogt de HDL, de zogenaamde "goede cholesterol" waar in dieetleermiddens zo veel over geleuterd wordt. Het gevolg is een sterk verminderde kans op hartaanvallen en andere cardiovasculaire aandoeningen. Ethanol zorgt er ook voor dat de bloedplaatjes niet te snel gaan samenklitten, en zo worden bloedklonters vermeden. Verder zullen ook hersenbloedingen en beroertes minder snel voorkomen. Dat heeft te maken met het feit dat alcohol de gladde spiercellen relaxeert. De bloedvaten zullen minder samentrekken, wat een te hoge bloeddruk zal vermijden. Ten slotte werkt alcohol ook ontstekingsremmend, een beetje zoals aspirine eigenlijk.

GOM: Overdrijft u niet? Moeten we bij een griepje dan whisky gaan drinken?

Dr. Jos: Kwaad zal het niet doen. Nee, stel dat je een tandvleesontsteking hebt. Drink dan gerust een glas whisky om de ontsteking in te dijken. Maar ga naderhand toch maar bij de tandarts.

GOM: Hebt u aandelen in de alcoholindustrie, Dr. Jos?

Dr. Jos: Ik heb enkel een spaarboekje en wat kasbons, vriend. Maar waar begin jij nu over? Twijfel je aan mijn wetenschappelijke integriteit of zo? Hier: (neemt een krant) in De Standaard, ik citeer: "Drinken en uitgaan zijn gezond". Ik zuig niets uit mijn duim hoor!

GOM: Daar twijfel ik niet aan, Dr. Jos. U hebt ons weer een hoop bijgeleerd. Hebt u er nog iets aan toe te voegen?

Dr. Jos: Ja, ik heb hier nog een amusant artikel liggen. Men heeft bij een aantal mannen die met een hartaanval in het ziekenhuis werden opgenomen eens nagegaan of ze in de 24 uur voor hun infarct gedronken hadden. Wat bleek nu? Ze waren 25% meer alcoholvrij dan bij de doorsnee mannenpopulatie te verwachten viel! Met andere woorden, als die onfortuinlijke kerels die dag een pintje gedronken hadden, dan hadden ze acuut een kwart minder kans op een hartaanval! Acuut! Straf, nietwaar? Enfin, nog een jenever?

GOM: Schenk maar in, dokter. Een mens moet tenslotte aan zijn gezondheid denken.

Dr. Jos: Zo is dat. (neemt grijnzend de kruik ter hand)


(RVC)


(1) Alcoholdehydrogenase

(2) Microsomal ethanol oxydizing system


Dr. Jos beveelt geïnteresseerden volgende verhelderende lectuur aan:

Shaper e.a., Alcohol and mortality in British men: explaining the U-shaped curve, Lancet, dec. 1988

Doll e.a., Mortality in relation to consumption of alcohol: 13 years' observations on male British doctors, BMJ, okt. 1994

Rimm e.a., Review of moderate alcohol consumption and reduced risk of coronary heart disease: is the effect due to beer, wine, or spirits, BMJ, mrt. 1996

Goldberg e.a., Beyond alcohol: beverage consumption and cardiovascular mortality, Clin-Chim-Acta., jun. 1995

Jackson e.a., Alcohol consumption guidelines: relative safety vs absolute risks and benefits, Lancet, sep. 1995

Lyons e.a., Mortality and alcohol consumption. Moderate drinking also improves health, BMJ, feb. 1995

Jackson e.a., Does recent alcohol consumption reduce the risk of acute myocardial infarction and coronary death in regular drinkers?, Am-J-Epidemiol., okt. 1992

Richard, Coronary risk factors. The French Paradox, Arch-Mal-Cur-Vaiss., apr. 1987

Friedman e.a., Is alcohol good for your health? N-Engl-J-Med., dec. 1993


  • Slider

SOCIAL





 

Job in the picture

  • Slider

Duaal leren blijft stijgen

Het aantal leerlingen dat voor duaal leren kiest, blijft stijgen. Dat blijkt uit cijfers van opleidingsnetwerk [...]

19/10/2024

5x Street Art in Geel

1) Mr. June De Nederlandse Mr. June nam de zijgevel van Standaard Boekhandel in de Nieuwstraat [...]

14/10/2024

‘Tussen de lijntjes’: de gids over drugs

Sinds vorige maand ligt het boek ‘Tussen de lijntjes’ in de rekken. Het onderwerp? Drugs. [...]

13/10/2024

GUIDO NV is het nummer 1 Belgische niche-mediabedrijf naar de doelgroep jongeren (studenten in het bijzonder), scholieren en Young Starters

Bruiloftstraat 127, 9050 Gentbrugge
Tel.: +32 (0) 9 210 74 84