Cirque du soleil: Op verkenning in de geoliede circusmultinational
Cirque du Soleil is weer in het land. Van 4 september tot 19 oktober geven ze dagelijks voorstellingen van hun reizend spektakel Saltimbanco. Een gigantische operatie, jawel. En wie zijn de mensen die dit achter de schermen allemaal mogelijk maken? Gewoon enthousiaste jongeren met een droom, zo blijkt.
Cirque du Soleil is niet Frans, maar Canadees. Het werd in 1984 opgericht in Québec door twee straatartiesten en is inmiddels uitgegroeid tot een multinational met 2100 vaste medewerkers over de hele wereld. Momenteel toeren ze met 7 producties door 4 continenten. Het hoofdkantoor ligt in Montreal, waar de wereldwijde strategie van Cirque du Soleil wordt uitgestippeld en van waaruit ook de Noord-Amerikaanse tournees worden gecoördineerd. Vanuit Singapore worden Azië en Oceanië bediend, er zijn niet-reizende shows in Las Vegas en Orlando, en ten slotte is er het Europese hoofdkwartier in Amsterdam. Daar werken 70 mensen, die instaan voor de Europese planning.
Het Canadese circusschooltje
Verantwoordelijk voor het Europese personeelsbeleid van Cirque du Soleil (human resources coordinator heet dat in mooi Hollands) is Michel Beekvelt. "Op de Europese tournee reist een vast team van 150 personen mee met het circus," vertelt hij, "50 artiesten en 100 werkkrachten die zorgen voor de support. Dat zijn dan mensen die werken in de security, de marketing, de persdienst, de human resources, de administratie, de keuken, de school (er reizen kinderen van artiesten mee, die inderdaad een schattig schooltje hebben in een container en Canadees georiënteerd onderwijs krijgen in het Frans of het Engels - HDP), de techniek, de bar, de winkel met merchandise... Die gaan dus permanent mee van stad tot stad." En dat team volstaat voor de hele organisatie? "Neen, in elke stad, waar we gemiddeld 6 tot 8 weken blijven, maken we gebruik van nog eens 150 interims voor de ticketverkoop, het onthaal, de bar, de verkoop van merchandise, de keuken, de afwas, de schoonmaak..." Kortom, alle jobs waarvoor de vaste medewerkers van de Cirque zich te goed voelen? Beekvelt schudt van neen. "Het gaat er ons vooral om dat we altijd en overal mensen in dienst hebben die de lokale taal en de lokale gebruiken kennen. We willen niet dat mensen die in Brussel een ticket kopen of inlichtingen vragen dat in het Engels zouden moeten doen."
Op zoek naar lokale helpende handen
Vroeger ging Cirque du Soleil in elke stad die ze aandeden zelf via een lokaal uitzendkantoor op zoek naar de geschikte werkkrachten. Een vrij omslachtig proces waar inmiddels van werd afgestapt. Het interimwerk wordt momenteel op Europees vlak aangepakt door Manpower, die instaan voor de preselectie, de administratieve rompslomp, de prebriefing en de training van het tijdelijk personeel. Ze hebben ook een permanent kantoortje backstage, van waaruit de interims worden gecoacht. Cirque du Soleil zelf hoeft enkel nog te zorgen voor de definitieve selectie en de laatste briefing.
Onthaal als voet tussen de deur
Een van de jonge interimkrachten die voor Cirque du Soleil werkt is Gilles Weyns (25). Hij studeerde in september 2000 af aan de Gentse universiteit als licentiaat kunstgeschiedenis, en probeert sindsdien een interessante job te vinden in de culturele sector. "Dat is een ware lijdensweg geweest," zucht hij, "maar ik heb besloten de moed niet op te geven en te knokken om mijn doel te bereiken."
Gilles: Ik ben host.
GUIDO: En dat houdt in?
Gilles: Een host verwelkomt de mensen, begeleidt ze naar hun plaats, beantwoordt hun vragen of eventuele klachten, en grijpt in als er tijdens de voorstelling iets gebeurt in de tent. De mensen die naar de voorstelling komen een handje toesteken, kortom.
GUIDO: Met alle respect, maar daar hoef je toch geen kunstgeschiedenis voor gestudeerd te hebben? In de Gert-en-Samsonshow in Plopsaland lopen ook hosts...
Gilles: (lachje) Ja maar goed, het is altijd al mijn ultieme droom geweest om voor Cirque du Soleil te werken. Ik ben misschien maar een heel kleine schakel in het geheel geweest, maar ik stond er tenminste toch. Je moet ergens beginnen, en dit was mijn eerste voet tussen de poort van de Cirque. En ik zou niet de eerste interim zijn die naderhand een vast contract krijgt.
GUIDO: Heb je er eigenlijk iets van geleerd?
Gilles: Zeker. Qua menselijk contact heb ik heel veel bijgeleerd. Je moet het je als volgt voorstellen: de hosts zijn de eerste mensen die de toeschouwers tegen het lijf lopen als ze de circustent binnengaan. Onze glimlach, onze dienstvaardigheid, onze bereidheid om te helpen is dus het eerste contact dat de toeschouwers hebben met Cirque du Soleil. Da's toch geen geringe verantwoordelijkheid. Waarom denk je anders dat er permanent 33 hosts in de tent aanwezig zijn?
GUIDO: Tjonge, da's meer dan stewards bij een risicomatch! Wat gebeurt er dan allemaal in die tent? Relletjes? Knokpartijen?
Gilles: (lacht) Dat nu ook weer niet, maar je zit daar toch met 2600 mensen in één ruimte, en er valt wel eens iemand flauw, er zijn laatkomers, kinderen moeten plassen, enzovoort. Er is altijd wel iets te doen voor een host.
GUIDO: Vertel eens over die lijdensweg om aan de slag te kunnen in de cultuurbranche.
Gilles: Wel, je moet weten dat ik in mijn studententijd twee passies had: plastische kunsten en theater. Ik heb beide opties dan ook gevolgd, en was naast de eigenlijke studies ook nog erg veel met studenten- en ander theater bezig.
GUIDO: Als acteur?
Gilles: (knikt) Als acteur, maar ook als regisseur, productieverantwoordelijke... vanalles. We hebben daar toch wel redelijk serieuze dingen gedaan, onder meer met Axel Daeseleire en Hilde Van Mieghem. Het was een soort prakticum voor de studenten theaterwetenschappen, die zo hun theorie konden toetsen aan de praktijk.
GUIDO: Ervaring genoeg dus. Maar eenmaal afgestudeerd viel dat tegen?
Gilles: Tja, bij sollicitatiegesprekken werd ik nogal eens bekeken als "die freak die kunst heeft gestudeerd". Uiteindelijk heb ik een tijd gewerkt in een veilinghuis in Antwerpen, en toen kwam die kans bij Cirque du Soleil. En ooit hoop ik met hen mee op tournee te kunnen.
GUIDO: Niet opgeven. Succes!
(HDP)