De wereldreis van URBANUS

Bekend Vlaanderen heeft er weer vrolijk van langs gekregen in het vierde stripalbum van De Geverniste Vernepelingskes van Urbanus en Jan Bosschaert. We ontmoeten de grote volkskomiek vlak voor een signeersessie

, en vragen hem bij wijze van inleiding of hij nog nooit ruzie heeft gekregen met de BV's die hij in de Vernepelingskes in hun blootje zet.

 

 

"Totaal niet," antwoordt Urbanus. "Ik vond het alleen maar tricky in het begin, maar nu zitten we al aan het vierde boekske. Gedeeld leed is minder erg hé. Als heel Vlaanderen erin komt... Er zijn er zelfs al die komen klagen dat zij nog niet zijn voorgekomen in de Vernepelingskes . (lacht) Je mag met iedereen lachen, maar je moet het een beetje verdelen. "

 

GUIDO: Herman Brusselmans is nochtans met zijn Guggenheimer -boeken gestopt omdat hij er te veel last mee kreeg.

Urbanus: (lachje) Toen Brusselmans dat proces van Ann Demeulemeester aan zijn broek kreeg, deed er een petitie de ronde om hem te steunen. Humo, Tom Lanoye, noem maar op, iedereen moest dat tekenen. Maar ik wou niet. Hugo Claus en ik waren de enigen die dat niet wilden tekenen. Ik ben Hugo Claus via Stijn Coninx ooit eens tegengekomen, en die vroeg: "Leest u mijn boeken?" Ik antwoordde: "Jongen, ik geraak nog niet door uw kaft!" "Nou, dat weten we dan weer." (lacht) Ik ben goed bevriend met Brusselmans hoor, en achteraf hebben we dat bijgelegd, maar wat me stoorde was dat moest-moest-moest . Ik had de bewuste passages gelezen, en ik vond ze toch wel erg. Niet dat ik het voor dat meiske wou opnemen, maar ik kon er met mijn geweten niet bij, alhoewel ik ook al vanalles heb uitgekraamd op de kap van anderen. Ik ben voor freedom of speech , maar eigenlijk kun je met woorden ook een mens kapot krijgen hé. Je kunt met woorden iemand onder de trein doen springen. Dan heb je wel geen mes of geweer gebruikt, maar eigenlijk is dat even erg. Stel dat ik in de zaal er iemand zou uitpikken en die heel de avond rot zou beledigen, dan denk ik dat het publiek zich tegen mij zou keren, omdat die mens niets misdaan heeft en die behandeling niet verdient. Maar als je er verschillende mensen uitpikt, dan werkt het wel. Ik pas toch wel op. Ik denk heus niet dat ik me alles kan permitteren.

 

Urbanus in Iran, Irak en Afghanistan

 

GUIDO: Iets heel anders: toen jij nog jong was en lang haar had...

Urbanus: ... toen ik nog haar had. (lacht)

GUIDO: Juist. Wel, niet veel mensen weten dat, maar toen ben jij helemaal richting India gelift, over de hippie trail .

Urbanus: Ach, met hippies had dat niet veel te maken. Waarom had ik India gekozen? Omdat ik wist dat het leven beterkoop wordt naarmate je dichter bij India komt. Ik was toen 20 of 21. In principe had ik evengoed naar Zweden of Denemarken kunnen trekken, maar daar wordt het leven altijd maar duurder. Ik wou er gewoon eens een halfjaar op uit. In die periode kon je heel gemakkelijk je werk opzeggen. Je moest gewoon 'je acht dagen doen', zoals dat heette. Ik ben toen naar India getrokken, niet voor die cultuur of dat hippiegedoe, maar gewoon omdat ik dan zes maanden niet moest werken. Daar kon je rondkomen met een dollar of twee per dag. Ik ben door Iran gereisd, Irak, Afghanistan... Iran was toen nog geen strenge moslimstaat, de sjah deelde daar toen nog de lakens uit. Dat viel nog redelijk mee. In Irak hadden ze mij al direct in de zak gezet door me valse turquoise-steentjes te verkopen. Ze hadden me wijsgemaakt dat ik die in India tien keer duurder kon doorverkopen. 't Waren plastieken! Iedere keer als ik nu op tv zie dat er een Irakees in de lucht vliegt, sta ik te juichen: "Hoera! Da's voor dat steentje, klootzak!" (lacht) Ik meen dat niet natuurlijk. Nee, die reis... Weet je, racisme en discriminatie, dat heb ik in die landen persoonlijk aan den lijve ondervonden. Wij waren daar in hun ogen buitenlands plebs en mochten maar langs één grenspostje het land binnen en weer buiten, met als gevolg dat je in Istanboel tegen een Amerikaan kon zeggen : "See you in Kabul", en dan zag je die daar ook. Wij werden allemaal langs één route gedreven, want ze keken enorm neer op die hippies. Ik ben eigenlijk pas echt op mijn gemak geweest in Nepal. Die mensen lieten ons met rust. Daar was een afspraak onder de langharige toeristen. Toen je toekwam in Katmandoe werd je meteen opgewacht door van die uitgedrogeerde sjarels , die je meteen twee, drie kinderen toevertrouwden waarvoor je moest zorgen. Als je ging eten, dan betaalde je meteen ook het eten van die kinderen. Dat kostte daar dus niets hé, nog geen centiem. Die kinderen liepen de hele dag achter je gat, en de afspraak was dat je pas Katmandoe verliet als je ze kon overdragen aan iemand die pas was gearriveerd. De mensen van Katmandoe zelf waren echter niet echt te spreken over dat systeem. Die kinderen werden op den duur afhankelijk van de toeristen, en als er dan eens iemand niet naar omkeek en het voortijdig afbolde, was dat een ramp. Als ik erop terugblik, heeft die reis voor mij wel als nut gehad dat de mensen toen ik terugkwam tegen mij zeiden: "Amai, je moet het toch maar doen." Het was de eerste keer in mijn leven dat iemand dat tegen mij zei. Daarvoor was ik altijd de loser die niets durfde en niets kon, dus die reis is goed geweest voor mijn zelfvertrouwen.

 

The Godfather

 

GUIDO: De jonge stand-up comedians van vandaag noemen jou wel eens de godfather van de comedy in Vlaanderen.

Urbanus: Wat er is gebeurd, is volgens mij het volgende. Eind jaren zeventig en tachtig - en daar ben ik mij nu pas van bewust - had ik echt wel een impact op de schoolgaande jeugd. Die waren toen fan, en nu zit een zeker deel van de jonge gasten van toen in de rockscene of in het theater of bij de televisie. Die zijn op een punt gekomen dat journalisten hen vragen wie hun voorbeelden zijn, en dan noemen ze mijn naam. Stef Kamil Carlens van Zita Swoon bijvoorbeeld. En onlangs ben ik nog iets gaan inspreken op de nieuwe plaat van Balo van Starflam. Een grote zwarte kerel uit Luik, en die blijkt dan een enorme fan te zijn geweest van Koko Flanel en 'Quand les oiseaux...' (lacht) Dat vind ik natuurlijk heel tof, zo blijf ik vanzelf hip bij de jonge gasten zonder dat ik er veel voor moet doen. Tegenwoordig gaat er geen week voorbij of ze vragen mij om een jonge humorist te coachen. (maakt een wegwerpgebaar) Kust eens mijn kloten, ik heb ook alles alleen moeten doen. Ik zal u een beetje gaan coachen zeker, trekt gij nekeer uwen plan. (lacht) Dan kan ik evengoed zelf weer gaan optreden.

GUIDO: Trad je indertijd graag op voor een studentenpubliek?

Urbanus: Ik vond dat fantastisch. Studenten zijn veel rapper mee. Ik herinner me een legendarisch optreden in Leuven bij de studenten, in de aula. Dat werd georganiseerd door Herman Schueremans. Ik weet nog dat ik toen 6000 frank vroeg. Schueremans: "Allez, dikke nek! Het is voor studenten, die hebben niet veel geld!" Ok, 4000 dan, ik durfde toen nog niets refuseren . Ik kom daar toe, en bleek dat er 1600 man zat die elk 150 frank toegang hadden betaald, en die waren allemaal al drie uur aan het drinken. Ze hebben toen echt het kot afgebroken. Achteraf vroeg ik aan Schueremans of hij me toch niet mijn 6000 frank wou betalen. Ha nee, contract is contract. Maar dat is intussen al lang vergeven en vergeten. Ik heb van Schueremans zelfs al een paar keer kaarten gekregen voor belangrijke concerten. Ja, ik heb altijd graag voor studenten gespeeld. Toen ik in het begin doorbrak in Nederland, heb ik aan de universiteit van Nijmegen ook eens een fantastische avond beleefd. Ik trad op in een jeugdclub waar amper veertig man binnen kon. Na afloop stonden drie gasten mij buiten op te wachten. Bleek dat een duizendtal studenten daar al een week lang in staking waren en de sporthal hadden bezet. Ze smeekten mij om met hen mee te komen, want het moreel begon te zakken, en het zou fantastisch zijn mocht ik even goedendag gaan zeggen. Goed, ik liet me kidnappen door die studenten, werd door een wc-raampje gepropt - toen kon ik daar nog door - en ik heb met mijn gitaar mijn hele show overgedaan. Dat was gewoon euforisch, ik werd letterlijk op handen gedragen. En toen dacht ik: als al die mannekes dat nu elk aan tien man doorvertellen, dan ben ik gelanceerd.

 

(HDP)