Fristaden Christiania : Anarchie in het hartje van Kopenhagen

Koning Christian IV, een van de tientallen monarchen die in Denemarken de scepter zwaaiden (het is niet voor niets de oudste monarchie van Europa), was verzot op Nederlandse architectuur. Die Hollandofiel leefde in de 17de eeuw, en na een bezoekje aan de Hollandse grachten besloot hij op een eilandje in de haven van Kopenhagen een stukje Amsterdam na te bouwen. Het stukje land - tussen de Stadsgraven en de Inderhavnen, op 10 minuten wandelen van het centrum - werd Christianshavn gedoopt. We gingen erheen, net voor zonsondergang. En dat het zóveel op Amsterdam zou lijken, hadden we nu ook weer niet verwacht...

Vor Frelsers Kirke... and beyond!

We steken de Knippelsbro over en komen meteen aan het Christianshavn Kanal. Inderdaad, dat kanaaltje lijkt wel een kopie van een Amsterdamse gracht, compleet met pakhuizen aan de oevers, inclusief hijshaak aan de klokgevel. Die dekselse Christian IV! Afijn, ons bescheiden reisgidsje leidt ons nog een stukje verder, naar de beroemde Vor Frelsers Kirke, beroemd voor zijn spiraalvormige toren waar je langs de buitenkant kunt opklimmen. De toren mogen we blijkbaar niet op, en we mogen de kerk ook al niet binnen. Een paar strenge vrouwen in het portaal jagen ons weg. We horen nog een paar flarden van hymnen, en staan weer op het trottoir. Mooi, daar eindigt dus de officiële Christianshavn-wandeling. Maar iets intrigeert ons. Het gebied achter de kerk is een soort witte vlek op ons stadsplan, waar enkel de naam Christiania op prijkt. Zonder uitleg, zonder iets. Als we dan even verder wandelen, blijkt daar helemaal geen braak terrein te liggen. Integendeel, hele groepjes jongeren lopen constant af en aan, en daar staan gebouwen, en nog meer straatjes. Wat is dat voor iets?

We besluiten een kijkje te gaan nemen. Hoe dieper we doordringen, hoe hoger de graffiti op de muren lijkt te klimmen. We zien een huis met een gigantische psychedelische muurschildering erop. Op het pleintje ervoor staat een uit schroot opgetrokken vrijheidsbeeld. We voelen dat hier iets te beleven valt, en we lopen verder.

No pictures!

We komen aan een houten poort, al even psychedelisch als de omringende graffiti. "Fristaden Christiania", staat erop te lezen. Ergens zien we een schilderij van een uitnodigende cannabisplant, op een verbodsteken staat een vuist die een injectiespuit in twee breekt, met als onderschrift "Junkfri By". Hmm. We lopen de poort in, en komen op een soort marktje terecht. Een marktje zoals je dat ook vindt op rockfestivals: hippe kleren, CD's (er weerklinkt zowaar Deense hiphop, het plaatselijke Hof van Commerce!), pruljuweeltjes, piercing, tattoo... Leuk! Maar even verderop staat een enorm bord: "No pictures!" Aha, dat wordt interessant. We nemen een kijkje. Nog voor we zien wat er aan de hand is, hebben onze neusvleugels het al door. Dit is een hasjmarkt, en nog geen kleintje ook! De zoete rookwolken kringelen tussen de struiken, langharige Denen snijden met een mes de gevraagde porties van enorme blokken shit. Wow, dit hebben we zelfs in Amsterdam nog nooit gezien. Van een gedoogbeleid gesproken! Het ziet hier trouwens zwart van het volk, ongetwijfeld de Kopenhaagse jeugd die een voorraadje joints aan het inslaan is. Een beetje beduusd lopen we erdoor. Geen kat die naar ons omkijkt, hoewel er ook clubs en bars zijn, waar ostentatief "No tourists" op de gevel is geschilderd. Met meer vragen dan antwoorden verlaten we de Vrijstaat Christiania. Hier moeten we meer over weten, maar ons reishandboekje weet blijkbaar van niets.

Kenneth

's Avonds zitten we aan de toog in een Ierse pub in de universiteitswijk. Drie jonge Denen komen erbij zitten. Alcohol is peperduur in Scandinavië (we betalen 240 frank voor een pint of Guinness), maar dat lijkt die kerels niet te deren. Na een paar flessen Carlsberg, een Cointreau en een onbestemde cocktail op basis van gin, Baileys en grenadine, wordt Kenneth, de Deen die het dichtst bij ons zit, bepaald loslippig. We vragen hem wat meer uitleg over Christiania. Het blijkt inderdaad een reliek uit de hippietijd te zijn. De hele wijk was door hippies gekraakt rond 1970, maar het stadsbestuur dreigde ermee om alles plat te gooien. Christiania heeft zich dan goed georganiseerd, en heeft in 1971 een Vrijstaat uitgeroepen, die dus tot op vandaag is blijven bestaan. Alle handel in de Vrijstaat is ten voordele van de commune, en de politie blijft er weg. "Het hasjgebruik is toch niet te stoppen," zegt Kenneth. "En nu is de handel geconcentreerd in Christiania, en dat ziet het stadsbestuur eigenlijk liever dan dealers verspreid over de stad." Is hasj hier dan legaal? En bestaan er overal in Denemarken plaatsen als Christiania? "Nee, Christiania is uniek. En hasj blijft illegaal, maar dit is een unieke vorm van gedoogbeleid," lalt Kenneth met dubbele tong. "Een staat in de stad, met eigen wetten en gebruiken dus. Zonder wetten eigenlijk. Anarchie in het hart van Kopenhagen."

(HDP)

Kopenhagen ligt op anderhalf uur vliegen van Brussel. Hou er rekening mee dat zowat alles ter plaatse dubbel zo duur is als hier. Of dat ook voor de hasj geldt, zouden we eerlijk gezegd niet weten.