Nic Balthazar over 'Tot Altijd'

 

Nic: Eigenlijk was ik bezig met een heel ander scenario, nota bene een film over het begin van het leven. Spermabanken en zo. Maar toen kwamen nogal wat euthanasieverhalen in de media. Hugo Claus, Tuur Van Wallendael, Carl Ridders... Wat me daarin aansprak, was dat telkens een ploeg van familie en vrienden hen tot het einde heeft bijgestaan. Ik vond het fascinerend dat die mensen de regie van hun leven tot het laatste moment in handen hebben gehouden, tot hun begrafenis toe. Nu had ik zelf ook zo iemand gekend, want Mario Verstraete was de beste vriend van mijn broer. Los van de grote politieke en historische gebeurtenissen het verhaal vertellen van zijn leven, dat leek me de perfecte uitdaging.

Nic: Daar ben ik me heel goed van bewust. Ik heb dat zelf ook soms, bij films met een zware thematiek. "Nu even niet, weet je wel?" Ik kan alleen maar hopen dat de mensen die hem wel hebben gezien anderen zullen overtuigen om ook te gaan kijken. Ik zeg wel eens: deze film is als een goeie begrafenis. Veel verdriet, maar ook meevoelen met het leven op zijn hevigst. Wat doe je na een begrafenis? Gaan zuipen met vrienden en daarna een portie make-up seks met je partner. Als je beseft dat je morgen dood kan zijn, dan ga je vandaag je dag niet verkwanselen.

Nic: Ik wou dat de fysieke neergang van Mario zichtbaar zou zijn. In het begin zie je iemand met een perfect functionerend lijf, en door een ziekte krijgt die telkens weer een slag in zijn nek. Dat heeft Koen zo meesterlijk vertolkt dat we er zelf van zijn geschrokken. Ik had hem op voorhand gezegd: je hoeft niet echt op Mario te lijken, dat is nergens voor nodig, maar hij is bijna vanzelf in zijn schoenen gaan staan. Zowel Mario's broer als zus dachten dat ik archiefstukjes over Mario in de film had gemonteerd, zozeer herkenden ze hem. Tja, dat zegt veel over de mate waarin Koen heeft geïnvesteerd in die rol. Dat ging veel verder dan alleen maar het kwijtspelen van een pak kilo's. Daar ben ik hem uiteraard dankbaar voor, maar acteurs mogen al eens worden afgebeuld. Orson Welles zei: "Actors should be treated like cattle." (lacht)

Nic: Zelf vind ik uiteraard niet dat we bij Ben X over de rooie zijn gegaan qua tranentrekkerij. Ik heb moeite met films die te weinig emotie uitstralen. Het gebeurt dikwijls dat in een film iemand sterft voor wie je sympathie zou moeten voelen, maar je voelt niets. Tja, dan werkt het niet. Als je in een drama niet hebt kunnen meehuilen, dat wil ik niet in mijn films. Je moet durven gáán. De tranen opzoeken. Ik wil mezelf niet bestoefen, want dat staat niet, maar bij de mensen die indertijd het scenario lazen, bleef het al niet droog. Het script heeft de ronde gedaan bij zeven commissies. Een van die commissieleden heeft het gelezen op de trein, en die heeft daar zo zitten te schokken van het huilen, dat medepassagiers hem kwamen troosten omdat ze dachten dat hij slecht nieuws had gekregen. Toen wisten we al dat het scenario bleek te werken. (denkt na) Eigenlijk zijn Ben X en Tot Altijd twee keerzijden van dezelfde medaille. To be or not to be. Blijven doorvechten of het opgeven in een zee van moeilijkheden en problemen. Dat zit in allebei de films.

Nic: Jazeker, al was dat niet de oorspronkelijke bedoeling.

 

(HDP)