Regisseur Walter Salles over 'ON THE ROAD'

On the Road, de legendarische autobiografische roman van Jack Kerouac, verscheen in 1957 en werd een instant cultboek over een generatie jongeren die seks, drugs en vrijheid ontdekt.

Het boek werd lang onverfilmbaar geacht en grote namen als Francis Ford Coppola en Gus Van Sant beten er hun tanden op stuk. Uiteindelijk slaagde de Braziliaanse regisseur Walter Salles erin On the Road te verfilmen, en het resultaat is twee uur en twintig minuten bedwelmend mooie cinema.

Walter Salles is een man die ervaring heeft met roadmovies, want hij is ook de regisseur van The Motorcycle Diaries, over de epische reis van de jonge Che Guevara door Zuid-Amerika. "Zonder The Motorcycle Diaries was On the Road er nooit gekomen," geeft Salles toe, die voor zijn nieuwe film de wilde trip door Noord-Amerika reconstrueerde die Jack Kerouac en zijn literaire kompanen van de Beat Generation ondernamen in de late jaren veertig. Op zijn tocht werd Salles vergezeld door acteurs als Sam Riley, Kirsten Dunst, Viggo Mortensen en een zéér vrijgevochten Kristen Stewart, die al had getekend voor dit project voordat de Twilight-hype losbarstte.

GUIDO: Uiteraard ben je zelf ook on the road geweest met de hele filmploeg. Welke plek heeft je het meest geïnspireerd?
Salles: Het voor de hand liggende antwoord zou zijn: de weidse landschappen in het westen van de Verenigde Staten, de overweldigende natuur onderweg van Arizona naar Californië. Maar als ik heel eerlijk ben, was het iets anders. De hoofdpersonages trekken naar de Deep South en gaan in de omgeving van New Orleans op bezoek bij Old Bull Lee, alter ego van schrijver en druggoeroe William S. Burroughs, gespeeld door Viggo Mortensen. In het boek staat zijn huis beschreven als een weelderig oud landhuis in een grote, dichtbegroeide tuin. Zeer visueel. Wij trokken dus naar New Orleans, op zoek naar het huis waar Burroughs heeft gewoond. Dat bleek helemaal geen antieke, krakende mansion tussen oeroude eiken en cipressen te zijn, maar een simpel wit rijhuisje in een doodgewone buurt. Zo zie je maar dat Kerouac niet zomaar een autobiografisch verslag heeft afgeleverd met On the Road, maar dat hij wel degelijk met een roman bezig was. Welnu, we arriveerden daar niet lang nadat de orkaan Katrina haar verwoestingen had aangericht. Wat bleek? Alle huizen in de straat lagen plat, behalve dat witte rijhuisje. Toen zeiden we tegen elkaar: een huis dat jarenlang William S. Burroughs heeft overleefd, is ook wel bestand tegen een orkaan. (lacht) Die ene plek heeft me nog meer geïnspireerd dan de grote landschappen van het Westen.
GUIDO: On the Road gaat over jonge mensen die uit een verstikkend naoorlogs milieu ontsnappen en de wijde wereld in trekken. De generatie van vandaag vindt reizen en vrijheid vanzelfsprekend. Zullen zij zich aangesproken voelen door de film?
Salles: Dat is een goeie vraag, die ik mezelf ook heb gesteld. Ik denk van wel, want uit je beschermde omgeving treden om de vrijheid op te snuiven, is iets wat elke generatie jongeren nodig heeft.
GUIDO: Het gaat vandaag wel stukken makkelijker dan in de tijd van de Beat Generation. De taboes rond seks en drugs zijn gesneuveld, er zijn goedkope vliegtickets, via het internet leg je wereldwijd contacten met om het even wie,...
Salles: Er bestaat geen substituut voor echte, persoonlijke en tastbare ervaringen. Jij zou straks een dvd kunnen bekijken met een prachtige documentaire over Patagonië. Je zou daarbij een idee krijgen van de schitterende natuur aldaar. Maar toen ik ginder tijdens de opnames van The Motorcycle Diaries effectief stond tussen de bergen en de gletsjers, toen voelde ik de wind en de koude, en kon ik de grootsheid van die streek zelf ervaren. Zoiets is tijdloos. Zuid-Amerika, dat is echt nog the last frontier, zoiets kan je pas vatten door er zelf te zijn geweest. Voor Noord-Amerika geldt dat misschien iets minder, al blijven ook daar nog genoeg ongelooflijke locaties over. Dat is wat Kerouac en zijn vrienden onderweg hebben ervaren, denk ik. En ook vandaag kunnen levenshongerige jongeren on the road vertrekken en ontdekken wat de wereld te bieden heeft. Ik denk dat ze zich ten zeerste zullen herkennen in mijn film.
GUIDO: Er zit veel jazz in de film, maar tegelijk voel je dat de rock-'n-roll op het punt staat geboren te worden.
Salles: Zeer juist. Het werk van de Beat Generation wordt wel eens jazz-infused writing genoemd. Maar kort daarna kwam de rock, en dat is meteen de reden waarom die literaire beweging toen is teloorgegaan om plaats te maken voor iets anders.
GUIDO: Raad je aan eerst het boek te lezen alvorens de film te bekijken?
Salles: Het is niet aan mij om dat te bepalen. Maar ik hoop uiteraard dat het boek dankzij mijn film weer meer zal worden gelezen. Het is zulk een literair meesterwerk!

(HDP)