Patrice Toye over ‘Little Black Spiders’

Een ziekenhuis, niet ver van de Franse grens, ergens in de late jaren zeventig. Op zolder verblijven een tiental zwangere tienermeisjes. Ze krijgen een schuilnaam en blijven anoniem.

Wanneer hun weeën beginnen, worden ze naar Frankrijk gereden om te bevallen en hun kind meteen af te staan voor adoptie. Maar tegen dan zijn er op die meisjeszolder al vriendschappen voor het leven gesloten…

Het uitgangspunt van Little Black Spiders, de nieuwe film van Patrice Toye, is niet uit de lucht gegrepen. “Een jaar of tien geleden las ik in de krant dat er één of meerdere van dergelijke instellingen hebben bestaan in Vlaanderen,” aldus Patrice. “Er is toen zelfs een Telefacts-reportage aan gewijd. Ik ben altijd al gefascineerd geweest door de belevingswereld van pubermeisjes, dus dat idee is me al die tijd bijgebleven.

GUIDO: Toch zag je er blijkbaar niet meteen een film in?
Patrice: Jawel, maar het moest rijpen. Ik was op zoek naar de juiste manier om dit verhaal te vertellen. Je zou over dit onderwerp een heel sensationele film kunnen maken die het onrecht luidkeels uitschreeuwt, maar dat wou ik niet. Een rauw sociaal drama als van de broers Dardenne had ook gekund, maar dat ligt me niet. En ondertussen kon ik andere projecten plots sneller realiseren, zodat het tot nu heeft geduurd voor ik deze film kon maken.
GUIDO: Je hebt gekozen voor een esthetische, bijna poëtische aanpak. De zwangere tienermeisjes worden geportretteerd als nimfen.
Patrice: Ik ben blij dat je dat eruit hebt gehaald, want ik heb ze inderdaad als een soort nimfen willen neerzetten. Ik heb de meisjes zo esthetisch mogelijk in beeld gebracht. Dat is mijn stijl. Het is een keuze.
GUIDO: Er zijn momenten dat je de film zou kunnen stopzetten om het beeld in te kaderen. Heel mooi, maar ben je niet bang dat je door zodanig te stileren een afstand creëert tussen de kijker en het verhaal?
Patrice: Little Black Spiders is toegankelijker dan mijn vorige films. Hij is niet barok.
GUIDO: Soms wel, vind ik. Neem nu de theatrale scène waarin de meisjes rond de minotaurus dansen.
Patrice: Ik vind die scène helemaal niet onrealistisch. Ze vervelen zich in de lange maanden dat ze op die zolder verblijven, en zo ontstaan hechte vriendschappen. Ze spelen, verkleden zich, gaan samen toneelstukken opvoeren en dansen. Kijk, ik kom uit de Latijn-Griekse. Ik ben echt een meisje geweest die helemaal weg was van de Griekse mythologie, dus ik kan me volkomen identificeren met die minotaurusscène. Trouwens, de jonge actrices hebben de choreografie van die scène helemaal zelf bedacht. Dat vond ik knap. De energie die toen op de set ontstond, zal ik nooit vergeten.
GUIDO: Het is een feit dat de meisjes erg goed acteren. Hoe heb je zoveel getalenteerde jonge actrices gevonden? De meesten van hen zitten nog op school.
Patrice: Het was een van de leukste castingprocessen die ik ooit heb gedaan. Ik ben overal naar theaterstukken gaan kijken met jonge actrices erin en ik stond versteld van het talent dat ik daar aan het werk zag. Het was heerlijk om samen met hen aan de film te werken. Omdat ze allemaal zogezegd zwanger waren, moesten er valse buiken worden aangepast en zo. Vaak hebben we gegierd van het lachen. Er wordt mij wel eens gevraagd of er met zoveel jonge meisjes samen op de set geen jaloezie of ruzie de kop opstak. Wel, in alle eerlijkheid: absoluut niet. Integendeel, in de loop van de opnames werd het een echte vriendinnenclub. Een soort scoutskamp eigenlijk, daarmee kan je de sfeer vergelijken.
GUIDO: De zuster die de instelling leidt, wordt gespeeld door Ineke Nijssen. Je hebt er bewust geen voor de hand liggende strenge non van gemaakt: ze draagt geen kapje, gebruikt make-up, haar kapsel zit goed…
Patrice: Ik wou vermijden dat er te veel nadruk zou komen te liggen op het feit dat de film zich in de seventies afspeelt. Dat zou hebben afgeleid van de essentie. Het zou ook te goedkoop zijn geweest om van zuster Simone louter een strenge zwarte opperspin te maken. Als regisseur moet je voor elk personage empathie kunnen opbrengen, wat niet hetzelfde is als sympathie. Simone is misschien wel met de beste bedoelingen met haar instelling begonnen, maar het is ontaard tot iets wat de rechten van kind schendt. In de jaren zeventig bestonden er officieel zelfs nog geen kinderrechten.
GUIDO: Wat zou je graag hebben dat de toeschouwer van je film mee naar huis draagt?
Patrice: Ik koester deze film. Hij komt uit mijn hart. Ik hoop echt dat Little Black Spiders een publiek vindt, want dat verdient hij. Ik hoop ook dat hij iets teweegbrengt bij mensen, want hetgeen ik toon, was nog niet zolang geleden bittere realiteit.

(HDP)