Interview: GILLES DE BILDE over de Homeless World Cup

 

 

“Het idee achter de Homeless World Cup komt van een Schotse journalist," vertelt De Bilde. "Het toernooi groeit nog elk jaar, en eind 2008 was België er voor de eerste keer bij, samen met 55 andere landen. In de tv-reeks kan je volgen hoe we daar een jaar lang naartoe hebben geleefd."

De Bilde: Ja, zeker toen ze me uitlegden wat het allemaal inhield. De link met het voetbal zag ik wel, die was vrij evident, maar het sociale aspect dat erbij kwam kijken, was toch wel een verrassing.

De Bilde: Ik weet niet of je mijn background zo'n beetje kent. Ik kom niet bepaald uit een gegoed milieu. Niet dat ik zelf ooit dakloos ben geweest, maar ik heb in mijn jeugd mijn portie problemen gekend. Ik heb mijn peer gezien. Dat zorgt er misschien wel voor dat iemand als ik me makkelijker kan inleven in deze mensen.

De Bilde: De mensen van de opvangcentra in Antwerpen waren er al langer mee bezig. Zij wilden iets doen rond voetbal. Of zij toen ook al wisten dat de televisie geïnteresseerd was, dat weet ik niet, maar ik ben gecontacteerd geweest door het productiehuis deMENSEN. Ik kreeg meteen te horen dat er een reeks van zou worden gemaakt. Ik werk op regelmatige basis mee aan Studio 1, dus ze wisten wel dat ik me voor de camera kan gedragen. Maar op dit project kon ik toch niet zomaar direct ja zeggen. Het ging tenslotte over een engagement van een vol jaar. Ze hebben me dan meegenomen naar de Homeless World Cup in Kopenhagen in 2007, zodat ik met mijn eigen ogen kon zien wat het inhield. Daar heb ik ook kennisgemaakt met de mensen van de opvangcentra, zodat zij me konden uitleggen wat ze van plan waren. Dat het over voetbal ging, was voor mij al direct een aantrekkingspool, en de visie van de mensen die ermee bezig waren, beviel me wel. Maar het was meer dan voetbal. Ze hebben me direct duidelijk gemaakt dat het ook emotioneel heel zwaar zou zijn. En nu kan ik zeggen dat dat inderdaad klopt. Het was vaak moeilijk en confronterend, maar als ik erop terugkijk, durf ik zeggen dat we op een jaar tijd heel veel hebben bereikt.

 

 

De Bilde: De eerste keer dat je zo'n opvangcentrum voor daklozen binnenstapt, weet je niet wat je moet verwachten. Je kent die wereld niet. In het begin heb ik meer dan één keer gedacht: waar ben ik aan begonnen? Je kunt het je niet voorstellen zolang je zelf niet in dat wereldje zit. In het begin was ik te veel gefocust op het voetballen, terwijl het project vooral een sociaal doel had, namelijk aan de hand van voetbal die gasten terug de goeie kant op sturen. Meer dan zeventig percent van de kansarmen die deelnemen aan de Homeless World Cup, krijgt terug structuur in hun leven.

De Bilde: Absoluut. Ik begon eraan met de bedoeling een zo goed mogelijke ploeg samen te stellen, met zoveel mogelijk kans om te winnen in Melbourne. Maar al vrij snel kwam ik er zelf achter dat dat voor die mensen niet het belangrijkste was. Toen heb ik even een klik in mijn hoofd moeten maken, want in mijn carrière als profvoetballer was winnen het enige wat telde. De meerderheid van de gasten met wie ik nu moest werken, hadden zelfs nog nooit gesjot in hun leven, met alle blessures en aanvaringen van dien. Ze hebben allemaal een zwaar verleden achter de rug, vol drank, drugs, whatever. De meesten hadden ook nog nooit gevlogen, om maar iets te zeggen. En dan kregen ze plots de kans om naar Melbourne te vliegen, aan de andere kant van de wereld. Dat was een grote motivatie voor hen, en wij hebben hen daarin gesteund en gestuurd. Wie mee wou, moest zijn drugs- of drankprobleem afbouwen. Je kan geen dertig uur in een vliegtuig gaan zitten als je om de zoveel tijd een spuit drugs nodig hebt. De begeleiders hebben er op het vliegtuig trouwens ook op gelet dat ze van de drank afbleven. Dat is gelukt, maar er is wel een jaar hard werken voor nodig geweest om ze mentaal op het juiste spoor te krijgen.

De Bilde: Die camera's waren vrij bescheiden hoor. Meestal waren het van die kleine handicams. Het was niet zoals bij de Pfaffs, waar constant vier, vijf mastellen van camera's in de living staan opgesteld en altijd een vent rondloopt met een micro op een stok. (lacht) In het begin werd er wel eens raar naar de camera gekeken, maar dat ging snel weg. Sommigen kickten er zelfs op om voor de camera show te verkopen. Anderzijds zijn er ook mensen geweest die a priori niet wilden meedoen, juist omdat ze niet gefilmd wilden worden. Maar de meesten gingen heel natuurlijk met de camera om. Die drempel valt al gauw weg.

 

 

De Bilde: Nee. Ik heb op dit moment trouwens nog helemaal geen trainersambitie. Ik denk ook niet dat de Homeless World Cup een geschikt visitekaartje is als je naar een plaats als voetbaltrainer wil solliciteren. Dit project ging uiteindelijk niet over een ploeg trainen. Een 'gewone' voetballer moet je mentaal proberen op te laden voor een wedstrijd. Die moet je scherp stellen. Bij deze gasten was er een heel andere aanpak nodig. Voetbal was niet meer, maar ook niet minder dan een hulpmiddel om uit hun uitzichtloze situatie te geraken.

De Bilde: Weet je, zelf als je niet kunt sjotten, dan nog wil je winnen eenmaal je bezig bent. Voor die gasten geldt dat evenzeer. En dan komt er wel eens frustratie en agressie naar boven. Maar anderzijds is voetbal ook een van de beste middelen om mensen bij elkaar te krijgen, om een band te creëren. Toen ik indertijd op vakantie ging met mijn ouders en grootouders, ging ik altijd meespelen met de lokale jongens die aan het voetballen waren. Zo maakte ik direct kameraden. Het is geen toeval dat juist voetbal werd uitgekozen als bindmiddel in dit daklozenproject.

De Bilde: (twijfelt) Ik zal mezelf misschien wel vragen stellen die ik me vroeger niet stelde... Iedereen zit daar om een andere reden. Weet je, uiteindelijk komt het allemaal neer op karakter. Die gasten zitten zo diep dat ze het alleen niet meer kunnen redden. Maar als je de nodige steun krijgt, en je hebt genoeg karakter, dan kom je eruit.