Studeren in het groen, 5de halte: ELSENE

De steden van ons land worden overspoeld door studenten, en dat is een van de redenen waarom het er dag en nacht leeft en bruist. Maar niet alle studenten wonen, studeren en spelen in het hart van een studentenstad. Nogal wat grote campussen bevinden zich buiten de stadskern. GUIDO trok op verkenning naar deze groene randcampussen en ging er de sfeer opsnuiven. Vandaag reizen we naar de Brusselse gemeente Elsene.

Als je in om het even welk jaar op twintig november in Brussel rondloopt, dan kun je maar beter niet je mooiste kleren aantrekken. Twintig november is de datum waarop de studentikoze stoet van Saint-V of Sint-Verhaegen door de stad trekt. Van op hun praalwagens durven zuipende studenten in smerige labojassen en klakken met lang vizier dan wel eens bloem, eieren of bier naar argeloze voorbijgangers gooien (de zogenaamde clash), zeker als die zich in de omgeving van een katholieke kerk bevinden... Zelfs Manneken Pis draagt met Saint-V een studentenuniform op maat. Goed, wat heeft dit alles te maken met studeren in het groen, zul je vragen? Wel, Sint-Verhaegen viert de stichting van de Université Libre de Bruxelles op 20 november 1834, onder impuls van jurist en vrijmetselaar Pierre-Théodore Verhaegen. Bijna een eeuw lang moest deze universiteit, die het vrije onderzoek boven levensbeschouwelijke dogmatiek stelt, zich behelpen met door de stad uitgeleende lokalen in gebouwen aan en op de Kunstberg. In 1930 kreeg ze echter een heuse campus cadeau in Elsene, in de wijk Solbosch, langs de Rooseveltlaan naast het Terkamerenbos. Groen, maar nog niet groen genoeg, want in 1960 werd uitgebreid naar het nabijgelegen voormalige oefenterrein van de gendarmerie, aan de Pleinlaan. Daar werd aanvankelijk zowel in het Frans als het Nederlands gedoceerd, tot in 1969 de universiteit werd opgesplitst en de Nederlandstalige Vrije Universiteit Brussel ontstond.

Vrije Universiteit Brussel

Laten we beginnen op de VUB. Let op, want het wordt al meteen ingewikkeld op z'n Brussels. De Campus Oefenplein van de VUB wordt in de praktijk ook dikwijls Campus Etterbeek genoemd. De hoofdingang ligt vlak naast het station van Etterbeek, dus dat klinkt niet onlogisch. In werkelijkheid is het echter zo dat de gemeente Etterbeek aan de overkant van de Generaal Jacqueslaan ligt. Zowel de campus als het station liggen volledig op het grondgebied van Elsene. Kan je nog volgen? Duik dan de groene campus in, waar het eerste wat je te zien krijgt, al meteen iets bijzonders is: het ovaalvormige gebouw M, alias de 'sigaar met de kuif'. Hier zetelt de centrale administratie van de VUB, en de rector heeft er een kantoor met gekromde muren van waaruit hij een mooi overzicht heeft over de hele campus. Het studentikoze hart van de campus is de zogenaamde Esplanade, waar zowel de grote aula's, de bibliotheek als het restaurant op uitgeven. Fuiven en cantussen doe je in de BSG-zaal; optredens bijwonen in het Kultuurkaffee. Erg groen is het hier eerlijk gezegd niet: de Esplanade is een betonstructuur uit de sixties en de torengebouwen E, F en G lijken wel grijze woonkazernes uit het Oostblok. Dit is wel een goede plek om, aan de overkant van het grasperk, uit te kijken over het studentendorp, met bungalows waarin studenten op de campus zelf kunnen wonen. Nog meer studentenhomes van de VUB vind je langs de spoorweg in de Nieuwelaan. In Etterbeek, inderdaad. Naast het studentendorp op de campus zelf ligt de atletiekpiste, en sportievelingen vinden daarachter ook nog een zwembad en een vestiging van HealthCity.

Université Libre de Bruxelles

Grappig hoe de Belgische situatie doorschemert op de campus in Elsene. We hebben vruchteloos gezocht naar een wegwijzer richting ULB, hoewel die met de VUB (en sinds 1999 ook de Europese School) hetzelfde terrein deelt. Het kan aan onze ontspoorde verbeelding liggen, maar de mastodonten G, F en E fungeren bijna als een soort verdedigingswal, een torenhoge klif die de ULB-campus uit het zicht houdt. Ga op zoek naar het onooglijke paadje door het groen links achter gebouw G, en je stapt een andere wereld binnen. Hier heet Elsene Ixelles en kom je op de Campus de La Plaine van de ULB terecht. De eerlijkheid gebiedt ons trouwens te zeggen dat op deze campus wel een bescheiden wegwijzertje richting VUB staat! Hier studeren de Franstalige studenten exacte wetenschappen en farmacie. Op weg naar het Forum, het met graffiti bekladde hart van hun campus, zie je aan de linkerkant de omheinde gebouwen van de chique Europese School liggen. De ULB is wat minder chic, en (wat deze campus betreft althans) kleiner dan de VUB, maar het geheel ademt een intieme ons-kent-onssfeer, een soort studentikoze vrijstaat binnen de stad. Op de parking stopt al eens een food truck en in zaal Jefke kan je desgewenst de Franstalige studentenfolklore meemaken. Ook ULB-studenten kunnen op de campus zelf op kot, ter hoogte van Ingang 1 aan de Pleinlaan. Iets verderop, aan Ingang 2, kan je de drukke Pleinlaan en de spoorweg oversteken om dan langs de lange muur van het kerkhof van Elsene de student mile naar die andere ULB-campus af te stappen...

Waar de Campus de la Plaine enigszins weggedoken en samenzweerderig overkomt, is Campus Solbosch de openheid zelf. Deze ULB-campus lijkt, zeker als je arriveert uit de richting van het kerkhof, wel een natuurlijk verlengstuk van de levendige horecawijk waarin hij is gelegen. Aan beide kanten van de centrale en brede Paul Hegerlaan zie je overvolle universiteitsgebouwen: Solbosch is de hoofdcampus van de ULB. Weet de campus, met zijn industriële look, je niet meteen te bekoren? Loop dan verder tot aan de poepchique Rooseveltlaan, waar achter het standbeeld van stichter Pierre-Théodore Verhaegen het pompeuze hoofdgebouw met klokkentoren qua prestige staat te concurreren met de dure villa's in de buurt, waarin ambassades zijn ondergebracht. Tja... is dit eigenlijk nog studeren in het groen? Wel, achter de villa's vind je het Terkamerenbos, het uitgestrekt stadsbos - eigenlijk park, laten we niet overdrijven, want het aanpalende Zoniënwoud is nog veel groter - van de Brusselse zuidrand. Het Terkamerenbos ligt dan weer - om het helemaal moeilijk te maken - niet langer op het grondgebied van Elsene, maar gewoon in 1000 Brussel.

(HDP)