Een dag op de Groenlandse ijskap met Dixie Dansercoer

Dixie Dansercoer is weer aan het werk. Voor de volbloed avonturier die hij is, wil 'werk' zeggen: vijfduizend kilometer lang op ski's aan een enorme kite over de ijskap van Groenland suizen, in de hoop daarmee een wereldrecord te breken en in één moeite mensen bewust te maken van de klimaatproblematiek. Geef toe, 't is eens wat anders dan een zomervakantie naar de zon...

"Gelukkig zijn ijsberen bang van kites. Anders wordt het 'hand combat'."

Hoe gaat het eraan toe op het ijs, tijdens zo'n groots opgezette expeditie? GUIDO trok zijn met zeehondenbont gevoerde kap diep over zijn oren en ging praten met Dixie Dansercoer en zijn twintig jaar jongere expeditiepartner Eric McNair-Landry, een enthousiaste en sympathieke Canadees die opgroeide in het hoge noorden.

Eric: Dixie en ik hebben elkaar ontmoet in Antarctica, tijdens zijn vorige expeditie. Ik was daar toen ook bezig met een crossing. We begonnen te praten over Groenland, en al snel bleek dat we op dezelfde golflengte zaten. Voor avonturiers zoals wij is Groenland de ultieme playground. Ik vind het dan ook een grote eer dat Dixie mij heeft gevraagd om samen met hem deze expeditie op poten te zetten. Ik ben veel jonger dan hem, maar heb behoorlijk wat ervaring. Ik heb al 15.000 kilometer kiteskiënd afgelegd. Ik heb het eens uitgerekend: in totaal heb ik twee jaar van mijn leven doorgebracht in mijn tent. Voor deze expeditie willen we nieuwe technieken en technologieën gebruiken. Je bent nooit te oud om te leren. Zelfs Dixie niet. (lacht)

Dixie: Wat Eric en ik gemeen hebben, is dat we beiden ook graag lol trappen. Humor is belangrijk om zo'n expeditie tot een goed einde te brengen. In Antarctica heb ik de cirkel niet kunnen rondmaken. Nu, in Groenland, zou dat wel moeten lukken. We zijn eerst samen gaan oefenen in Spitsbergen. Een soort stresstest, om te zien of we met elkaar overweg zouden kunnen, of we op elkaar ingespeeld zouden raken. Uiteindelijk moeten we toch bijna drie maanden lang samen in een tentje slapen.

Eric: Stress? Ik ken dat niet. Stress is een ander woord voor fun.

Groenland is geen ijsblokje

Dixie en Eric zijn bezig met een kite-expeditie over de Groenlandse ijskap. Het is de bedoeling een afstandsrecord te vestigen. Tegelijk wil het tweetal ecologische duurzaamheid promoten door hun expeditie zo groen mogelijk te houden.

Eric: We willen de klimaatproblematiek een menselijk gezicht geven. Groenland is moeilijk voor te stellen als je er niet bent geweest. Het is geen ijsblokje hé. De ijskap meet tweeduizend bij zeshonderd kilometer en is drie kilometer dik. Dat is bijna niet te vatten. De ijskap is zo groot dat ze haar eigen weerpatroon genereert.

Dixie: Groenland is aarde en rots, met een enorme, dynamische ijslaag erbovenop. Avontuur kan je niet van a tot z plannen. We zullen wel zien wat Moeder Natuur ons toelaat.

Eric: Enerzijds moeten we vertrouwen op de wiskundige weermodellen, en anderzijds moeten we in de praktijk bijsturen. Dat is juist het leuke eraan. Groenland is een prachtige plek. Elke avond zie je de wolken uit de oceaan naar boven klimmen, dat is onvergetelijk om te zien.

Dixie: Wij kunnen de Groenlandse ijslaag natuurlijk niet doen stoppen met afsmelten, maar we kunnen wel proberen om goede ambassadeurs te zijn door de mensen thuis bewust te maken van het probleem. Zonder daarbij een belerend vingertje op te steken, want dat zou niet werken.

Eric: De kwaliteit van het materiaal en de technologie zijn belangrijk, maar de skills die erachter zitten, zijn dat ook. De ervaring die we allebei hebben opgebouwd, kan daarbij helpen.

Wind is alles

Dixie en Eric maken een cirkel van 5000 kilometer, met de klok mee. Ze worden enkel en alleen voortgedreven door de wind: op ski's, met een kite, en met achter zich aan een slee vol materiaal om te overleven. Onderweg verzamelen ze ook wetenschappelijke gegevens.

Eric: Eigenlijk hebben we maar één ding nodig, en dat is wind. Daarvoor blijven we op de zogenaamde sweetspot, op tweeduizend meter hoogte, rond de buitenkant van de ijskap.

Dixie: Onze spullen moeten we meeslepen in een slee, daar kunnen we niet onderuit.

Eric: Sleeën is iets wat ik al heel mijn leven doe. Ik heb thuis veertien husky's!

Dixie: Wind en zwaartekracht, dat zijn de factoren. Te dicht bij de rand van de ijskap mogen we niet komen. Daar zakt de wind weg in de richting van de kust. Daar moeten we uit zien te blijven.

Eric: Onderweg komen we verlaten weerstations tegen, en voormalige militaire basissen. De wind is ook onze link naar de wetenschap. We verzamelen winddata en sturen die door naar ons wetenschappelijk team. Zo geven we zowel een menselijk als een wetenschappelijk gezicht aan Groenland.

Dixie: De kites die we gebruiken, zijn prototypes. Ze zijn nog niet in de handel verkrijgbaar. Ze zijn zo licht mogelijk, maar wel zeer groot, met lange touwen, zodat we de hoge wind kunnen vangen.

Eric: Nog iets over de technologie: aan de touwen van onze kite hangen zogenaamde kestrels, die de windsnelheid meten. Die gegevens worden live doorgestuurd, zodat ons wetenschappelijk team ze kunnen interpreteren.

Dixie: De spitstechnologische kant van de zaak heb ik met plezier gedelegeerd. Eric is de techie van ons twee! (lacht)

Eric: De technologie die we meenemen, is gewoon ook heel tastbaar. Zo kunnen we bijvoorbeeld rechtstreeks foto's uploaden van op het ijs.

IJsberen zijn bang van kites

Een expeditie als deze is uiteraard niet zonder risico. Zo kunnen piteraq-winden ("de wind die aanvalt" in de lokale taal) snelheden tot 300 kilometer per uur bereiken, zijn er gevaarlijke gletsjerspleten en -molens en is er de mogelijkheid dat een hongerige ijsbeer hun pad kruist.

Dixie: Gevaren en risico's zijn er natuurlijk altijd. Gletsjermolens bijvoorbeeld, in alpinistenkringen bekend als moulins. Dat zijn plaatsen in het ijs waarin vloeibaar water kilometersdiep doorsijpelt. Dat water gaat dan onderaan de ijskap lubriceren.

Eric: En ijsberen! Nu hebben we wel het geluk dat ijsberen bang zijn van kites. Verder is Groenland heel uitgestrekt. De kans dat we ijsberen op ons pad treffen, is niet zo groot. En als we er toch een tegenkomen, dan wordt het hand combat.

Dixie: Lach maar niet: Eric heeft al eens een ijsbeer een klap op zijn neus verkocht met zijn spade.

www.greenlandice.be

(HDP)