Waarom wij en het monster van Loch Ness iets unieks met elkaar gemeen hebben

Af en toe duikt het monster van Loch Ness nog eens op in de media. Zelfs in de nieuwe media, want de meest recente foto van het vermeende zwembeest in het kille Schotse meer werd vorige lente door scherpziende nerds ontdekt op een satellietbeeld van Apple Maps. Wat er ons aan doet denken dat het monster van Loch Ness en wij, de mensen, iets unieks met elkaar gemeen hebben.
 
Stap 1
 
Als een nieuwe diersoort, levend of uitgestorven, wordt beschreven in de biologie, dan wordt dat gedaan aan de hand van een type-exemplaar, ook wel kortweg 'type' genoemd. Een type is het exemplaar van een diersoort dat in het laboratorium wordt gebruikt om de kenmerken nauwkeurig op te tekenen. De soort krijgt aansluitend een tweeledige Latijnse naam. In de nieuwe mosasauriërzaal in het Brusselse Museum voor Natuurwetenschappen kan je bijvoorbeeld een aantal type-exemplaren van mosasauriërs zien.
 
Stap 2
 
Het monster van Loch Ness - ook bekend onder zijn koosnaampje Nessie - is meer dan waarschijnlijk niet meer dan een mythe, louter gebaseerd op onbetrouwbare waarnemingen, wazige foto's en videobeelden, en een heleboel hoaxen van flauwe grappenmakers.
 
Stap 3
 
Op 11 december 1975 publiceerden Nessie-jagers Sir Peter Scott en Robert Rines een artikel in het tijdschrift Nature waarin ze het monster een wetenschappelijke naam gaven: Nessiteras rhombopteryx, wat zoveel wil zeggen als 'wonderdier van Loch Ness met diamantvormige vin'. Ze deden dit om het zeldzame dier te beschermen, mocht het ooit gevangen worden. Je weet maar nooit, was hun motto.
 
Stap 4
 
Uiteraard is de biologische beschrijving en naamgeving van Nessie door Scott en Rines gebeurd zonder gebruik te maken van een type-exemplaar, want in het geval van deze vermeende diersoort was en is er simpelweg geen type voorhanden. Dit is een uniek feit in de geschiedenis van de biologie: nooit eerder kreeg een diersoort een wetenschappelijke naam zonder type.
 
Stap 5
 
Nooit eerder? Toch wel. Er is nog één diersoort die omstandig is beschreven in de biologie zonder gebruik te maken van een type-exemplaar, en dat is de Homo sapiens. Wij dus, de moderne mens.
 
CONCLUSIE: Het monster van Loch Ness en de moderne mens hebben met elkaar gemeen dat wij de enige diersoorten zijn met een wetenschappelijke naam zonder type-exemplaar. Goed, dat de mens bestaat, daar is iedereen van overtuigd. Maar Nessie? De odds bij de Britse bookmakers staan momenteel 100 tegen 1 dat het monster vóór het einde van dit jaar wordt gevonden. Voordat de beelden op Apple Maps opdoken, was dat nog 250 tegen 1. In koor met Scott en Rines kunnen we dus concluderen: je weet maar nooit!

(RVC)