De Mens

Een mooi mens, een fijne muzikant, dé correcte samenvatting van Frank Vander linden, frontman en manager van De Mens. Als je het goed wil doen, doe je het beter zelf. Een elfde plaat, meer dan twintig jaar bezig en bevlogen als jonge veulens.
 
Frank Vander linden: "Ik vind het niet erg om zelf mijn gitaar te dragen."
 
GUIDO: Nooit genoeg!
Frank: Het gaat over het glas dat we krijgen en het rietje waar we allemaal zo hard mogelijk aan willen zuigen. Ik word 53 dit jaar en merk dat als ik nu naar alle teksten van deze plaat terugkijk, er heel hard het idee ‘we moeten er het beste van maken’ in leeft. Leven in het nu en veel mooie en warme dingen doen en meemaken. Terwijl rondom ons mannen met geweren lopen en er gestorven wordt langs alle kanten. Een aantal medestanders die wegvallen… De plaat gaat over zichzelf, over mensen die lang samen muziek spelen en naar een reden zoeken om nieuwe muziek te maken. Want daar mag je niet licht over gaan. Want er is die drang om iets nieuws te maken. Dan vind ik het niet onnozel om vooraf neer te zitten en je af te vragen: waarom?
GUIDO: De plaat klinkt jong en fris.
Frank: Nu kan ik maar zeggen à la Lambik van Suske en Wiske: ‘Zeg dat nog eens van dat intelligent en zo!’ Als het er zo uitkomt, dan kan ik alleen maar blij zijn. Het stomme is dat om iets heel spontaan en fris te doen klinken, je er vaak heel hard op moet werken. Als je als muzikant ervaring hebt, en mechanismen waarvan je weet dat ze werken, dan is het belangrijk om niet in fase twee te blijven steken. Fase één: spontaan maken, fase twee: afwerken en zeggen: ‘Oké, dat is het dan!’, maar je moet naar fase drie gaan. Er zijn een paar nummers geschrapt die te typisch De Mens klonken. Dan is het verder werken om het frisse, die eerste vonk er opnieuw in te krijgen.
GUIDO: De liefde is alomtegenwoordig
Frank: Omdat we niet anders kunnen! Als liedjesschrijver heb je eigenlijk niets anders dan liefde of geen liefde. Andere onderwerpen zijn er niet.
GUIDO: Heel veel goesting en overtuiging ook.
Frank: Dat is wat muziek met me doet. ‘Dit lawaai’ is een pure ode aan rockmuziek. Dat kan gek klinken op bijna 53-jarige leeftijd, maar het is ook normaal. Als je dit al zo lang doet, besef je dat het iets speciaals is en dat het enorm veel levensvreugde geeft. De tijd wordt korter en er is dat groeiend besef dat dit iets moois is om te doen. Laten we het samen nog meer en nog intenser doen.
GUIDO: Ben je nu waar je wou zijn als 25-jarige?
Frank: Exact. Beroepsmuzikant worden en blijven leek me toen even absurd als midvoor worden bij Real Madrid. Er waren minder mogelijkheden. Je kon geen rock studeren in een conservatorium, er was geen BXL, er waren niet al die muziekcentra, er waren geen ouders die je een Stratocaster cadeau deden... Dingen die nu wel bestaan.
 
School, voetbal, gitaar
 
GUIDO: Is het mooier en rock-’n-roller om realistisch met muziek en het spelen in een band om te gaan dan om twee jaar te brassen en dan te verdwijnen?
Frank: Nee, want dat moet er ook zijn. (brede lach) Het beste is de combinatie! Het mag toch ook geen kantoorjob worden. Met De Mens dachten we na drie jaar dat we er waren en dat we het konden. Ik vind onze tweede cd Ik wil meer echt te gemakkelijk gemaakt en we hadden tot onze eigen verbazing veel succes met die eerste plaat. Dan is de stap heel klein om dat vanaf dan gewoon normaal te vinden. Ik vond de liedjes op de tweede plaat achteraf bekeken maar half afgewerkt. Daar moet je dan van terugkomen en je afvragen: wie zijn we, wat gaan we doen, wat hebben we te bieden? Je moet een soort arrogantie hebben, natuurlijk wel!
GUIDO: Je hebt een lange weg afgelegd. Welke momenten springen er uit?
Frank: Wij hebben er van in het begin voor gekozen om geen manager te hebben. Ik doe dat. Daardoor hebben we kansen gemist, Nederland bijvoorbeeld, soms slechte contracten ondertekend. Als we nu ‘Irene’ spelen, gaat er nog steeds 50% van de auteursrechten naar een firma die zo vaak is doorverkocht dat ik al niet meer weet bij wie het geld eigenlijk terechtkomt. Ergens in Scandinavië tegenwoordig! Zoiets is stom en spijtig, maar aan de andere kant heeft het ons ook behoed om domme, arrogante dingen te doen. Het heeft het mogelijk gemaakt om mijn brood te verdienen. Om soepeler te zijn, realistischer, we gaan de baan op met maximum twee roadies. Ik vind het niet erg om zelf mijn gitaar te dragen. Mijn idolen zijn jazz- en bluesmuzikanten en die dragen zelf hun gitaar, zelfs al zijn ze 80 jaar. Dat is wat muzikant zijn is! Soms denk ik wel als ik ’s morgens moet opstaan, omdat ik weet dat ik mails moet versturen om dingen te regelen: was ik nu maar een muzikant met een grote K, om te ontbijten met een joint en dan terug even te gaan liggen om na te denken over mijn creativiteit. Maar het is leuk om te weten dat ik alles in handen heb.
 
Trillende snaren
 
GUIDO: Ik ging vorig jaar mee op tour met Amen Ra. Dat was hard werken en ook gewoon hard!
Frank: Amen Ra is een goed voorbeeld. Als je in iets heel eigens en specifieks werkt, dat is een droom realiseren. Je maakt kunst, maar tegelijkertijd is er niemand die de praktische zaken voor jou zal doen. Er zijn zakelijke aspecten die deel uitmaken van je onafhankelijkheid. Een harde realiteit, maar ook gezond. Het feit dat je die nuchterheid aan de dag kan leggen, geeft je de ruimte om de kunstkant of de rauwheid van het gevoel, je eigen plekje, je eigen tuin, te kunnen hebben. Een tuin is een goed beeld: om in je eigen hof je goesting te doen moet je er wel een hek rond zetten.
GUIDO: Op welk moment vond je jezelf muzikant?
Frank: Voor rockmuziek hoef je geen virtuoos te zijn, dat is al een voordeel. Ik had toch de drive om steeds beter te worden, nog steeds. Ik ben zelf begonnen als blues- en folkgitarist toen ik zestien was. Ik weet ook niet meer waarom, want niemand vond dat tof. Ik heb dingen leren kennen via mijn schoonbroer, dingen uit de jaren dertig: Son House en zo. Ik heb dat echt leren spelen tot mijn vingers ervan bloedden. Je had toen ook zoveel tijd, ik speelde vier uur per dag. Mijn leven was toen school, voetbal, gitaar. Op den duur heb je zoveel uren in iets gestoken dat het wel dom zou zijn om ermee te stoppen.
GUIDO: Wat kan jij meegeven aan nieuwe, jonge muzikanten?
Frank: Twee dingen. Ten eerste: luister naar elkaar, op elk mogelijk gebied. Muzikaal en in woorden. Laat elkaar uitspreken. Zo kan muziek groeien, want je hebt elkaar echt nodig. Ten tweede kan het geen kwaad om goed te luisteren naar muziek. Ik heb pas echt leren luisteren rond mijn vijfendertigste. Dan ben ik echt in detail naar andermans muziek beginnen te luisteren. Wat doet de bas? Wat doet de tamboerijn? Waarom bestaat dit nummer? Als ik workshops geef, stel ik die vraag. Is dit liedje voor de stad bestemd? Voor het dorp? Heeft het met drugs te maken, of met geen drugs? Diep luisteren, diep analyseren, filosoferen over muziek. En dat helpt je alleen maar vooruit. Helemaal tegen het idee in dat de magie uit muziek verdwijnt als je te diep gaat analyseren. Ik vind dat bullshit. Analyse verhoogt de magie alleen maar! Elk moment van je leven dat je met muziek bezig bent, helpt. Nuttig en mooi. En dat verandert niks aan de beleving. Dat is het grote muziekgeheim dat nooit wordt verklapt! Veel muzikanten willen het mysterie houden. Wat een onzin! Als je muziek goed is, dan is dat mysterie er. Er kan hier een musicoloog naast ons naar Bach zitten luisteren en die kan perfect alle modulaties en cadansen van die muziek kennen, en toch tegelijk zitten wenen door de schoonheid ervan. Je kan muziek niet kapot analyseren. Je moet in muziek kruipen. Muziek is een soort velcro, daar blijft van alles aan kleven. Muziek gaat over mensen, moet bij mensen binnenkomen. Een snaar doen trillen bij iemand anders. Zo mooi, daar kan ik uren over praten!

(LAD)