Waarom jongeren niet van onder moeders rokken weg te branden zijn

De wereld is ons dorp. Vis je smartphone uit je zak en je kunt chatten en skypen met om het even wie aan de andere kant van de aardbol. Klik op het internet een lowcostticket bij elkaar en je vliegt voor geen geld naar een wereldstad, waar je couchsurfend logeert bij alweer nieuwe vrienden, zonder een cent te spenderen.
Zelfs je studies kennen geen grenzen, dankzij het goed uitgebouwde Erasmusnetwerk. Maar hoe komt het dan dat jongeren zich meer dan ooit vastklampen aan moeders rokken? En dat ze bang zijn om uit de schaduw van de kerktoren te treden?
 
Het probleem begint op de schoolbanken. Uit een onderzoek bij 4000 leerlingen in opdracht van het Vlaams Ministerie van Onderwijs blijkt dat twaalfjarigen bitter weinig benul hebben van hoe de maatschappij in mekaar zit. Zestien percent denkt bijvoorbeeld dat in een democratisch land één persoon alles voor het zeggen heeft. Niet echt verwonderlijk als je denkt aan de schooldirecties die hun uitstapjes naar het Europees Parlement en andere Brusselse instellingen annuleerden uit schrik voor razende horden IS-strijders die ongetwijfeld één voor één de weerloze scholieren zouden onthoofden op het Luxemburgplein.
 
Wereldvreemd
 
Ach, het is makkelijk inhakken op de wereldvreemdheid van twaalfjarigen. Hoe was je tenslotte zelf? UC Leuven-Limburg kwam echter met zorgwekkender cijfers op de proppen. Zij peilden naar de politieke, sociaal-economische en historische kennis van studenten lerarenopleiding aan acht hogescholen. Hoewel zij het straks mogen uitleggen aan twaalfjarigen, bleek het bijzonder pover gesteld met het niveau van de leraren in spe zelf. Een voorbeeld om in de sfeer van de Europese instellingen te blijven: slechts 15% van de ondervraagden wist dat onze landgenoot Herman Van Rompuy ten tijde van het onderzoek voorzitter was van de Europese Raad. Bovendien bleken de studenten lerarenopleiding grote moeite te hebben om landen als Congo, China en Afghanistan aan te wijzen op een kaart.
 
Ook als de wereld aan hun eigen voordeur klopt, blijken veel jongeren oogkleppen te dragen. Uit een KU Leuven-onderzoek naar verdraagzaamheid bij 500 jongeren tussen 18 en 35 blijkt dat één op de vier ondervraagden migranten ronduit onbetrouwbaar vindt. De helft van de jongeren is bovendien van mening dat migranten onze sociale zekerheid uithollen en ruim 40% denkt dat de islam een bedreiging vormt voor Europa. Toegegeven, bij gelijkaardige vragen aan oudere bevolkingsgroepen liggen de argwanende resultaten nog stukken hoger, maar hieruit blijkt toch niet bepaald dat jongeren gezwind omgaan met de multiculturele samenleving waarin ze opgroeien.
 
Veilig onder de kerktoren
 
Hoe is inmiddels de sfeer onder moeders rokken? Uit een rapport van het EU-agentschap Eurofound, dat zich bezighoudt met leef- en werkomstandigheden, leren we dat maar liefst 48% van de Europese jongeren tussen 18 en 30 onder het ouderlijk dak woont. In 2007 was dat nog maar 44%. Van een achttien- of negentienjarige student is dat begrijpelijk, maar de cijfers stijgen ook fors bij de 24- tot 29-jarigen. De economische crisis zit daar voor iets tussen - Hotel Mama is goedkoper dan een eigen stek - maar volgens sociologen en psychologen is het ook een symptoom van een nieuwe mindset, waarbij lang thuiswonen niet langer wordt beschouwd als iets voor losers, maar gewoon als een praktische keuze.
 
En dan is er nog die verdomde kerktoren. Eigen onderzoek van GUIDO heeft uitgewezen dat slechts anderhalf procent van de studenten gebruikmaakt van een Erasmusbeurs om een deel van hun studies aan een buitenlandse onderwijsinstelling te volgen. Voor studenten in het (voor)laatste jaar van hun opleiding stijgt dat percentage tot 3,6%, maar dat is nog altijd mijlenver verwijderd van de zogenaamde Europese 20/20/20-doelstelling, waarbij ernaar wordt gestreefd om tegen 2020 20% van de studenten met Erasmus over de grenzen te sturen.
 
Conclusie? Ondanks hun schijnbaar venster op de wereld sluit de meerderheid van de jongeren het liefst de gordijnen.