21/10/2015

Elise leeft al een jaar plasticvrij

Thuiskomen na een stage in Berlijn, je koelkast opnieuw willen vullen en merken dat je winkelkarretje eigenlijk vol plastic items ligt, die stuk voor stuk in je vuilnisbak belanden. Dat moet toch anders kunnen, dacht Elise Elsacker, en dus ging ze de uitdaging aan om plasticvrij te leven. Intussen zijn we een dik jaar verder en slaagt de 27-jarige Brusselse élke dag in haar opzet. “Gewoon een kwestie van discipline,” klinkt het.

GUIDO: “Gewoon,” zeg je. Maar zo simpel is het toch niet, veronderstel ik?
Elise: Ik hoorde al van een aantal mensen in Amerika die plasticvrij leven, maar in België was ik volgens mij de eerste. Dat maakt het niet evident. ’t Is me uiteraard ook niet van de ene dag op de andere gelukt om al het plastic te bannen. Met een eigen moestuin ben ik bijvoorbeeld pas drie maand geleden gestart. Courgetten, komkommer, wortels, radijzen, tomaten, basilicum, munt, aardbeien, rode kool… Aarde ben ik gaan halen in Ukkel, en ook het zaaien vraagt wat werk, maar nu hoef ik er niet veel tijd meer in te steken. Alles groeit vanzelf.
GUIDO: En hoe ben je vorig jaar dan concreet begonnen? Google?
Elise: Inderdaad. Ik zocht zaken waar ik plasticvrij voedingswaren kon kopen. Stilletjes aan wordt dat lijstje langer en langer. Ik bezoek ook geregeld biozaken en winkels waar je je eigen bokalen kan vullen met noten, rijst, granen en pasta’s en zo, én we doen bulkaankopen, in groep dus, rechtstreeks bij de producent. We sluiten bijvoorbeeld met een 25-tal mensen een contract met een landbouwer, zodat hij exact weet hoeveel hij moet produceren. Nadien kan je de groenten en het fruit ophalen in een afhaalpunt. Je steunt daarmee de lokale boeren en weet zo perfect hoe je wortelen en zo gekweekt worden. Bovendien is ’t niet duurder dan als je ’t in de winkel zou kopen, want de industriële productie, de tussenpersonen en de marketingstrategieën die ‘erachter zitten’ bij supermarktproducten vallen weg. Een prachtinitiatief toch? Daarnaast zijn er nog genoeg initiatieven die rond voedselrecuperatie draaien. Mensen die bijvoorbeeld via Facebookgroepen een pak bananen aanbieden, omdat ze die zelf niet meer nodig hebben.
GUIDO: Oké, maar wat dan met die laatavonddiepvriespizza waar je zo ineens zin in krijgt?
Elise: Het is inderdaad supergemakkelijk om thuis te komen en een pizza in de oven te schuiven, of een voorverpakte lasagne in de microgolf te steken. Daarvoor heb ik helaas nog geen alternatief gevonden. (lacht) Behalve dan zelf koken zeker? Zie het als een aanpassing van je levensstijl. Zoals iemand die stopt met roken: het is een aanpassing, een uitdaging om voor elke aankoop een eco-vriendelijk alternatief te vinden. Zo kom je in een constante staat van creatief denken terecht, en elke oplossing die je vindt, voelt aan als een kleine overwinning.
GUIDO: Dus je zweert, op al je planten in je moestuin, dat je nog nooit hebt gezondigd?
Elise: Eén keer, toen ik voor mijn werk in Nederland moest zijn. Die trip was heel last minute gepland, dus had ik geen maaltijd kunnen bereiden en was ik genoodzaakt om in de gewone supermarkt een ‘kant-en-klaar’-schotel te kopen. ’t Is niet dat ik me daar schuldig over voel hoor, ik kon gewoon niet anders toen. Volledig plasticvrij leven is trouwens praktisch onmogelijk, want er zit plastic in je laptop, in je kleren, in je schoenen enzovoort. Maar ik blijf erbij, qua wegwerpbaar plastic – wat normaal dus bij je huisvuil belandt – is er voor alles een alternatief. Niet alleen voedsel, maar ook cosmetica en zo komt vaak in plastic verpakkingen. Op Youtube staan duizend-en-een filmpjes die je tonen hoe je zeep, make-up, haarverf enzovoort kan maken. Dat is eigenlijk allemaal niet zo moeilijk. En wat de grote schoonmaak betreft: het is de normaalste zaak van de wereld geworden om bijna voor elk meubelstuk een ander kuisproduct te gaan gebruiken. Hout, ramen,… Daardoor zit je kast vol verschillende flessen die je eigenlijk niet nodig hebt. Ik kies voor ‘grootmoedermiddeltjes’ die de chemische producten makkelijk vervangen. Denk maar aan azijn, citroen, koffie, bicarbonaat… En bij mij is ’t ook proper hoor. (lacht)
GUIDO: Je houdt alle tips netjes bij op een blog?
Elise: Klopt. Ik sprak vaak over mijn bevindingen met vrienden en kennissen en zij zeiden me dat het misschien makkelijker zou zijn als ik mijn tips en tutorials zou verzamelen op één website. In januari ben ik er dan effectief mee gestart. In het begin waren het vooral mensen uit mijn omgeving die gingen piepen, maar sinds mijn verhaal in de media is gekomen, vinden ook andere mensen de weg naar mijn blog. Velen beseffen wel dat plastic niet goed is voor het milieu en dat er iets moet veranderen, maar zélf iets wijzigen aan hun dagdagelijkse leven, dat zien ze niet onmiddellijk zitten. Met mijn blog wil ik aantonen dat het allemaal niet zo moeilijk is als het lijkt. Het gaat trouwens ook niet over je eigen comfort, maar meer om waar dat plastic allemaal terechtkomt. En om de lokale boeren die door massaproductie gedwongen worden om onder hun productieprijs te produceren. En om de volgende generatie die de gevolgen draagt. Ondertussen heb ik trouwens gesprekken met winkels en producenten en andere mensen die hun afval tot een absoluut minimum willen herleiden. Zie je een complete ommezwaai nog niet zitten, geen probleem. Je moet niet onmiddellijk zo extreem gaan als ik. Ook kleine beetjes maken verschil.
GUIDO: Een oeroud cliché, maar een waarheid als een koe.

5 tips om plasticvrij boodschappen te doen:

‘Farmers markets’ - Zo koop je rechtstreeks van de producent. In Brussel is de biomarkt Terrabio een absolute topper. Je vindt er onder andere seizoensgroenten, fruit, brood, eieren, kaas, zaden, noten, koffie, ontbijtgranen, pasta, gedroogde vruchten, koekjes, wijn en olijfolie. Info: terrabio.be.
Breng je papieren of linnen zak mee - Vergeet plastic zakjes. Breng gerust ook je eigen potjes mee, want kaas durven ze bijvoorbeeld nog in een papiertje draaien waar een laagje plastic op hangt.
Vermijd plastic (kroon)kurken - Ga voor flessen wijn en bier die geen (kroon)kurk in plastic hebben. Soms weet je het pas als je de fles opent, dus ’t is een kwestie van ‘trial and error’.
Koop geen diepgevroren producten meer - Bijna alle verpakkingen van diepgevroren producten bevatten plastic. Bovendien zijn verse frietjes tien keer zo lekker.
Zuivelproducten koop je best in glazen flessen - Als je geen dierlijke producten eet, heb je wel een probleem, want rijst- of sojamelk vind je voorlopig helaas enkel in tetrapak.

RECEPT: Met rode biet gevulde champignons

Verwarm de oven voor op 210 graden.
Snij de biet in kleine stukjes en kook in water.
Voeg een aardappel en ajuin toe aan dat water en wacht tot alles zacht genoeg is om te mixen.
Verwijder ondertussen de stam van de champignons.
Verdeel het mengsel over de verschillende champignons.
Schik ze op een bakplaat en bak ze een tiental minuten.

Tip: ook koud lekker
RECEPT: Boerenkoolpizza
Voor het deeg: een half glas water, een eetlepel gist, een eetlepel zout, twee eetlepels olie, 350 gram bloem
Voor de topping: fijngesneden lookteentje, kruiden, pesto, fijngesneden sjalotje, 2 bladeren boerenkool, een halve appel, een halve rode biet

Los de gist op in een half glas warm water en laat 5 minuten rusten.
Voeg het zout, de olie en de bloem toe en roer tot het een vast deeg wordt.
Rol uit op een bakplaat.
Borstel wat olijfolie en pesto op het deeg en verdeel er wat look en verse kruiden over.
Voeg de rest van de toppings toe.
Bak een dik kwartier op 180 graden.