Tom Lenaerts werkt aan nieuwe fictiereeks 'Over Water'

 
Eind april zijn in Antwerpen de opnames begonnen van Over Water, een fictiereeks over een gevallen tv-ster met een drank- en gokprobleem die in de Antwerpse haven aan de slag gaat bij het bedrijf van zijn schoonvader. Tom Dewispelaere speelt de hoofdrol, het duo Norman Bates regisseert en het scenario werd geschreven door Paul Baeten Gronda en Tom Lenaerts.
 
Over Water wordt geproduceerd door Kato Maes, die samen met Tom Lenaerts in 2014 het productiehuis Panenka oprichtte. Een vreemde naam eigenlijk, dat Panenka. "Het is oorspronkelijk een voetbalterm," verduidelijkt Tom. "Antonin Panenka was een Tsjechische voetballer die in de finale van het EK in 1976 de West-Duitse doelman Sepp Maier verschalkte door bij de beslissende strafschop een pisballetje naar het midden van de goal te lobben. Maier koos een van de twee hoeken, en het pisballetje wipte over de lijn. Een riskante techniek, want als het mislukt en de keeper blijft in het midden staan, dan pakt hij de bal moeiteloos. Zo'n gedurfde strafschop heet sindsdien een panenka, en dat vond ik wel een mooie naam voor ons bedrijf."
 
GUIDO: Herinner je je nog de vonk? Het moment waarop je het concrete idee kreeg voor Over Water?
Tom: Paul Baeten Gronda, die in Italië woont, was op bezoek in België. We ontmoetten elkaar en ik vroeg waar hij mee bezig was. Hij zei me dat hij graag een televisiereeks zou maken over de Antwerpse haven, en of ik geen zin had om eraan mee te werken. Paul heeft bekendheid verworven als romanschrijver, maar de meeste mensen weten niet dat hij is opgeleid als scenarist. Paul en ik zijn vrienden, en door het idee voor die reeks hadden wij plots een alibi gevonden om mekaar veel vaker te zien. Ik ken hem al vijftien jaar, en eindelijk hebben we iets gevonden waar we samen aan kunnen werken. We hebben de reeks eigenlijk gebruikt om onze vriendschap nieuw leven in te blazen.
GUIDO: Je hebt je dan toch niet moeten forceren om het verhaal te bedenken?
Tom: Nee man, het gaat over Antwerpen, en ik ben van hier. Daar heb ik trouwens nog een leuke anekdote over. We zijn het idee gaan pitchen op het Antwerpse stadhuis, om financiële steun te vragen van de stad. We zaten daar in het kantoor van Marc Van Peel, de havenschepen. Het eerste wat die deed, was een groot plan openvouwen. Hij trok met zijn vinger een cirkeltje rond Antwerpen. "Kijk," zei hij, "dit is Antwerpen. Hier is Bart De Wever burgemeester." En toen maakte hij een cirkel rond het enorme industriegebied dat erboven ligt. "En dit is de haven. Hier heb ik het voor het zeggen." (lacht)
 
Groot vertrouwen
 
GUIDO: Luidt een reeks schrijven een periode van kluizenaarschap in?
Tom: Gedeeltelijk wel, maar anderzijds ook helemaal niet. Het is een combinatie van dagen van opsluiting en dagen van vrijheid. Schrijven gebeurt in geuten. Allez, bij mij toch. Ik dompel mezelf er een week helemaal in onder, dan doe ik twee weken iets anders, en vervolgens pik ik het weer op. Dat laat me toe om wat afstand te nemen en met een frisse kop te kijken hoever ik sta.
GUIDO: Je hebt de reeks samen geschreven met Paul Baeten Gronda. Is samen schrijven een oefening in je eigen ego opzij zetten?
Tom: Ja, sowieso. Dat is niet zo evident hoor. Ik had het al eens eerder gedaan, met Tom Van Dyck, voor Met Man en Macht. Samen schrijven kun je niet zomaar met iedereen. Paul en ik doen het als volgt: ik schrijf aflevering één, Paul schrijft aflevering twee, en dan lezen we elkaars werk. Echt letterlijk samen schrijven, met twee achter één pc, dat gaat niet, dan kun je gewoon niet doen. We bedenken samen het verhaal, en dan verdelen we het eigenlijke schrijfwerk. Vervolgens herwerken we elkaars versies. Die manier van werken vraagt een groot vertrouwen in elkaars kunnen. En dat vertrouwen kun je niet aan om het even wie schenken.
GUIDO: Denk je dat de kijker stijlbreuken zou kunnen opmerken tussen bijvoorbeeld aflevering één en twee?
Tom: Nee, want uiteindelijk hebben we elkaars scenario zo grondig herwerkt dat we op den duur niet meer weten welke scène van wie is. De puzzel is zodanig door elkaar gegooid dat we niet meer weten: ha, dit heb ik geschreven, en dit is van Paul. Zo werkt het niet. Nu ja, op een paar quotes na misschien. Af en toe zie ik nog wel eens een zin waarvan ik me herinner dat ik die op papier heb gezet, maar meestal loopt alles in elkaar over.
 
Extreem geduldig
 
GUIDO: Hoe groot is de invloed van de schrijvers op het castingproces?
Tom: Honderd procent.
GUIDO: Bedoel je nu dat jij meer invloed hebt op de keuze van de acteurs dan het regisseursduo?
Tom: Ja, want het is ons project. Enfin, dat van de regisseurs ook, maar ik ben betrokken bij de reeks van begin tot einde. Ik bemoei me overal mee.
GUIDO: De casting is rond en de opnames zijn bezig. Is het niet vreemd als op een personage dat al twee jaar in je hoofd zit plots een concreet gezicht wordt geplakt?
Tom: De casting is niet zomaar op het einde gebeurd. En cours de route, tijdens het schrijfproces, begin je al aan bepaalde acteurs te denken. Sommigen heb ik toen al gevraagd of ze geïnteresseerd waren in een rol. Zelfs van in het begin. Al in een vroeg stadium werd duidelijk dat Tom Dewispelaere de hoofdrol voor zijn rekening zou nemen. Dat was belangrijk, want zo konden we Tom in ons achterhoofd houden terwijl we schreven.
GUIDO: Is het nog niet gebeurd, bij nevenpersonages dan, dat een gezicht er toch anders uitziet dan je voor ogen had tijdens het schrijven?
Tom: Nee. Ik herhaal het: als je een reeks maakt, is het niet eerst schrijven, en dan de rest. Alles vloeit over in elkaar. Je kan als schrijver je personages aanpassen aan een acteur, en anderzijds moet een acteur zich uiteraard ook inleven in een personage. Het is een wisselwerking.
GUIDO: De camera's draaien inmiddels. Is dat het moment waarop je het verhaal uit handen geeft aan de regisseurs?
Tom: Dat klinkt te drastisch. Het is eerder een zachte overgang. Maar je hebt wel enigszins gelijk: het is een oefening in loslaten.
GUIDO: Over Water komt hoogstwaarschijnlijk pas in januari 2019 op televisie. Is tv-fictie maken iets voor geduldige mensen?
Tom: Voor extreem geduldige mensen. Voor mensen met een héél lange adem.
GUIDO: Ben je van plan om zelf in de reeks op te duiken in een cameo?
Tom: Bijlange niet! (lacht) Je moet weten wat je kan en wat je niet kan. Welnu, acteren, dat kan ik echt niet goed.
(HDP)

foto: Toon Aerts