TARDI over zijn vierdelig epos 'De stem van het volk'

Vier jaar heeft Jacques Tardi, misschien wel de belangrijkste Europese striptekenaar van de laatste kwarteeuw, gewerkt aan zijn epos De stem van het volk, naar de roman van Jean Vautrin. In meer dan driehonderd bladzijden vertelt hij het verhaal van de Commune, een vergeten revolutie in het Parijs van 1871.

Tardi blijkt een klein, grijs ventje van 58 jaar te zijn. Hij loopt een beetje krom van de vele jaren achter de tekentafel en rookt de ene Gauloise na de andere, maar zodra hij over zijn werk begint te spreken, schieten zijn ogen vol vuur. Guido sprak met de grootmeester van het moderne Franse beeldverhaal.

GUIDO: Ik vond je strip zodanig indrukwekkend dat ik er een hele nacht over heb gedroomd. Wat doet dat met iemand die er vier jaar mee bezig is geweest?

Tardi: Je moet weten dat ik heel passioneel ben. Als ik me ergens in vastbijt, dan houdt de rest van de wereld op te bestaan. In de voorbij vier jaar ben ik uitsluitend bezig geweest met De stem van het volk. Ik ga daar zelfs zodanig ver in dat het de mensen rondom mij gaat irriteren. Ik lees niets anders meer, spreek over niets anders meer, en dat werkt wel eens op de zenuwen van mijn vrienden en familie.

GUIDO: Heb je daarom het boek aan je vrouw opgedragen?

Tardi: Dat was omdat ze model heeft gestaan voor het personage Caf'Conc', en omdat ze mijn libertaire overtuigingen deelt. Maar over mijn familie gesproken: mijn dochter was aan het studeren voor haar Bac(Baccalaureat, het verplichte examen voor elke afstuderende middelbare scholier in Frankrijk - HDP) toen ik haar vroeg wat ze op school eigenlijk had geleerd over de Parijse Commune. En wat bleek? Niets! Op mijn aandringen heeft ze aan haar geschiedenisleraar gevraagd hoe dat kwam, en het bleek gewoon niet op het programma te staan.

GUIDO: Nochtans gaat het over een hallucinante pagina in de Franse geschiedenis, met 20 à 30.000 doden in de straten van Parijs. Daarmee vergeleken is Bagdad klein bier.

Tardi: Daarom is het des te wraakroepender dat men dit niet onderwijst in Frankrijk. Waarom? (heftig) Omdat het huidige Franse Ministerie van Onderwijs blijkbaar oordeelt dat men de jeugd niet op ideeën moet brengen met verhaaltjes over revolutionairen die een libertaire stadsstaat uitroepen. (trekt minachtend aan zijn Gauloise) Blijkbaar wil men in Frankrijk vandaag een schoolsysteem dat jonge mensen enkel klaarstoomt om zonder veel nadenken hun beroep uit te oefenen en hun belastingbrief in te vullen. Schrijf maar op: de huidige regering in Frankrijk is net zo Versaillaans als die van 1871!

GUIDO: De strip staat propvol tekeningen van Parijs anno 1871. Heb je nog veel foto's teruggevonden uit die tijd?

Tardi: Fotografie was toen al populairder dan je denkt, en verrassend goedkoop, maar dat neemt niet weg dat de foto-archieven over de Commune zeer beperkt zijn. Ik heb me meestal gebaseerd op geschriften, waaruit ik leerde welke historische monumenten en gebouwen in brand waren gestoken, hoe bepaalde straten er toen uitzagen… Ik heb wel een bijzonder interessant fotoalbum uit die tijd kunnen inkijken in een museum in Parijs. Foto's, gemaakt door een pastoor, van Communards die poseren met hun geweer, of op een barricade of weet ik veel. Welnu, onder elke foto stond een naam en adres. Toen de Franse autoriteiten Parijs heroverden, hebben ze dat fotoalbum gebruikt om de Communards op te sporen en tegen de muur te zetten. Dat was misschien de allereerste keer dat foto's werden gebruikt om gezochte personen te vatten. Noem een nieuwe technologie, en de flikken springen er meteen op! (wrang lachje)

(HDP)