Uit het GUIDO-archief: de studententijd van Tom Lanoye
GUIDO vond de tijd rijp voor een zoektocht naar de literaire roots van Tom Lanoye, ergens in het woelige Gentse studentenleven van de late jaren zeventig.
"Toen ik zestien was, wou ik balletdanser worden." Lanoye lacht hartelijk. "Mijn ouders hebben me dat uit het hoofd kunnen praten door naar mijn oudste broer te wijzen. Die is nog vijf centimeter kleiner dan mij en woog toen honderdtwintig kilo. Ze hebben me erop gewezen dat de toekomst in de dans voor iemand met die genen redelijk beperkt zou zijn. En dat kon ik niet ontkennen."
GUIDO: Het is dan maar Germaanse geworden?
Lanoye: Niet vanzelf. Toen die ballethistorie achter de rug was, hadden mijn ouders graag gezien dat ik rechten zou gaan studeren, maar dat wou ik niet. Ik koos dan voor filosofie, louter uit baldadigheid. Ook dat hebben ze me uit het hoofd kunnen praten, met de hulp van de vader van mijn toenmalige beste vriend, die ook onze huisarts was. Daar ben ik eigenlijk nog altijd pissig om. Dat was een van de veldslagen tussen ouders en kinderen die ik heb verloren. Uiteindelijk is het inderdaad Germaanse geworden, tot me duidelijk werd dat ik dan waarschijnlijk leraar zou moeten worden. Paniek! En toen ben ik overgestapt naar sociologie.
GUIDO: Een vrij woelig parcours. Beviel het je niet aan de universiteit?
Lanoye: Zeker wel. Ik heb veel aan de universiteit gehad. Het belangrijkste was dat ze in Gent een geweldige bibliotheek hadden van hedendaagse Nederlandse literatuur. Ik heb de seminariebibliotheek ongeveer platgelezen. Dat vond ik zalig. Je geniet als student ook een zeer beschermde status. Ik weet niet of studenten dat goed beseffen, maar men verwacht eigenlijk niet veel van jou, behalve dat je student bent. Dat is tussen hangen en wurgen: je bent geen kind meer, maar de verplichtingen van de volwassenen heb je ook nog niet. Je hebt de luxe dat je je kan bezighouden met zaken die ongelooflijk onbenullig zouden lijken mochten ze worden uitgevoerd door iemand die geen student is. Zoals heel veel lezen. En gedichten schrijven. En blaadjes maken. Daar heb ik veel aan gehad. Ik ben ook gaan lopen uit de Germaanse omdat de lessen toentertijd zo saai waren, maar inmiddels had ik voor mezelf wel uitgemaakt dat ik wou schrijven en optreden.
GUIDO: Bestond er toen al een literair circuit?
Lanoye: Er was in elk geval nood aan een nieuwe literaire generatie. Gekoppeld aan performance, vanuit de dynamiek van de nadagen van de punk. Aan de universiteit kon ik een kennissenkring opbouwen van mensen die in literatuur geïnteresseerd waren, en dus een publiek en medestanders konden vormen. Mijn eerste optredens waren in auditoria van de unief. Auditorium E aan de Blandijnberg is voor mij nog altijd heel mythisch. Ik had toen vier technici voor mijn optreden. (lacht) Met een volgspot, en tekenfilmpjes erbij... Het lijkt een nostalgisch indianenverhaal als ik het zo vertel, maar het was ontzettend plezant en inspirerend. Als ik vandaag op de Universiteit Gent kom, voelt dat nog altijd een beetje als thuiskomen. Dat is toch anders wanneer ik naar de uniefs van Leuven of Antwerpen ga. Het is wel vreemd om op mijn leeftijd naar mezelf terug te kijken als student. Eigenlijk is dat al een vreemd persoon. Het mag schizofreen klinken, maar ik heb toch een warm hart voor die rare keikop van twintig die deed wat hij wou doen en altijd in zichzelf is blijven geloven.
Tekst: Herbert De Paepe
Foto: Arthur Los