Nieuw in de cinema: 'Avatar: Fire and Ash'
Zestien jaar geleden verblufte James Cameron het cinemapubliek met het grensverleggende sciencefictionepos Avatar. Dertien jaar later deed hij onze monden collectief openvallen met de nog tien keer spectaculairdere sequel The Way of Water. Vandaag doet Cameron daar met Fire and Ash niet alleen nog een technisch virtuoze schep bovenop, maar vertelt hij voor het eerst ook een écht opwindend verhaal. Kortom: geduld loont, zelfs op de planeet Pandora.
Dat Pandora zich niet zomaar laat koloniseren door de Sky People - door ons dus - was al duidelijk in de vorige Avatar-films. In Fire and Ash, dat zich afspeelt vlak na de gebeurtenissen uit The Way of Water, wordt het mensenkind Spider op symbiotische wijze in staat de Pandorese lucht in te ademen zonder zijn hi-tech masker. Die doorbraak doet hebberige oren gonzen op de militaire basis aldaar, waar bovendien een slachtpartij wordt voorbereid onder de walvisachtige Tulkuns, om uit hun lichaam het onsterfelijkheidsserum amrita te winnen. Tot overmaat van ramp sluit kolonel Quaritch - die ondertussen een stevige wrok heeft opgebouwd tegen Jake Sully en zijn Na’vi-entourage - een verbond met Varang, de enigmatische leidster van de Mangkwan Clan, alias de Ash People. De Mangkwan zijn verbitterde, slechte Na’vi die op de flanken van een vulkaan leven en de oermoeder Eywa verwerpen.
De introductie van de Ash People is een gouden zet voor de saga. Niet alleen zijn ze fantastisch vormgegeven - stel je de Uruk-hai van Tolkien voor, maar dan met de slanke, gracieuze dodelijkheid van Cherokee-indianen - maar ze breken ook met de tweeledige 'Na’vi versus mens'-beperking uit de vorige films. Intelligente slechteriken van Pandora zelf, dát is wat Avatar nodig had. Cameron vond met Oona Chaplin (kleindochter van) een actrice met de perfecte lichaamstaal om de dreigende Varang onvergetelijk te maken. Hoe zij beweegt, slangachtig en sexy tegelijk, is huiveringwekkend.
Fire and Ash duurt drie uur en een kwartier. Dat is lang om met een 3D-brilletje op je neus te zitten, maar die 195 minuten razen voorbij. Het verhaal is deze keer echt goed, en razend spannend. Hoewel nog steeds volop wordt ingezet op visuele overdondering - probeer maar eens geen kippenvel te krijgen wanneer de Wind Traders majestueus komen aangevlogen met hun luchtballon-achtige Medusoids - werkt Cameron toe naar een climax die je moet zien om te geloven. Weet je nog dat je in The Lord of the Rings: The Two Towers bij The Battle of Helm's Deep dacht: zoiets heb ik nog nooit gezien? En dat The Battle of the Pelennor Fields in The Return of the King een jaar later nóg epischer bleek te zijn? Dat gevoel hadden wij bij Fire and Ash: de final battle in deze film is ronduit fe-no-me-naal.
Valt er dan niets aan te merken? Ach ja, het pantheïstische geflirt met New Age wekt nog steeds ergernis op, en de geek Cameron kan het niet laten om massa's schaamteloze "zie eens wat ik allemaal kan!"-shots in het rond te strooien. Maar hij doet dat allemaal zo verbluffend goed, dat we alleen maar kunnen concluderen dat er vandaag geen spectaculairdere cinema-ervaring denkbaar is dan deze overrompelende derde reis naar Pandora.
Tekst: Herbert De Paepe