RIK TORFS gelooft niet in een waarheid die in stenen staat gegrift

De wegen van de media zijn ondoorgrondelijk. Hoewel professor Rik Torfs Kerkelijk Recht onderwijst aan de KU Leuven, een supergespecialiseerde studierichting die in het totaal niet meer dan 35 studenten aantrekt, is hij een van de meest gevraagde academici voor interviews, debatten en commentaren.

 We gingen de minzame canonist opzoeken in zijn natuurlijke biotoop: het Maria Theresiacollege in Leuven.

 

 

GUIDO: Wat betekent 'canonist' eigenlijk?

Torfs: Dat komt van het woord 'canon'. Wat een artikel zou zijn in het burgerlijk wetboek, heet in het kerkelijk wetboek een canon. Een canonist is dus in principe een katholiek kerkjurist. 'Canonist' klinkt goed, nietwaar? Als ik al eens in een mondain gezelschap terechtkom, ben ik steevast de enige die dat beroep uitoefent, en dat vind ik wel mooi.

GUIDO: Anderzijds moet je toegeven dat Kerkelijk Recht niet meteen het meest hippe en trendy vakgebied is. Vind je het niet ironisch dat juist jij momenteel zo'n groot publiek bereikt?

Torfs: Dat is dikwijls een speling van het lot. De media gaan altijd door op wat ze kennen. Maar dat wil niet zeggen dat mijn vak niet interessant zou zijn. Kerkelijk Recht is een vak op de rand van het organisatorische en het spirituele. Het gaat over de organisatie van dingen die met de geest en de ultieme vragen te maken hebben. Daar zit dus altijd een zekere spanning in. Ik kan het iedereen aanbevelen. En het wordt met de dag relevanter. Religie is opnieuw een belangrijke maatschappelijke factor geworden. En hoe die religie wordt georganiseerd, dat is zeker niet het minst belangrijke studieobject. Onze opleiding aan de KU Leuven bestaat in het Nederlands en het Engels. Het is de enige ter wereld in het Nederlands - wat op zich natuurlijk niet zo straf is, want in Nederland is er geen - maar ook één van de drie ter wereld in het Engels. Onze concurrenten zijn dus niet de UGent of de VUB, maar wel de universiteiten van Ottawa en Washington. We zijn een vrij unieke opleiding, met een internationaal publiek. Op zich is dat prachtig, maar het nadeel is dat het een kleine wereld is, en soms moet je ook wel eens verdere horizonten verkennen.

GUIDO: Heeft jouw mediabekendheid geen stijging van het aantal inschrijvingen veroorzaakt?

Torfs: Dat geldt zeker wel voor keuzevakkers uit de rechtsfaculteit. Maar voor echte kerkjuristen is een relatieve bekendheid in Vlaanderen van weinig belang. Die studenten komen uit de vijf werelddelen, en in Australië kunnen ze de VRT niet zo goed ontvangen hé. (lacht) Die mensen komen heel doelbewust naar hier, dikwijls als ze al 30 of 35 zijn. Die laten zich niet op die manier door de media beïnvloeden. Anderzijds vinden ze het ook wel fijn. Eens de studenten hier zijn, merken ze dat ik vrij veel in de media kom, en dat vinden ze dan wel leuk.

 

Brossen voor de volksgezondheid

 

GUIDO: De taak van een professor is drieledig: onderzoeken en publiceren, doceren en de kennis maatschappelijk uitdragen.

Torfs: Ja, dat is zowat het plaatje. Zelf leg ik de meeste nadruk op het publiceren. Dat heb ik altijd de bron gevonden van alles. Het is juist door te publiceren dat je inspiratie vindt voor de maatschappelijke dienstverlening en het onderwijs. Ik ben geen meester in bordschema's, en ik weet nu nog niet wat ik in de 26 lesuren van het tweede semester allemaal precies zal zien. Dat hangt ook af van de actualiteit en de inspiratie van het moment.Maar ik geef heel graag les. Het enige wat ik er lastig aan vind, is de timing. Fysiek aanwezig zijn op een vast moment. Maar verder vind ik lesgeven zelfs ontspannend. Ook al omdat je tijdens een college geen telefoons krijgt. (lacht)

GUIDO: Heb je zelf zicht op je reputatie?

Torfs: Ik weet dat eigenlijk niet. De studenten zullen mijn gebreken ook wel kennen zeker? Dat ik heel veel moeite moet doen om op tijd te komen. Dat ik niet iemand ben die met veel papieren lesgeeft. Ik kom binnen met een wetboek, sla het open en begin eraan. Aan de hand van een wettekst kun je het hele spectrum laten zien. Zo heb ik mijn eigen stijl van doceren ontwikkeld, met goede en slecht kanten.

GUIDO: Bestaat er geen evaluatiesysteem aan de KU Leuven?

Torfs: Dat was zo gecompliceerd dat het vorig jaar is afgeschaft. Enfin, 'tijdelijk opgeschort'...

GUIDO: Aha? En de studenten ervaren dat niet als een stap achteruit in hun inspraak?

Torfs: Ik weet er het fijne niet van, maar het probleem was blijkbaar dat het ongelooflijk zwaar was. Elk vak moest elk jaar - dus in de praktijk elk semester - geëvalueerd worden. Dat betekende continu paperassen invullen, een hoop papierwerk met uiteindelijk toch altijd hetzelfde resultaat. Ik geef tien vakken: moeten die elk jaar opnieuw alle tien worden geëvalueerd?

GUIDO: Misschien kan je een vak ook evalueren aan de hand van het percentage brossers?

Torfs: Mensen zijn vrij om te doen wat ze willen. Soms is het ook beter voor de volksgezondheid om te brossen. (lacht) Nu gebeurt dat bij ons vrij weinig. Mijn studenten komen heel bewust vanuit alle hoeken van de wereld dit vak studeren. Ze komen zich zelfs verontschuldigen als ze niet naar de les kunnen komen. Dat hoeft voor mij niet hoor, maar het is wel sympathiek.

 

Gewond naast de weg

 

GUIDO: Hoe verlopen je examens?

Torfs: Uitsluitend mondeling. Daar ben ik een voorstander van. Je hoeft geen handschriften te lezen, wat bijna onmogelijk is tegenwoordig. Multiple choice is misschien wel makkelijk, maar je verwerft er geen skills mee die van groot belang zijn, zoals het helder formuleren van je betoog. Daar mis je toch wel dingen mee. Dus mondeling blijft de beste oplossing. Het gekke daarbij is dat je al na veertig seconden ziet wat een student waard is, maar uit beleefdheid moet je tien minuten bezig blijven. Dat lijkt kort, maar met de nodige interactie kan je daarin veel meer leggen dan in vijf of zes geschreven bladzijden. Ik geloof zelfs dat bij schriftelijke examens meer uitschuivers in de beoordeling kunnen sluipen, juist omdat je geen toelichting kan vragen, niet kan bijsturen als een vraag verkeerd wordt geïnterpreteerd... Mondeling heb je veel minder kans op misverstanden.

GUIDO: Stel dat de rector bij je pensioen een bronzen gedenkplaat in de muur van het college wil laten plaatsen...

Torfs: Dat is hij niet van plan, wees gerust! (lacht hartelijk)

GUIDO: Je weet nooit. Wat zou er op dat plaatje moeten komen?

Torfs: Ach, ik heb zeker geen speciale verdiensten, en ik ben ook niet zo'n fan van huldigingen... (denkt na) Waar ik vroeger in geloofde, was de spreuk 'In via veritas'. Dat wil zeggen: 'De waarheid ligt op weg'. Maar daar ben ik intussen toch weer aan gaan twijfelen. Ik denk eerder dat de waarheid momenteel een beetje gewond naast de weg ligt. (glimlacht) Laten we het zo stellen: ik geloof niet in een waarheid die in stenen staat gegrift.

GUIDO: Als Mozes dat maar niet hoort! Bedankt.

 

(HDP)