Genoeg ONZIN over OZON!
Wanneer we op een mooie namiddag in mei aanbellen bij Dr. Jos, komt zijn ravissant blonde echtgenote de deur openmaken. Onze opluchting is groot. Zou de echtelijke twist in de woonst van onze lijfarts definitief voorbij zijn? Mevrouw Dr. Jos knikt breed glimlachend en houdt haar ranke hand onder onze neus.
We zien een gouden ring met een oogverblindende diamant erop ter grootte van een knikker. Eind goed, al goed!
"Die ring? Ja, die heeft me een half jaarloon gekost," grijnst de dokter terwijl we even later in zijn lommerrijke stadstuintje genieten van een koele Duvel. Hij maakt een wegwerpgebaar. "Ach, je moet weten hoe je vrouwen moet aanpakken hé. Een diamant van een duizelingwekkend karaat en een paar maanden ozontherapie, en alles was weer koek en ei!" De arts lacht vettig en bijt gulzig in het schuim van zijn Duvel.
GUIDO: Ozontherapie?!
Dr. Jos: De nieuwste rage bij Hollywoodsterren en rockidolen, vriend. Nog niet van gehoord? Het bloed wordt intraveneus verrijkt met ozon. Je zou er gezonder van worden en langer jong door blijven. (geeuwt) Waarom niet? Eergisteren moesten we schapencellen laten injecteren, gisteren moesten we ons onnozel eten in de omega-3 en vandaag moeten we allemaal aan de ozonspuit. En morgen zal het wel weer wat anders zijn. (boert luid)Who cares? Ik heb mijn wijf en mijn kleine terug!
GUIDO: Vreemd dat u zo tolerant bent tegenover deze alternatieve therapie. Zo kennen we u niet.
Dr. Jos: Hola, momentje! Mij niet onderschatten hé, Van Caesbroeck! Je denkt toch niet dat ik zomaar akkoord ben gegaan met die ozonshit zonder dat eerst grondig onderzocht te hebben? Mijn bevindingen zijn als volgt: het therapeutisch effect van ozon is niet bewezen, daarvoor is er nog te weinig onderzoek naar gedaan. Maar wat wel is gebleken, is dat het absoluut geen kwaad kan. Dus... (spreidt zijn handen uit) men doet maar wat men niet laten kan!
GUIDO: Wat is ozon eigenlijk?
Dr. Jos: Heb je al eens de 'gezonde lucht' opgesnoven vlak na een zomers onweer? Die typische geur, dat is ozon. Noem het superzuurstof: de chemische formule is O 3, dus één O'tje meer dan gewone zuurstof, want dat is O 2. Net als zuurstof is ozon een oxiderende molecule, dus die dóet wel degelijk iets in het menselijk lichaam. Het is absoluut geen wondermiddel, maar ozon kan desinfecterend werken. Het wordt allang gebruikt om zakken met transfusiebloed te ontsmetten, dus waarom zou dat ook niet voor je eigen bloed gelden? Ook de vrije radicalen zouden worden aangepakt door ozon, en die zijn onder meer verantwoordelijk voor aderverkalking en ouder worden. (lacht) Daarom zijn die Hollywoodsterren zo verzot op ozon: ze denken dat ze er eeuwig jong door zullen blijven. (kijkt in zijn papieren) Tja, noem maar op hé. Ozontherapie is al voor vanalles gebruikt: in de beginjaren van de HIV-behandeling, bij de wondheling, om infecties te genezen, om tumoren te oxygeneren zodat ze gevoeliger worden voor chemo- of radiotherapie, zelfs om tandbederf te behandelen... En daarbij is het nooit echt een geneesmiddel gebleken, maar men heeft anderzijds ook nooit bijwerkingen gezien, en de patiënten verklaren vaak dat ze zich subjectief beter voelen na hun ozonbehandeling. Wie ben ik dan om te gaan zeuren?
GUIDO: Ik ken ozon vooral van het gat.
Dr. Jos: Het gat in de ozonlaag. (neemt een slok en veegt het schuim van zijn bovenlip) Dat gat zal mij worst wezen, vriend. Als het al bestaat. Het hele discours daarrond bevalt mij niet. Er klopt ergens iets niet. De ozonlaag in de stratosfeer zou dus geleidelijk worden afgebroken onder invloed van CFK's in interactie met zonlicht. Ok, stel dat dat klopt. Waarom gebeurt dat dan ook niet in de troposfeer, dus de onderste luchtlagen, waar wij in leven? Hier gebeurt blijkbaar het omgekeerde: verbrandingsgassen en vervuiling zorgen er in combinatie met zonlicht voor dat ozon juist wordt gevórmd. Wel, is er in de stratosfeer geen vervuiling misschien? Al die uitlaatgassen van vliegtuigen? Waarom wordt daar dan geen ozon gevormd? Dat zijn allemaal vragen waarmee ik blijf zitten, en die voeden mijn scepsis tegenover dat hele ozondebat.
GUIDO: Het gat in de ozonlaag heeft als gevolg dat zonlicht ongefilterd het aardoppervlak bereikt. Dan krijg je toch meer gevallen van huidkanker?
Dr. Jos: (boos) Maar nee! Dat is onzin! Dat is gewoon geleuter! "De ozonlaag werkt als een UV-filter", hoor ik overal. Dat is slordige wetenschap. Er is UVA-licht en UVB-licht. UVA is verantwoordelijk voor het gros van de melanomen, huidkanker dus, en UVB zorgt voor het bruinen en/of verbranden van de huid. Wat houdt de ozonlaag tegen? Alléén UVB-stralen! Dus als er een gat is in de ozonlaag zal je wel sneller verbranden, maar het aantal melanomen zal daardoor niet stijgen. Dat heeft geen enkele invloed, want UVA-licht komt sowieso tot bij ons, ozonlaag of niet. En trouwens: je kent wellicht dat elke zomer terugkerende gezeik van Frank Deboosere over de alarmerende ozonconcentratie in de lucht op warme dagen, en dat we dan moeten binnen blijven en zo. Wat een onzin! Als er veel ozon in de onderste luchtlagen zit, zullen we minder snel verbranden hé! Joepie! We kunnen langer op ons terras zitten! (klopt op de tuintafel) Pollution is the solution! (buldert van het lachen)
GUIDO: Als de weerman ozonalarm slaat, heeft hij het niet over zonnen, maar over het voorkomen van problemen met de luchtwegen. Bij een hoge ozonconcentratie wordt afgeraden om zware inspanningen te doen in de buitenlucht.
Dr. Jos: (schudt zijn hoofd) Ten eerste: ik raad altijd af om zware inspanningen te doen, buiten of binnen, winter of zomer. Liever lui dan moe, is mijn motto. Maar Deboosere is compleet verkeerd bezig met zijn ozonalarm en andere bangmakerij. Is de ozonconcentratie hoog? Prima, dat zijn de mooiste dagen van het jaar! Trek je oma uit haar zetel en zet ze op straat. Laat de klapstoeltjes aanrukken en ga gezellig op het trottoir zitten met de buren. Eet een ijsje. Leg een kaartje. Pik een terrasje mee. Drink een pintje. Maar blijf alsjeblieft niet binnen zitten! De mensen zitten zo al 90% van de tijd binnen. Men is geobsedeerd door de kwaliteit van de buitenlucht, maar de luchtkwaliteit in huis is meestal tien keer slechter: stof en onzuiverheden en allergenen als stofmijten, kakkerlakkeneiwitten en noem maar op. Dáár krijg je astma-aanvallen van, niet van een beetje ozon in de zomerlucht.
GUIDO: U hebt ons weer iets geleerd, dokter. Drinken we er nog één?
Dr. Jos: (veert recht) Jazeker! Op een terras in de stad. En jij trakteert, want al mijn geld zit in die fucking ring! (schuddebuikt)
Dr. Jos beveelt geïnteresseerden volgende verhelderende lectuur aan:
Tylicki e.a., Ozone therapy seems to be safe, but is it really clinically effective?, Int-J-Artif-Organs., mrt. 2004
Rickard e.a., Ozone therapy for the treatment of dental caries, Cochrane-Database-Syst-Rev., 2004
Clavo e.a., Ozone therapy for tumor oxygenation: a pilot study, Evid-Based-Complement-Alternat-Med., jun. 2004
Sweet e.a., Ozone selectively inhibits growth of human cancer cells, Science, aug. 1980
Latino e.a., Inactivation of human immunodeficiency virus type 1 by ozone in vitro. In blood, J-Am-Soc-Haematol., oct. 1991
Campbell e.a., Should people be physically active outdoors on smog alert days?, Toronto-Pub-Health.
Bocci, Biological and clinical effects of ozone. Has ozone therapy a future in medicine?, Br-J-Biomed-Sci., 1999
Di Paolo e.a., Extracorporeal blood oxygenation and ozonation (EBOO) in man. Preliminary report, Int-J-Artif-Organs., feb. 2000
Garber e.a., The use of ozone-treated blood in the therapy of HIV infection and immune disease: a pilot study of safety and efficacy, AIDS., jan. 1992
Hoppe e.a., Indoor climate and air quality. Review of current and future topics in the field of ISB study group 10, Int-J-Biometeorol., aug. 1998
Jakab e.a., Reduction of influenza virus pathogenesis by exposure to 0.5 ppm ozone, J-Toxicol-Environ-Health., 1988
(RVC)