Professor KRIS DESCHOUWER (Vrije Universiteit Brussel)

Wie geen politieke wetenschappen studeert aan de Vrije Universiteit Brussel , heeft professor Kris Deschouwer waarschijnlijk toch al aan het werk gezien. Deze politicoloog is de man die tijdens de verkiezingsshows van de VRT de politieke tendensen op wetenschappelijke wijs aanschouwelijk probeert te maken
 via overzichtelijke grafieken en gefundeerde prognoses.

 

"Daar kruipt veel tijd in," zegt Deschouwer. "Eén verkiezingsavond lijkt misschien snel voorbij, maar je kan dat alleen maar goed doen als alles tot in de puntjes is voorbereid. Ik ben vaak te zien op tv of te horen op de radio, maar in de regel zeg ik neen. Als het een beetje spannend wordt in de Belgische politiek, dan moet ik zelfs wegkruipen. Dan neem ik mijn telefoon niet op, zeg ik aan het secretariaat dat ik niet te vinden ben en probeer ik me af te sluiten. Anders blijf ik constant bezig met dat soort dingen."

 

GUIDO: Wat doceer jij precies?

Deschouwer: Ik geef allerlei vakken in de sector politieke wetenschappen, zowel voor bachelor- als masterstudenten. Ik doceer een algemene inleiding tot de politieke wetenschappen, een cursus over politieke partijen en verkiezingen, vergelijkende politicologie en Belgische politiek. Dit jaar doceer ik ook een cursus aan de universiteit van Lille. Vorig jaar was dat in Lausanne.

Een beetje show

GUIDO: Geef jij graag les?

Deschouwer: Heel graag. Ik vind dat plezant. Ik denk dat ik goed lesgeef, en dat helpt natuurlijk ook. Wat ik eigenlijk het liefste doe, zijn die eerstejaarscursussen. Jonge mensen van achttien jaar een aantal basisbegrippen en -inzichten bijbrengen. Aha-erlebnissen, zoals men dat vroeger noemde. Mijn stof rustig uitleggen, dat doe ik eigenlijk héél graag. Ik zou spijt hebben mocht ik geen les meer mogen geven.

GUIDO: Vreemd dat je net die grote, onpersoonlijke ex-cathedralessen voor een paar honderd studenten het leukst vindt.

Deschouwer: Dat type les is onpersoonlijk, dat klopt. Het is ook een heel ander soort les dan als je voor een klasje van twintig de gevorderde methoden uitlegt. Da's een totaal andere stijl. Ik vind de twee interessant. Zelf leer ik ook wel meer uit de lessen aan masterstudenten, van wie je veel terugkrijgt. Ik leer niet zoveel uit de algemene inleiding, maar ik vind het wel plezant om te doen. Het is een beetje een show opvoeren hé, anders speel je studenten kwijt. Je moet onderhoudend kunnen vertellen.

GUIDO: Heb je zicht op je reputatie?

Deschouwer: Ik krijg elk jaar de evaluaties die door de studenten zijn ingevuld. Als ik daarop afga, heb ik een goede reputatie als lesgever. Waar sommige studenten wel over klagen in hun evaluaties, is dat mijn studiemateriaal te moeilijk is. Mijn handboek, en de bundel teksten die ik laterejaarsstudenten laat lezen, zijn niet gemakkelijk verteerbaar, maar daar geef ik niet op toe. Daar blijf ik bij. Sommige studenten zouden graag duidelijker willen weten wat ze nu precies moeten kennen en niet kennen, maar dat zullen ze van mij niet te horen krijgen. (lachje)

GUIDO: Doe je dat om de studenten een extra motivatie te geven om naar je lessen te komen?

Deschouwer: Nee, want daar moeten ze zelf maar over beslissen. Ik wil ze gewoon laten zien dat politieke wetenschap niet gemakkelijk is. De studenten moeten zich daar zelf doorheen worstelen, ik ga voor hen geen samenvatting maken. Dat maakt deel uit van mijn visie op mijn opvoedende taak. In de rest van je leven moet je ook maar zien om te gaan met wat er op je afkomt.

'Open boek'-examen

GUIDO: Het gros van de studenten wordt enkel geconfronteerd met hun prof als lesgever. Klopt dat volgens jou?

Deschouwer: Ik denk niet dat dat zo is. Voor de eerstejaars misschien wel, maar de dingen die we in de latere jaren doen, zijn sterk gebaseerd op onderzoek. Uit dat onderzoek spruit zelfs geregeld een nieuwe cursus voort. Vele seminaries en werkcolleges putten rechtstreeks uit wat hier op het departement aan onderzoek loopt. Om eens een voorbeeld te geven: in het tweede semester zal ik een werkcollege geven over Belgische politiek. Dan gaan wij de studenten het veld insturen naar alle plaatselijke partijvoorzitters om een onderzoek te voeren naar de voorbereiding van de gemeenteraadsverkiezingen.

GUIDO: Hoe zien je examens eruit?

Deschouwer: Dat varieert natuurlijk van vak tot vak. Ik ben er recentelijk mee gestopt omdat ik vond dat het voor de bachelorstudenten toch iets te makkelijk werd, maar tot voor kort waren al mijn examens 'open boek'. De studenten mochten alles meebrengen wat ze wilden naar het examen, want het antwoord op de vragen stond er toch niet in. Ik wil de studenten bijbrengen hoe ze de dingen die in de wereld gebeuren door een wetenschappelijke bril kunnen bekijken. Een examenvraag luidt dan als volgt: 'Daar is dat gebeurd, klopt het dat je dit zo kan analyseren?' En dan wil ik natuurlijk geen ja of neen horen, maar waarom ja of waarom neen. Of allebei, want in sommige gevallen kan zowel ja of neen juist zijn, als de argumenten maar kloppen. Vandaag zijn mijn examens voor laterejaars nog steeds schriftelijk en open boek. Die studenten vraag ik vaak om een essay te schrijven. Ik zoek echt naar examenvormen waarbij studenten uit hun pijp moeten komen. Het kunnen reproduceren van wat ik heb verteld, dat interesseert me niet. Ik verbeter al die schriftelijke examens trouwens zelf. En maak je geen illusies: iemand buizen is absoluut niet plezant. Als ik een examen slecht quoteer, dan heb ik het minstens twee keer doorgenomen om te zien of ik me niet heb vergist.

Iedereen heeft gelijk

GUIDO: Hoe moeilijk is het om wetenschappelijke tendensen te vinden in zoiets onvoorspelbaars als politiek?

Deschouwer: Twijfelen is het begin van de sterkte van de academicus, terwijl niet twijfelen het begin van de sterkte is van de politicus. Het is niet moeilijker om tendensen te vinden in mijn vakgebied dan in om het even welke andere discipline. In politiek zitten een aantal patronen die herkenbaar zijn, die je kan benoemen, zodat een aantal dingen voorspelbaar worden. Het is geen exacte wetenschap: wij vinden wetmatigheden, geen wetten. Iets zoals de wet van de zwaartekracht, waarbij je zeker bent dat iets naar beneden valt als je het loslaat, dat heb je in de politiek niet. Al wat met mensen te maken heeft, bevat een groter stuk onvoorspelbaarheid, maar dat belet niet dat je een aantal dingen duidelijk kan klasseren en verklaren.

GUIDO: Hou je altijd je eigen politieke voorkeur op de achtergrond tijdens je lessen?

Deschouwer: Ik probeer dat te doen, en ik vind dat niet zo moeilijk. Als ik het overzicht van de politieke denkbeelden en ideologieën doceer, amuseer ik me door ze allemaal met evenveel overtuiging te verdedigen als zijnde heel logische, coherente manieren van denken, waarbij geen enkele a priori dwaas of idioot is. Binnen hun eigen logica hebben ze allemaal gelijk. Als lesgever doet mijn voorkeur er dus niet toe, maar ik ben natuurlijk ook een geïnformeerde burger die deelneemt aan het debat, en dan denk ik dat het wel duidelijk wordt aan welke kant ik sta.

(HDP)