10 jaar Dr. Jos - Deel 1: SPORT

Al in maart 1997, in z'n tweede interview, vond Dr. Jos het nodig korte metten te maken met de mythe 'sport is gezond'. Daarna heeft hij ook nog genadeloos de vloer aangeveegd met levensgevaarlijke fenomenen als voetbal, tennis, zwemmen, lopen, schoolsport en fitness.
  Heeft de arts daar inmiddels niet een klein beetje spijt van?

 

Dr. Jos lacht schamper. "Waar ik spijt van heb, is dat de goegemeente tien jaar later nog altijd gelooft dat sport een goede zaak is." Hij schudt zijn hoofd. "Op een paar zeldzame verlichte geesten als Midas Dekkers na, blijft iedereen de sportsprookjes slikken als zoetekoek. Terwijl het nochtans zonneklaar is en blijft: sport is ongezond." Nee, Dr. Jos zal nooit veranderen. Gelukkig maar.

Dr. Jos: Na tien jaar staan we nog nergens. Is dat niet erg? Alhoewel. Er is toch al een kleine kentering merkbaar. Onlangs werd op een medisch congres aan de aanwezige artsen de eenvoudige vraag gesteld: "Is topsport gezond?" Tot mijn genoegen bleek toch al 90% van de medici ervan overtuigd te zijn dat topsport ongezond is.

GUIDO: Daar haalt u meteen het voornaamste punt van kritiek aan dat ik in de loop der jaren op onze sportinterviews heb ontvangen: u toont aan dat topsport ongezond is, en veralgemeent dat vervolgens.

Dr. Jos: (knikt heftig van nee) Volstrekte bullshit. Ik heb aangetoond dat sport per definitie ongezond is, en topsport héél ongezond. Daar zit 'm de nuance. Vijf pakjes sigaretten per dag roken is ongezonder dan vijf sigaretten, maar dat maakt die vijf sigaretten nog niet onschadelijk hé. Verstaan?

GUIDO: Begrepen, dokter.

Dr. Jos: Kijk, ik heb er voor de gelegenheid de vakliteratuur nog eens op nageslagen, en wat blijkt? Er is een reusachtige lacune in het onderzoek naar de invloed van sport op de levensverwachting van jonge gasten. Als het gaat over het verband tussen lichaamsbeweging en levensverwachting, gaat het altijd over vijftigplussers. Het nieuwste modewoord is boomeritis . De babyboomers van vlak na de oorlog zijn nu vijftigers en zestigers. Het soort geprepensioneerde knarren die dagelijks met hun leven spelen door 's ochtends een rondje te gaan joggen en voor de lunch een partijtje te gaan tennissen. En waar zitten ze 's namiddags? Bij hun huisarts, te klagen over hun pijnlijke gewrichten, spieren en botten. Symptomen die nota bene juist te wijten zijn aan die bejaardensport! Boomeritis!

GUIDO: Toch zijn de zestigers vandaag fitter dan een paar decennia geleden.

Dr. Jos: Als dat al waar zou zijn, dan dat is ondanks, en niet dankzij de sport. Het is het klassieke verhaal van de kip of het ei: wat was er eerst? Voelt een 65-jarige opa zich fit omdat hij elke dag een toertje gaat lopen, of is het juist omdat hij nog gezond is dat hij in staat is dat blokje rond te rennen? Ik vrees dat het het tweede is: mensen die zich goed voelen, kunnen meer lichaamsbeweging hebben. Maar bij beweging is het niet de intensiteit die telt - want wat is sport anders dan overdreven intensieve lichaamsbeweging - maar wel de duur. Een namiddag lekker kuieren tussen de bomen, met daarna een goeie trappist in een taverne aan de bosrand, dát is pas gezond!

GUIDO: U ging het eigenlijk over jonge gasten hebben.

Dr. Jos: Inderdaad. (neemt een oud exemplaar van GO Student) Hier zie: de enige serieuze studie die ik ooit heb gevonden over het verband tussen sport op jonge leeftijd en de levensverwachting. Ik heb ze al geciteerd in dat interview van tien jaar geleden. (de dokter heeft het over 'Koiso e.a., Analysis of survival rates of sportsmen utilizing Cutler-Ederer method, J-Hum-Ergol-Tokyo, dec. 1992' - RVC) Een Japanse studie, waarbij uniefstudenten een leven lang werden gevolgd, en waaruit duidelijk werd dat sportievelingen een lagere levensverwachting hebben dan de brain kids. (gooit zijn handen in de lucht) Dat is toch alarmerend? En daar wordt dus niet op doorgezocht hé! Dat vind ik schandalig. Want laat één ding duidelijk zijn: elke dag sterven jonge mensen doordat ze aan sport doen. Elke dag, hartstilstand, pats boem dood. Sudden death.

GUIDO: Dat moet dan toch allemaal zwaar doorwegen op de gezondheidszorg?

Dr. Jos: Nou en of! Na griepverschijnselen zijn sportgerelateerde problemen de voornaamste reden van consultatie bij de huisarts. In Nederland hebben ze eens uitgerekend wat dat kost aan de gemeenschap. En dan hebben ze alleen rekening gehouden met de traumatologie, de pure blessures. Andere sportmiserie als sudden death , hormonale stoornissen, immuniteitsstoornissen, bloedproblemen, neurologische trauma's, gastrointestinale problemen, astma, psychische problemen en noem maar op, daar zwijgen we nog over. Welnu, dat kost een land als Nederland 570 miljoen euro per jaar. (kijkt ons triomfantelijk in de ogen) Alstublieft!

GUIDO: Dat bedrag is zo groot dat het eigenlijk niet veel zegt.

Dr. Jos: Touché! Wel, je kan het vergelijken met de financiële impact van verkeersongevallen. Toch niet te onderschatten qua maatschappelijk probleem hé. Zeker als je bedenkt dat sportblessures eigenlijk 100% vermijdbaar zijn, door simpelweg niet te sporten. Verkeersongevallen zullen er altijd zijn, want we moeten ons nu eenmaal verplaatsen. (rommelt in zijn papieren) Ja, de Hollanders blijken het probleem echt wel ernstig te nemen. Onlangs heeft een Nederlandse rechtbank de werkgever van een vrachtwagenchauffeur gelijk gegeven omdat hij weigerde meer dan 70% van het loon door te betalen toen zijn chauffeur - een fervent zaalvoetballer - voor de zoveelste keer geblesseerd thuis zat. Daar is veel kritiek op gekomen, maar je moet toegeven dat er toch iets in zit: die chauffeur had zijn ziekteverzuim zelf gezocht. Hij had mijn artikels maar moeten lezen! (lacht)

GUIDO: We horen het, u bent en blijft een rasechte sporthater. Hebt u er nog iets aan toe te voegen?

Dr. Jos: Ja, een nieuw zorgwekkend fenomeen dat zelfs ik tien jaar geleden niet had kunnen voorspellen. Je kent het groeiende probleem van de ziekenhuisbacterie, methicillineresistente staphylococcus aureus, ofte MRSA. Komt voor in ziekenhuizen, zoals de naam het zegt, en ook in bejaardentehuizen en andere verzorgingsinstellingen. Maar wie haalt tegenwoordig de ziekenhuisbacterie uit het hospitaal de gemeenschap binnen? De sporters! MRSA wordt meer en meer aangetroffen in de kleedkamers van bijvoorbeeld voetbalploegen. Als je wil zien tot welke appetijtelijke zweren zo'n MRSA -besmetting kan lijden, surf dan maar eens naar YouTube. Pittiger kijkvoer dan FC De Kampioenen , dat kan ik je verzekeren! (lacht brullend)

GUIDO: Bedankt dokter. De volgende keer blikken we terug op uw tienjarige kijk op ons voedsel.

Dr. Jos: Volgaarne. Hopelijk is het tegen dan al barbecueweer.

 

Dr. Jos beveelt geïnteresseerden volgende verhelderende lectuur aan:

Maron, Sudden death in young athletes, N-Engl-J-Med., sep. 2003

Balady, Survival of the fittest - more evidence, N-Engl-J-Med., mrt. 2002

Baby boomer sports injuries, cpsc., apr. 2000

Bahr, Recent advances: sports medicine, BMJ., 2001

Lanting e.a., Sportblessures - omvang van het probleem, Nat-Kompas-Volksgezondh., 2004

Bonetti e.a., Watching football on TV may potentially be life-threatening, Swiss-Med-Wkly., apr. 2006

Finch e.a., The public health impact of injury during sport and active recreation, J-Sci-Med-Sport., dec. 2006

Romano e.a., Outbreak of community-acquired methicillin-resistant staphylococcus aureus skin infections among a collegiate football team, J-Athl-Train., apr-jun. 2006

Corrado e.a., Exercise and the risk of sudden cardiac death, Herz., sep. 2006

DiDario e.a., Asthma, sports, and death, Allergy-Asthma-Proc., sep-oct. 2005

Sumilo e.a., The causes and consequences of injury in students at UK institutes of higher education, Public-Health., feb. 2006

Noda e.a., Walking and sports participation and mortality from coronary heart disease and stroke, J-Am-Coll-Cardiol., nov. 2005

(RVC)