PHILIPPE FRANCQ, tekenaar van 'Largo Winch'

Even diep ademhalen, want de titel van de nieuwe 'Largo Winch' is een hele mondvol: De drie ogen van de bewakers van de tao. De populairste actieheld van de Europese strip trekt deze keer naar Hong Kong.
  Tenminste, daar wordt hij verwacht voor een dringende businessdeal, maar Largo zit onbereikbaar op z'n vakantieplek...

De tekenaar van 'Largo Winch' is Philippe Francq, een minzame macho die het hectische Brussel heeft ingeruild voor een huis in Zuid-Frankrijk, waar hij in splendid isolation de potige scenario's van Jean Van Hamme in beeld brengt.

GUIDO: Wacht jij bij elke nieuwe 'Largo Winch' op de ideeën van Van Hamme, of bespreken jullie dat samen?

Francq: Een verhaal begint steeds bij een scenario. Jean heeft goede ideeën, die hij aan het papier toevertrouwt. Hij houdt me wel enigszins op de hoogte van zijn hersenspinsels, maar hij blijft de schrijver. En natuurlijk is er ook plaats voor discussie.

GUIDO: 'Largo Winch' speelt zich vaak af op exotische locaties, nu weer Hong Kong. Ga je dan vooraf op documentatiereis?

Francq: Als het hele album zich in een bepaalde stad afspeelt, dan is het inderdaad raadzaam om daar eerst naartoe te gaan om foto's te nemen. Voor dit nieuwe album ben ik met Jean naar Hong Kong geweest, om daar alle locaties te gaan fotograferen die ik nodig had. Voor 46 pagina's is dat de moeite waard. Maar stel dat ik in dit album bijvoorbeeld maar 2 pagina's in Hong Kong had moeten tekenen, dan was ik natuurlijk niet in een vliegtuig gesprongen.

GUIDO: Misschien wel in je helikopter, want jij bent toch piloot? Is het daarom dat Van Hamme vaak een mooie helikopterscène in 'Largo Winch' smokkelt?

Francq: Het is het omgekeerde. (lacht) Juist omdat er zoveel helikopterscènes voorkwamen in zijn scenario's, ben ik in contact gekomen met echte helikopters, die ik ging fotograferen. Ik heb dan de piloten en de instructeurs leren kennen, en ze stelden me voor om een luchtdoop te doen met mijn vrouw en kinderen. Die piloot was ook instructeur, we begonnen te babbelen, en van het een kwam het ander. Ik weet nog dat ik hem vroeg of het moeilijk was om te leren vliegen, want ik heb geen diploma of zo. Het leek me een nogal onbereikbaar iets. Maar toen hij zei dat het eigenlijk vergelijkbaar is met een rijbewijs voor zwaar transport, wat ik trouwens heb, dan ben ik ervoor gegaan.

"Strips moeten leesbaar en efficiënt zijn"

GUIDO: 'Largo Winch' is een verkoopsucces. Voel je de ogen van al die honderdduizenden lezers die over je schouder meekijken terwijl je zit te tekenen?

Francq: Nee, voor mij is dat lezerspubliek iets volkomen abstracts. Bovendien woon ik in Frankrijk, waar niet veel strips worden gelezen. Ik woon redelijk geïsoleerd. Niemand in mijn buurt weet wat ik doe, behalve enkele goede buren. Het is maar in België, of in grote Franse steden als Parijs en Lyon, dat strips deel uitmaken van het leven van de mensen. Dus ik ben me niet bewust van die - en zet het alsjeblieft tussen aanhalingstekens - 'beroemdheid'. Maar dat houdt me uiteraard niet tegen om zo goed mogelijk mijn tekenwerk te doen.

GUIDO: Het verwondert me telkens weer als een tekenaar zegt dat het stripverhaal in Frankrijk stiefmoederlijk wordt behandeld. Ik dacht dat Frankrijk België al lang was voorbijgestoken als stripland nummer één?

Francq: Je moet eens wat meer naar de Franse televisie kijken. Ik heb vorig jaar nog een uitzending gezien waarin de meer commerciële strips, met 'Largo Winch' op kop, door een panel van tien man de grond in werden geboord. Wij werden rechtstreeks gelinkt aan alle uitwassen van het kapitalisme, omdat de serie goed loopt en veel verkoopt. En dat terwijl ik er zeker van ben dat het merendeel van die types nog nooit een van m'n albums had gelezen, laat staan dat ze mij persoonlijk kennen. En als je iets niet kent, dan begin je er vanalles over te verzinnen. Het belachelijkste dat ik heb gehoord, kwam van een cartoonist van een Parijse krant, die beweerde dat 'Largo Winch' mee verantwoordelijk is voor het straatgeweld in Frankrijk. (bitter lachje)

GUIDO: Heb je contact met de andere tekenaars die werken op scenario's van Van Hamme?

Francq: Ik ken ze wel, maar ze wonen niet in mijn buurt. Als ik ze zie, dan is dat op stripfestivals.

GUIDO: Maar jullie hebben geen zelfhulpgroep opgericht of zo?

Francq: (lacht hartelijk) Een verzetsbeweging!

GUIDO: Ik vraag het maar omdat ik denk dat jouw stijl, wellicht meer dan je beseft, een ijkpunt is geworden in de realistische avonturenstrip. Is dat omdat je indertijd het vak hebt geleerd in de Studio Hergé?

Francq: Daar heb ik niet lang gewerkt hoor. Ik heb Bob De Moor geholpen met de decors van één album van 'Cori de scheepsjongen', dat was het zowat. Maar het doet natuurlijk altijd goed om te kunnen samenwerken met een groot vakman. Vergelijk het met kunststudenten die worden meegenomen naar een museum om daar de meesterwerken te gaan ontleden. Dat is vele malen instructiever dan een reproductie bekijken in een boek. Het is bij De Moor dat ik heb geleerd hoe een potloodschets die klaar is om te inkten er moet uitzien. Vroeger waren mijn potloodschetsen te flou , niet precies genoeg, en dan wordt het inkten een gevaarlijke oefening, waarbij veel te veel aan het toeval wordt overgelaten. Dat is veel verbeterd nadat ik bij De Moor had gewerkt.

GUIDO: Van Hamme looft jouw tekenwerk omdat het tegelijk transparant en gedetailleerd is. Ook dat lijkt me iets waar Bob De Moor sterk in was.

Francq: Het naoorlogse stripverhaal, tot pakweg 1970, is altijd bijzonder leesbaar en efficiënt geweest. Je moet er eens op letten: als je een strip leest, is de tekening niet het eerste waar je naar kijkt. Je leest de tekst, alsof je een roman zou lezen, en je oog zal eens snel over de tekening glijden om aanvullende informatie te krijgen die je niet terugvindt in de tekst. Daarom heb je als tekenaar de plicht ervoor te zorgen dat de lezer op geen enkel moment twijfelt aan wat hij ziet. Hij moet je tekening accepteren als was het een foto, zonder zich vragen te stellen, en dat moet onmiddellijk gebeuren, zoniet wordt het leesritme verstoord. Als je een strip leest, duik je onder in een fictieve wereld, en die illusie moet je als tekenaar intact zien te houden, zodat de lezer op geen enkel moment de neiging heeft het boek dicht te klappen voor het uit is.

"Een stripreeks is een bouwwerk van fictie"

GUIDO: Stel dat Van Hamme krijgt af te rekenen met een writer's block , en je hebt anderhalf jaar de tijd om een one-shot te maken. Een droomproject.

Francq: (lacht) Wel, de gelegenheid heeft zich nog niet voorgedaan. Ik heb zo geen droomproject in mijn lade liggen, als het dat is wat je wil weten. Maar goed, het zou wel kunnen dat ik in die 18 maanden iets kan realiseren dat er niet zou zijn geweest als de volgende 'Largo Winch' had klaar gelegen. Wat ik leuk vind aan een reeks, is dat je elk album kan zien als een bouwsteen die bovenop de vorige wordt gemetseld, zodat je na een carrière van 30 à 40 jaar een echt bouwwerk van fictie krijgt. Een eigen universum dat je hebt gecreëerd, en ik zie niet in waarom ik me midden in dat bouwwerk zou gaan bezighouden met iets anders.

GUIDO: Welk is je favoriete Van Hamme-album? 'Largo Winch' telt niet mee.

Francq: Ik hou veel van Verhaal zonder helden , omdat het in zekere zin een revolutie heeft ontketend in de avonturenstrip. Ik herlees het nog regelmatig, maar als adolescent vond ik het echt iets buitengewoons. 'Thorgal' vind ik ook zeer goed. En 'XIII'.

GUIDO: Dat zou nog iets voor jou zijn, een buiten-reeksalbum van 'XIII' tekenen, zoals Jean Giraud nu aan het doen is.

Francq: Nee, dat denk ik niet. Enfin, ik zou het misschien wel kunnen, maar ik teken niet zo graag Amerikaanse decors. Om een of andere reden slaag ik er niet goed genoeg in die typisch Amerikaanse sfeer grafisch te vertalen naar het stripverhaal. Vance doet dat beter. Ik teken liever Europese steden.

GUIDO: Van Hamme is gestopt met 'XIII' en 'Thorgal'. Wat gebeurt er de dag dat hij stopt met 'Largo Winch'?

Francq: Dan zal ik er alles aan doen om hem van mening te doen veranderen, want een scenarist als Van Hamme vind je niet op elke hoek van de straat.

(HDP)