Bart De Pauw en Erik Van Looy over 'Loft'

In Loft, de sensuele en chique thriller van Bart De Pauw en Erik Van Looy, delen vijf vrienden een geheime loft om ongestoord hun buitenechtelijke escapades te kunnen uitzweten. Op een winterdag vinden ze het lijk van een vrouw in bed.
  Dat zet een ingenieus raderwerk in gang vol flagrant bedrog, subtiele listen, beschaamd vertrouwen en zwoele seks.

Bekijk hier alvast de trailer

 

We ontmoeten scenarist Bart De Pauw en regisseur Erik Van Looy in het hagelwitte loftgebouw in Vilvoorde waar productiehuis Woestijnvis is gevestigd. De heren hebben er al een zware interviewdag op zitten, maar de eerste positieve reacties op hun film zorgen voor de nodige adrenaline.

 

GUIDO: Is een thriller maken een kwestie van doseren? Van beslissen op welk moment je welk puzzelstukje loslaat op de toeschouwer?

De Pauw: Een thriller maken is zowel van het begin naar het einde werken, als van het einde naar het begin. Zo heb ik het gedaan. Je begint met een idee, en je wil ook op voorhand weten hoe het afloopt. Maar de weg tussen die twee heb je nog niet, en die moet je zoeken vanuit de twee richtingen. Vergelijk het de Kanaaltunnel. Ze zijn tegelijkertijd beginnen te graven in Frankrijk en in Engeland, en in het midden hebben ze elkaar ontmoet. Dan ben je er.

GUIDO: Of je ontmoet elkaar niet, omdat je verkeerd gegraven hebt.

De Pauw: Soms zit je er eens naast, of er sijpelt wat water naar binnen. (lacht) Maar het is een boeiende materie om mee te werken. Met De Mol indertijd was dat ook. Als je een paar vallen openzet, en ze trappen erin, dan krijg je een domino-effect dat weer andere dingen teweegbrengt. Maar de gevolgen daarvan hadden we al op voorhand ingecalculeerd.

Van Looy: Dat is Bart zijn manier van werken. Ik heb ook aan De Mol meegewerkt, en toen heb ik gemerkt dat de proeven zeer ingenieus in elkaar zaten, en dat er altijd een angel in zat die het verwachtingspatroon van de kijker helemaal omdraaide. Het was niet vrijblijvend, iets wat ik ook in dit scenario knap vond. Je kunt zoveel twists bedenken als je wil, ze werken pas als ze geloofwaardig zijn en een emotionele impact hebben. Bart is iemand die doorgaat waar veel andere mensen stoppen. Nog dieper graven, nog verder doorgaan, de kijker altijd één stap voor proberen te zijn. Dat heb ik zelf ook graag. In de cinema wil ik verrast worden, wat de laatste tijd helaas nog zelden gebeurt. Het scenario van Loft heeft me verrast, en blijft me verrassen.

GUIDO: Om in de metafoor van daarnet te blijven: Erik, toen jij bij het project betrokken werd, was de tunnel eigenlijk al gegraven.

Van Looy: Ik was degene die er met de juiste trein doorheen moest rijden. Dat kan een gammele boemeltrein zijn, of juist een heel luxueuze. Ik had direct het gevoel - en het scenario dicteerde dat ook wel - dat Loft een classy , elegante thriller moest worden. De decors moesten mooi en opwindend zijn, die gasten moesten goed in het pak zitten, het moest gestileerd in beeld gebracht worden. Ik heb het gevoel dat ik de juiste trein heb gekozen om door die fantastische tunnel te gaan.

GUIDO: Laten we maar ophouden over die tunnel, het begint uit de hand te lopen.

Van Looy: Straks denken ze nog dat de film over een tunnel gaat.

De Pauw: Een claustrofobische horrorfilm. (maakt spookgeluiden) Woeeee!

'De Mol' als leerschool

GUIDO: Als filmmaker ken je je verhaal door en door. Hoe moeilijk is het om je te verplaatsen in het hoofd van de toeschouwer, die niet méér weet dan de elementen die je hem aanreikt?

De Pauw: Goeie vraag. Dat is heel moeilijk, omdat je het soms niet meer weet. Toen de eerste versie van het scenario af was, had ik 178 bladzijden.

Van Looy: Dat is een film van drie uur.

De Pauw: Veel te lang. Structureel zat het toen al vrij goed, maar ik had het verhaal heel ruim en uitgebreid verteld. Ik wou dat het duidelijk was. Toen heb ik het laten lezen aan een vijftiental mensen, niet alleen uit het vak, maar ook personen die er niets mee te maken hadden. Ik heb geweldig goed geluisterd, en op basis van hun opmerkingen ben ik terug aan het werk gegaan.

Van Looy: Bij acteursregie is dat eigenlijk hetzelfde. Vaak vraag je je op de set af of je deze acteur of die actrice niet te veel of te weinig verdacht maakt. Een kwestie van afwegen. Een continue evenwichtsoefening. Koorddansen.

De Pauw: De Mol was wat dat betreft een goede leerschool. In het begin hadden we de neiging om onze Mol niet in beeld te brengen. Maar daar zijn we snel van afgestapt. Ook degene die het uiteindelijk blijkt gedaan te hebben, moet je als kijker kunnen verdenken. In slechte films zie je vaak dat aan de dader de minste aandacht wordt besteed.

Van Looy: Als geoefend kijker weet je dan al op voorhand dat die het gedaan heeft.

De Pauw: Dus: iedereen in beeld, zodat je iedereen kunt verdenken.

Van Looy: Bij de eerste testscreening zijn dat de vragen die je stelt. "Had je al na vijf minuten door dat hij of zij het had gedaan?" Als daar bevestigend op wordt geantwoord, zit je met een gigantisch probleem. Maar in Loft is iedereen verdacht.

GUIDO: Jullie hebben al een paar keer naar De Mol verwezen. Het verschil is dat jullie deze keer de totale controle hadden.

De Pauw: Ja, maar de technieken zijn toch goed te vergelijken. Ik hou er ontzettend van als men mij op het verkeerde been probeert te zetten. Bij thrillers zit ik heel de tijd te raden naar de afloop. Als ze me dan toch bij mijn kloten hebben, dat vind ik fantastisch.

Van Looy: Bij De Mol was het scenariotechnisch nog iets moeilijker, omdat we niet wisten wat de deelnemers zouden doen. Op elk kruispunt moesten we rekening houden met alle mogelijke wegen die ze zouden kunnen inslaan.

GUIDO: Uiteraard: je werkte toen met echte mensen in plaats van met personages.

De Pauw: Tuurlijk. En vandaar hadden we voor De Mol een A-scenario, een B-scenario, een C-scenario en een D-scenario. Al die scenario's zouden bekijkbare televisie opgeleverd hebben, maar wij hoopten op het A-scenario. En we hebben ons maar zelden laten verrassen.

GUIDO: Je hebt toen ook zeer intens kunnen observeren hoe mensen reageren in extreme situaties.

De Pauw: Ik merk dat ik dat constant doe, mensen observeren. Zelfs jou observeer op dit moment.

GUIDO: Oei! (hilariteit) Snel naar de volgende vraag: waar ligt de grens tussen ingenieus en vergezocht?

De Pauw: We wilden de mensen een film geven met een bevredigend einde, maar zonder dat ze konden raden hoe het zou aflopen. Misschien lijkt de premisse vergezocht, namelijk vijf vrienden die zich organiseren in het vreemdgaan, maar doordat we mensen van vlees en bloed in die situatie hebben neergezet, denk je als toeschouwer: fuck , dit zou mij ook kunnen overkomen. Iedereen heeft wel eens nagedacht over het onderwerp trouw en ontrouw, is al eens in verleiding gekomen. Zo vergezocht is dat niet.

GUIDO: Ik had het eerder over de tweede helft van de film, waar je het publiek constant op het verkeerde been zet. Hoe vermijd je dat dergelijke vondsten te vergezocht worden?

De Pauw: Vergelijk het met soep maken: een beetje meer zout, eens proeven, wat meer peper, maar niet te veel, want anders smaakt het niet meer.

Van Looy: (knikt) En het helpt ook dat veel van de twists uit de film emotioneel zeer beladen zijn. Je krijgt telkens een opdoffer, en daardoor werkt het. Maar daar kan ik verder weinig over zeggen zonder te veel te verklappen.

Naast de pot piesen

GUIDO: Je zou een zeer pessimistische boodschap uit Loft kunnen halen: je vrienden kan je niet vertrouwen, je partner kan je niet vertrouwen, en als er genoeg drank, drugs en hormonen in het spel zijn, kun je jezelf ook al niet vertrouwen.

Van Looy: (lacht hard) Goed gezegd!

De Pauw: Een fijne analyse. (lacht)

Van Looy: Niet dat we jouw uitspraak gaan opnemen in onze reclamecampagne, maar 't klopt wel.

De Pauw: Wat ik interessant vind in films, is mensen dingen zien doen waarmee ze zichzelf in nesten werken. Dat vind ik fascinerend. Onze personages organiseren zich in het vreemdgaan, maar het zijn in wezen geen slechte mensen. Het zijn geen helden, maar het zijn ook geen bandieten. Ze hebben redenen om te doen wat ze doen.

GUIDO: Misschien is Loft gewoon een statement van twee brave huisvaders die zeggen: naast de pot piesen, daar komt niets dan miserie van.

De Pauw: Als wij 't niet doen, dan jullie ook niet. (lacht) Kijk, deze film had ik twintig jaar geleden niet kunnen schrijven. Toen was het nog simpel: als mijn vriendinnetje me zou bedrogen hebben, was ze direct buitengevlogen. Twintig jaar later denk je daar anders over. Waar komt het vandaan, wat is er misgelopen, hoelang is het al bezig? Mocht mijn vrouw me vandaag bedriegen, zou ik daar geweldig van afzien, maar ik zou haar niet zomaar het huis uitgooien.

Van Looy: Tenzij ze je met mij bedriegt.

De Pauw: Dan vliegt ze direct op straat.

Van Looy: Nee, alle gekheid op een stokje, je hebt gelijk dat Loft misschien een lichtjes moraliserende film is geworden, zonder dat we dat zelf hebben gewild. Al is het dubbelzinnig, want we laten zien dat overspel naast gevaarlijk en vernietigend ook spannend en aantrekkelijk kan zijn.

GUIDO: Vandaar de uitspraak die als een soort mantra doorheen de film klinkt: je kan alleen gekwetst worden door wie je graag ziet?

De Pauw: Als iemand die ik niet ken mij een streek lapt, dan blijft dat niet plakken. Dan denk ik: asshole , en 't is voorbij. Maar mocht Erik mij een streek lappen, of mijn vrouw, dan zou ik gekwetst zijn, omdat je zoiets niet verwacht van iemand van wie je houdt.

Seksscènes door de jaren heen

GUIDO: Als je een script schrijft of leest, visualiseer je dan al meteen concrete acteurs bij de personages?

De Pauw: Ik had een soort all-star cast in gedachten, waarin Koen De Bouw stond te acteren met Matt Damon. Heel vreemd.

Van Looy: We hebben Matt Damon gebeld, maar hij nam niet op.

De Pauw: Zijn uitspraak was ook niet zo goed.

Van Looy: Hij kon niet volgen. (lacht)

De Pauw: Tijdens het schrijven heb ik heel de tijd Koen De Bouw in mijn achterhoofd gehad, maar niet in de rol die hij nu heeft.

GUIDO: Glipt het personage dan niet uit je handen?

De Pauw: Nee, want het evolueert constant. Een personage schets je eerst in potlood, en dan pas zet je het in inkt. Begrijp je wat ik bedoel?

Van Looy: Woorden leven niet. Het is pas wanneer een acteur die woorden speelt, dat een personage tot leven komt.

De Pauw: Ik kan me nu niet meer voorstellen dat iemand anders dan onze acteurs de rollen zouden invullen.

GUIDO: Vrijscènes en naaktscènes bedenken is één ding, maar is het niet gênant om aan acteurs en actrices te vragen om ze te spelen?

Van Looy: Ja Bart, waarom was je die dag niet op de set? Ik mocht het alleen oplossen!

De Pauw: Ik had dat wel eens willen zien, maar ja, hoe leg je dat uit? "Ik ben de scenarist. Doe maar iets!"

Van Looy: Zo precies stond het nu ook weer niet in het scenario. (lacht)

De Pauw: Ik kon daar op dat moment niet veel aan bijdragen, denk ik. Het was ook een closed set , met zo weinig mogelijk mensen.

Van Looy: Ik ben daar heel verlegen in, maar uiteindelijk ben ik wel tevreden over die scènes. Ze zijn opwindend, maar tegelijk ook smaakvol. Ik heb ooit, ten tijde van Ad Fundum , andere erotische scènes gedraaid. Toen was ik nog een actief lezer van Guido Magazine denk ik (lacht), want de seksscènes in die film waren nogal studentikoos. Ik ben ondertussen wat rijper geworden.

GUIDO: Nu wij nog.

(HDP)