Frans Verheeke, Voorzitter Unie van Vlaamse Autonome Hogescholen

Op de plechtige opening van het academiejaar op de Hogeschool Gent vertelde Frans Verheeke , voorzitter van de raad van bestuur van de hogeschool, dat álle hogeschoolopleidingen in de universiteit moeten worden geïntegreerd.

"Waarom zouden we niet álle hogeschoolopleidingen integreren in de universiteit?"

 

Nu is het niet voor het eerst dat Verheeke met dit voorstel op de proppen komt. Op één juli van dit jaar zond hij een persbericht de wereld in waarin hij als voorzitter van de Unie van Vlaamse Autonome Hogescholen (UVAH) een lans breekt voor de totale overdracht van alle hogeschoolopleidingen naar een 'universiteit nieuwe stijl'. Dat verdient wel een woordje uitleg, vonden wij.

 

GUIDO: Waar situeren zich de autonome hogescholen in het Vlaamse onderwijslandschap?

Verheeke : In iedere provincie is er een autonome hogeschool. Dat zijn de vroegere gemeenschapsscholen, de zogenaamde ARGO-scholen (Autonome Raad van het GemeenschapsOnderwijs - HDP) , samen met hun partners. Wij staan naast de vrije hogescholen, en de paar provinciale hogescholen die nog overblijven. De UVAH is geboren omdat we het gevoel hadden dat wij als autonome hogescholen niet werden gehoord. Vooral in de commissie Soete (ministeriële commissie voor de optimalisatie en rationalisatie van het hoger onderwijs - HDP), waar vertegenwoordigers zaten van de associaties, van de universiteiten en van sommige hogescholen, waaronder geen enkele autonome . Dat vonden we toch wel verbazingwekkend, want wij vertegenwoordigen 30% van alle hogeschoolstudenten. Vroeger kwamen we al om de vier à zes maanden informeel samen, en nu hebben we dat geformaliseerd in een unie. Zo willen we samenwerking én samenhorigheid verkrijgen tussen de vijf autonome hogescholen.

GUIDO: De associaties werden wel gehoord in de commissie Soete , zeg je. Welnu, de autonome hogescholen zitten toch in de associaties, dus wat is het probleem?

Verheeke : Ik zal daar genuanceerd op antwoorden: de associatievoorzitters drukten het gevoel van de associaties uit, maar niet zozeer dat van de autonome hogescholen die erin zitten. Dat was onze frustratie.

 

Verschraling, samenwerking en te weinig geld

 

GUIDO: Waarom vind je het geen goed idee om professionele en academische opleidingen te scheiden?

Verheeke : Een derde van het aanbod op onze hogeschool bestaat uit academische opleidingen, twee derde uit professionele opleidingen. Dat heeft de afgelopen jaren tot vruchtbare samenwerkingen geleid tussen de twee, en wij zijn van mening dat die moeten worden voortgezet. Als dat niet het geval is, zou dat leiden tot een verschraling van de professionele bacheloropleidingen, en dat willen we vermijden. We hebben daar een strategisch seminarie over gehouden, en een van de departementshoofden van de professionele bacheloropleidingen zei zeer nadrukkelijk: wij willen niet terug naar de toestand van vóór 1995. Want als de academische opleidingen binnen een paar jaar naar de universiteit worden overgeheveld, blijven de professionele opleidingen alleen achter, en zou die samenwerking verloren gaan.

GUIDO: Maar om de samenwerking tussen het academisch en het professioneel onderwijs te bestendigen zijn toch juist de associaties opgericht?

Verheeke : Denk je dat ze daarvoor zijn opgericht? (kijkt sceptisch) Dan werkt het voor het ogenblik alleszins niet. Wat wij zien is dat - in elk geval op de Hogeschool Gent - de academische en professionele opleidingen heel goed samenwerken. Hier en daar is er een departement dat bovendien goede contacten heeft met een faculteit van de Universiteit Gent , maar dat moet zeker nog geïntensifieerd worden. De samenwerking tussen de professionele opleidingen en de Universiteit Gent blijft marginaal.

GUIDO: Daar heb je een wel zeer drastische oplossing voor: álle hogeschoolopleidingen, ook de professionele, inkantelen in één grote universiteit.

Verheeke : Wij hebben we het woord ' inkanteling ' niet gebruikt. Ik vind dat persoonlijk een nogal barbaars woord, het doet me denken aan iets wat je uitkiepert in iets anders. (lacht) Enfin, die inkanteling gaat momenteel alleen over de academische hogeschoolopleidingen. Maar waarom zouden we van de gelegenheid niet gebruikmaken om álle opleidingen hoger onderwijs te integreren in één geheel? Want de situatie zoals ze nu op tafel ligt, is financieel gezien toch wel absurd. Voor de academisering , die moet gerealiseerd worden tegen 2012, krijgen we een beetje geld. Maar eenmaal we die inspanning gedaan hebben, zeggen de universiteiten: dat beetje geld is niet genoeg, nu moeten we er nog honderd miljoen bij krijgen. Kun je mij daar de logica van uitleggen? Om eens een voetbalmetafoor te gebruiken: als je een ploeg uit Tweede Klasse wil laten meespelen in de Champions League, moet je die méér geld geven dan de ploegen die al meedoen, want anders geraakt ze er nooit. Weet je dat wij per hogeschoolstudent minder geld krijgen dan het secundair onderwijs? Dat is toch te absurd voor woorden?

 

Provocatie, het geval Leuven en plan B

 

GUIDO: Goed, stel dat de totale integratie in de universiteit er komt. Hoe zie je dat praktisch?

Verheeke : We weten ook wel dat zo'n totale integratie een reeks problemen met zich zou brengen. Ons voorstel was misschien een beetje provocerend bedoeld, maar we menen het wel. Het is niet omdat de professionele bacheloropleidingen in de universiteit zouden worden geïntegreerd, dat ze hun specificiteit niet kunnen behouden. Versta me niet verkeerd: wij willen het verschil tussen professionele en academische bachelors niet afschaffen, maar we willen vermijden dat ze fysiek van elkaar gescheiden worden door ze in verschillende instellingen te gaan steken, in plaats van ze te integreren.

GUIDO: Maar als je de professionele bachelors in de hogescholen laat zitten, en alle academische bachelors naar de universiteit brengt, is alles toch veel duidelijker?

Verheeke : Dat zeg jij. Ik ben daar niet van overtuigd. Waarom zou het onduidelijk zijn als je een professionele bachelor haalt aan de universiteit? Trouwens: die splitsing, die jij blijkbaar zo duidelijk vindt, leg me eens uit hoe we die moeten realiseren voor de kunstrichtingen, waar professionele en academische opleidingen door elkaar verstrengeld zitten en elkaar vruchtbaar beïnvloeden? Daar zijn we nog niet uit hoor.

GUIDO: In Brussel is vorig jaar de Hogeschool-Universiteit Brussel opgericht: hogeschool en universiteit in één. Waar moeten we dat plaatsen in het hele inkantelingsverhaal ?

Verheeke : Ik zou het hen eens moeten vragen, maar ik heb de indruk dat het meer een marketingstunt is dan wat anders. Zij zitten met een typische Brussels probleem: het slinkend aantal studenten, en dat proberen ze te counteren door hun branding op een hoger peil te trekken door er de Katholieke Universiteit Brussel bij te betrekken. Is dat een voorafspiegeling van wat André Oosterlinck (voorzitter van de Associatie KU Leuven - HDP) van plan is? Ik weet het niet. Blijkbaar wil hij overal campussen oprichten van academisch niveau. Ook in Gent hé. Ik denk dat de Universiteit Gent nog niet goed beseft wat er op hen afkomt.

GUIDO: Over Oosterlinck gesproken: Leuven volgt je redenering rond totale integratie in de universiteit niet. Heb je daarom al direct een plan B uitgedokterd, namelijk het volledig autonoom blijven bestaan van de Vlaamse autonome hogescholen?

Verheeke : Plan A is nog niet afgeschreven hé, maar goed, het ziet er momenteel inderdaad misschien utopisch uit. En dan zou het volledig autonoom blijven bestaan misschien de minst slechte oplossing zijn. Realiseer je je de omwenteling waar het hoger onderwijs in Vlaanderen de laatste tien jaar doorheen is gegaan, zeker de hogescholen? Een kat vindt er haar jongen niet meer in terug. Eerst die fusies, dan de invoering van de bamastructuur , de associaties, het creditsysteem... Nu staat de academisering voor de deur, met eigenlijk te weinig middelen. Het is niet bij te houden. Weet je wat voor werkdruk dat geeft op alle medewerkers? Om nog maar te zwijgen over de bestuursmatige problemen.

GUIDO: Kortom, de hervorming van het Vlaams hoger onderwijs is nog lang niet afgerond?

Verheeke : Nee hoor. En er zal nog een stevig potje gebakkeleid worden voor het zover is.

 

(HDP)