BIGSHOTS: Mark Waer, rector KU Leuven

 

"Studenten moeten een grote mate van vrijheid krijgen om hun curriculum samen te stellen."

We ontmoeten rector Waer in zijn bureau op de vijfde verdieping van Campus Gasthuisberg. "Ik begrijp niet goed waarom men zoveel heisa heeft gemaakt rond de affaire met de vicerectoren," zegt hij schouderophalend. "Het reglement zegt nu eenmaal dat ik vicerectoren moest voorstellen, die al dan niet zouden worden aanvaard door de Bijzondere Universiteitsraad. Nu wist ik wel dat dat voor minstens één van de posities niet eenvoudig zou zijn. Kijk, je weet dat er door al de animositeit rond de rectorverkiezing wel wat strekkingen waren. Het was mijn bedoeling om personen die min of meer symbool stonden voor die verschillende strekkingen op te nemen in het rectoraal team, om op die manier de harde woorden die tijdens de verkiezing waren gevallen achter ons te laten. Een berekend risico, dat besefte ik wel, maar het is anders uitgedraaid. Meer hoef je daar niet achter te zoeken. Ik ben gelukkig met het team zoals het nu is."

Waer: Ik ben van mening dat een verkiezing de beste evaluatie is. We zaten met een mengsysteem: een verkozen rector werd na vier jaar geëvalueerd om te zien of hij eventueel zonder nieuwe verkiezing kon doorgaan. Maar zoals vele hybride systemen is dat een slecht systeem. Een succesvolle herverkiezing is toch veel overtuigender als evaluatie?

Waer: Inderdaad, ik heb altijd gezegd dat ik maar één periode van vier jaar doe. Maar je weet nooit hoe het reglement zal evalueren. Een van mijn opdrachten zal zijn om deze problematiek terug op de agenda te zetten. Het is moeilijk om aan een nieuw kiessysteem te werken als je er zelf aan zou willen participeren. Welke richting het ook zal uitgaan, het zou altijd gepercipieerd worden alsof ik het voor mijn eigen agenda heb gedaan.

Waer: Waarom? Er is een groot verschil tussen 'verschillend' en 'niet evenwaardig'.

Waer: Dat zou dan een foutieve interpretatie zijn. Ik heb onlangs nog een interessante vergadering gehad met de Vlaamse Ingenieurskamer, en zij hameren er ook op dat de opleidingen industrieel ingenieur hun eigen identiteit moeten blijven behouden. Ook bedrijven zijn trouwens vragende partij om die verschillende profielen aangeboden te krijgen. Zoniet zou het er gewoon op neer komen dat wij tien of twaalf nieuwe ingenieurscampussen creëren, en dat is niet de bedoeling. Wel de bedoeling is dat die opleidingen op een academisch niveau komen te staan, wat voor mij wil zeggen dat ze ondersteund moeten worden door onderzoek. Vanuit dat standpunt worden die opleidingen volledig gelijkwaardig. Maar dat wil niet zeggen: hetzelfde. Typisch voor opleidingen in hogescholen is dat ze zeer dicht bij de dagelijkse praktijk staan en een snelle valorisatie bieden. Dat is hun opdracht, en ook hun onderzoek moet zo direct mogelijk op de praktijk gericht zijn. Universitaire opleidingen staan daar in regel wat verder vanaf. Al bestaan ook binnen de universiteit toegepaste studierichtingen. Denk maar aan iemand die klinische geneeskunde studeert, die staat ook zeer dicht bij de praktijk.

Waer: Dat de studenten een grote mate van vrijheid moeten krijgen om allerlei concepten uit te testen, maar ook om hun curriculum samen te stellen. Je ziet bij de meeste universitaire opleidingen dat de afgestudeerden nadien in een heel brede waaier aan functies terechtkomen. Ik vind dat dat behouden moet worden, en daarom is voldoende flexibiliteit nodig.

Waer: We zullen daar ons gezond verstand in moeten gebruiken. Je kunt niet ontkennen dat we steeds meer leven in een globaliserende wereld, en ik vind dat wij de morele plicht hebben om onze studenten zoveel mogelijk met die globalisatie te confronteren. Dat gaat verder dan alleen lesgeven in het Engels. Ik streef naar een heuse kennismaking met de internationalisering, onder meer door het les krijgen van externe docenten. Ik denk aan raamovereenkomsten met buitenlandse universiteiten, uitwisseling van docenten, het mobieler maken van studenten... Het staat trouwens in de nieuwe Vlaamse regeringsverklaring dat twintig percent van de studenten een deel van hun studies in het buitenland zouden moeten doen.

Waer: Niet noodzakelijk. Ik denk niet dat je per se alle masters in het Engels moet gaan doceren. Er zijn een aantal vakgebieden waarin Duits en Frans zeer belangrijk blijven, zeker in Europese context. En in de opleiding geneeskunde komen de studenten met patiënten in contact. De meeste van onze patiënten zijn Nederlandstalig, dus het zou nogal absurd zijn om die klinieken in het Engels te doen verlopen. Dat bedoel ik met gezond verstand gebruiken. En voor alle duidelijkheid: ik pleit er niet voor om ook de bachelors Engels te maken. Dat zou trouwens niet kunnen, want de wet voorziet vandaag dat men maar tien percent van de lessen in de bachelors in een andere taal mag geven.

Waer: Uiteraard zullen we moeten zorgen voor goede taalscreeningen en taalopleidingen. Daarvoor kunnen we bijvoorbeeld te rade gaan bij de Nederlandse universiteiten, waar ze al heel wat ervaring hebben met deze materie.

Waer: Mijn programma legt sterk de nadruk op interdisciplinariteit, iets wat typisch is voor de universiteit. Er is op de universiteit expertise aanwezig in bijna alle wetenschapsdisciplines. Ik wil door een reeks initiatieven het potentieel aanboren om al die verschillende gegevens gemeenschappelijk te gebruiken. Dat is tot nu toe niet systematisch genoeg gebeurd. Verder wil ik tot een beter kwaliteitssysteem van onderwijs komen. Er doen meer dan genoeg pedagogische theorieën de ronde, maar eigenlijk meten wij de kwaliteit van ons onderwijs onvoldoende. We hebben wel de klassieke studentenevaluaties, maar de outcome meten we heel slecht. Ten slotte wil ik een soort scoresysteem ontwikkelen waarin we de maatschappelijke dienstverlening van onze docenten beoordelen, zodat die kan worden meegenomen bij beslissingen over aanwervingen en promoties. Die vraag komt trouwens van de docenten zelf.