Weg met het platteland, leve de stad!

Begin dit jaar publiceerde Test-Aankoop een studie waaruit blijkt dat stedelingen meer kans lopen op kanker van de luchtwegen dan plattelandsbewoners. Oorzaak: de luchtvervuiling. Een mens zou van minder schrik krijgen als hij na een weldoende vakantie bij moeder op de boerenbuiten weer op kot arriveert in het hartje van de studentenstad. Moeten we ons zorgen maken, Dr. Jos?

We schrikken ons een aap wanneer mevrouw Dr. Jos aan de telefoon meldt dat de dokter al een week in Helsinki zit, alwaar hij een belangwekkend medisch congres bijwoont. Dr. Jos haat nochtans reizen! We krijgen het nummer van zijn gsm, rekenen even uit hoe laat het is in Helsinki, en besluiten hem toch maar op te bellen.

Dr. Jos: Van Caesbroeck, welk een verrassing! Momentje, momentje, ik ben net iets aan 't bestellen. (we horen de dokter gedempt een opsomming maken in 't Engels) So three Bloody Mary's, two Screwdrivers, one Cuba Libre and a Duvel. (gemompel) What the fuck you mean, you got no Duvel? (plots weer luid) Momentje, Van Caesbroeck, ik ben direct klaar! (weer gedempt tegen de ober) Strong Belgian beer? No? What? German beer? I'd rather drink donkey piss! Ah, whatever, get me a Jack Daniel's on the rocks. (luid) Van Caesbroeck! Vertel het eens! Welk nieuws?

GUIDO: Het grootste nieuws is natuurlijk dat u zo ver van huis bent!
Dr. Jos: Ach ja, de plicht roept, nietwaar? Af en toe kan ik er heus niet onderuit om eens zo'n congres te verlichten met mijn aanwezigheid. En de reis was wel draaglijk hoor, in First Class, met in mijn ene hand een glas champagne en in mijn andere het achterste van een proper hostessje... (lacht hartelijk)

GUIDO: Ik stoor u toch niet?
Dr. Jos: Neenee, ik zit net in de bar van de Radisson SAS Plaza een glaasje te nuttigen met een paar Finse collega's. Echte zuiplappen. Varkens. Maar weet je dat ze hier in Helsinki niet eens Duvel hebben, de achterlijke pipo's?

GUIDO: Schrijnend! Maar waarvoor ik u bel dokter, er duiken onrustwekkende studies op die claimen dat het ongezond is om in de stad te wonen.
Dr. Jos: Bullshit! Ik ken die studies, die geven een zeer eenzijdige en onvolledige kijk op de zaak, want ze spitsen zich enkel toe op de luchtvervuiling. Als je de zaken in een ruimer perspectief bekijkt, ziet het plaatje er heel anders uit. Trouwens, ook die luchtvervuiling is relatief. Het is nog steeds stukken gezonder om 24 uur lang ongezuiverde stadslucht in te ademen dan 1 uur in een auto te zitten, want daar krijg je pas uitlaatgassen binnen. En wie zit er het meest in de auto?

GUIDO: Plattelandsbewoners?
Dr. Jos: Inderdaad, want die wonen ver weg van alles en moeten voor het minste in hun auto springen, terwijl een stadsbewoner bij wijze van spreken zijn deur maar moet openduwen om alles binnen handbereik te hebben.

GUIDO: Toch stijgt het aantal allergieën en longziekten in de stad.
Dr. Jos: Ja, maar je mag oorzaak en gevolg niet door elkaar halen. Een astma-opstoot als gevolg van stedelijke luchtvervuiling is niet ondenkbaar, maar wat was de initiële oorzaak van die astma? Pollen! En waar komen pollen vandaan? Van het platteland! (geklink van glazen) Kippis! Kippis! Kippis!

GUIDO: U zegt?
Dr. Jos: Kippis!

GUIDO: Kippis?!
Dr. Jos: "Proost", maar dan in 't Fins. Die mannen weten er wel weg mee, miljaar. Yes yes, I will have another Jack Daniel's! Kippis! Maar waar zaten we?

GUIDO: Plattelandsbewoners zitten meer in de auto, en dat is ongezond.
Dr. Jos: Juist. En wat nog erger is: ze verongelukken er ook vaker in. Want waar gebeuren de weekendongevallen? In de stad? No way: op de gewestwegen die door het platteland scheuren, om van de ene afgelegen megadiscotheek naar de andere te rijden. Stadsbewoners hebben die gewestwegen niet nodig. Wij kruipen wel naar huis, is het niet vriend? (geluid van Dr. Jos die met de vlakke hand hard op iemands rug klopt) Hahaha! Kippis, dikzak!

GUIDO: Steden hebben ook een kwalijke reputatie wat drugs, roken en alcoholisme betreft.
Dr. Jos: Maar neen. Kijk, ik heb het nu wel over westerse steden hé, in ontwikkelingslanden is de situatie enigszins anders. Maar bij ons klopt die redenering dus van geen kanten. Een fabeltje. Er zijn natuurlijk wel problematische concentratiewijken in steden, maar als je mensen met gelijkaardige economische welvaart vergelijkt in steden en op het platteland, zal je zien dat op het platteland meer wordt gedronken, gerookt en drugs gebruikt. Waarom? Omdat daar niets anders te beleven valt! Hetzelfde geldt voor geweld, depressie, zelfmoord, ongevallen met vuurwapens... Typische plattelandsproblemen. Waar worden jonge gasten doodgeschoten op een scoutsfuif of in een KSA-lokaal? In de Seefhoek? In de Noordwijk? Niets van, in 't hol van pluto ja. Waar schiet een schepen per ongeluk zijn buurjongetje dood bij schietoefeningen in zijn tuin? Niet in Schaarbeek, maar ergens op de Kalmthoutse hei. Enzovoort.

GUIDO: Zo had ik het nog niet bekeken.
Dr. Jos: De moordende verveling op het platteland, omdat daar nu eenmaal geen reet te beleven valt, mag je niet onderschatten! Die zorgt er bijvoorbeeld ook voor dat plattelandsbewoners een hele dag gaan zitten snoepen. Resultaat: meer zwaarlijvigheid en tandbederf. In Amerika zie je dat nog het beste: in de grootsteden is vrijwel iedereen normaal gebouwd, en zodra je de stad uit bent kom je om de haverklap vreselijk dikke mensen tegen.

GUIDO: Toch heb ik hier zwart op wit de cijfers: kanker komt meer voor in steden dan op het platteland.
Dr. Jos: Je hebt het nog steeds niet geleerd hé, zelfs na al die jaren. Waarom zijn er zogezegd meer kankers in de steden? Omdat de gezondheidszorg daar beter georganiseerd is, en er dus meer kankerdiagnoses worden gesteld. Vroegere diagnoses ook, zodat de kans op genezing groter is. Op het platteland worden kankers veel later ontdekt, dikwijls als het al te laat is. Of de diagnose wordt gewoon nooit gesteld: het boerke blaast zijn pijp uit, en niemand heeft ooit geweten dat het van kanker was. (gerinkel van glazen) Jawadde, ze zijn hier weer met een rondje korte drank. Kippis! Kippis!

GUIDO: Kippis!
Dr. Jos: (drinkt hoorbaar) Mmm, zeg dat wel. En weet je dat je in de stad minder kans hebt op Alzheimer? De reden is simpel: in de stad word je voortdurend intellectueel gestimuleerd, terwijl oudjes op het platteland soms gewoon op hun dood zitten te wachten, zonder hun verstand nog te gebruiken. Die zijn al dood, maar ze weten het nog niet. Het komt niet zelden voor dat zo'n vegeterende plattelandsbompa al een hele dag dood in zijn zetel zit voor bomma het merkt. "Hij zat zo schoon stil, juist lijk andere dagen." Kijk, het platteland, da's plezant om eens te bezoeken. Een beetje verandering van lucht, eens een weekend koetjes en schaapjes kijken. Maar daar ga je toch niet wonen zeker? Wonen doe je in de stad, die is daarvoor gemaakt!

GUIDO: We zijn overtuigd dokter. Nog een goede vakantie!
Dr. Jos: Vakantie, vakantie, ik ben hier op congres! Kippis! What? The bill? Send it to the pharmaceutical firm, hahahahaha! Ben je daar nog, Van Caesbroeck? Kippis! Kippis! (we horen glazen breken, er is wat gestommel en dan horen we de bulderlach van Dr. Jos) Wahaha, hier is net zo'n Fin in zijn zondags kostuum op tafel gesprongen met zijn broek af, we liggen in een deuk! Moet je nagaan, die vent is hoofdprofessor cardiologie in het grootste ziekenhuis van Helsinki. Tjongejonge. Waiter, another round of drinks! Kippis! Kipp... (verbinding verbroken)

René Van Caesbroeck

Dr. Jos beveelt geïnteresseerden volgende verhelderende lectuur aan:

Montnemery e.a., Prevalence of obstructive lung diseases and respiratory symptoms in relation to living environment and socio-economic group, Respir-Med., sep. 2001 Heinonen e.a.,
Prevalence of allergic symptoms in rural and urban populations, Eur-J-Respir-Dis-Suppl., 1987 Crowell e.a.,
Psychosocial risk factors and urban/rural differences in the prevalence of major depression, Br-J-Psychiatry., sep. 1986 Reeder e.a.,
Regional and rural-urban differences in obesity in Canada, CMAJ., jul. 1997 Hall e.a.,
Low education and childhood rural residence: risk for Alzheimer's disease in African Americans, Neurology., jan. 2000 Spoth e.a.,
Rural-urban differences in the distribution of parent-reported risk factors for substance use among young adolescents, J-Subst-Abuse., 2001 Gillanders e.a.,
Urban/rural elderly health status differences: the dichotomy reexamined, J-Aging-Soc-Policy., 1996 Ott e.a.,
Carbon Monoxide exposures inside an automobile traveling on an urban arterial highway, Air Waste., aug. 1994 Pesonen e.a.,
Male suicide mortality in eastern Finland - urban-rural changes during a 10-year period between 1988 and 1997,
Scand-J-Public Health., sep. 2001 Dresang,
Gun deaths in rural and urban settings: recommendations for prevention,
J-Am-Board-Fam-Pract., mrt-apr. 2001 Toppo, Cancer incidence by living area, social class and occupation, Scand-J-Work-Environ-Health., dec. 1984 Brown e.a.,
Rural vs urban motor vehicle crash death rates: 20 years of FARS data, Prehosp-Emerg-Care., jan-mrt. 2000 Monroe e.a.,
Cancer in rural versus urban populations: a review, J-Rural-Health., zomer 1992