Image
12/12/2009

Mexicaanse griep: de aliens zijn onder ons!

Stel je een enorm grote weegschaal voor. Op de ene schaal leg je alle virussen die op aarde rondkrioelen. Hoeveel blauwe vinvissen - zoals je weet de grootste dieren die ooit op aarde hebben geleefd - moet je dan op de andere schaal leggen om de balans in evenwicht te brengen? Antwoord: een miljoen! Kortom, virussen zijn overal, en ze zijn erg talrijk. Af en toe duikt er eens een gloednieuw exemplaar op, zoals dit jaar het H1N1-griepvirus, alias de Mexicaanse griep. En wat doen wij dan? Wij houden het hoofd koel en gaan aankloppen bij Dr. Jos voor een stand van zaken.

 

DR. JOS: "Er doet een serieuze hypothese de ronde dat pandemieën veroorzaakt worden door alien invaders."
 
De dokter blijkt snipverkouden. "Geen paniek, ik heb geen Mexicaanse griep," snottert hij. "Dat kan ook bijna niet, want ik ben ingeënt. Nee, ik heb een gewone verkoudheid. Oók een virale infectie, maar geen..." De dokter kan zijn zin niet afmaken omdat hij losbarst in een apocalyptische hoestbui.
 
GUIDO: U hebt dus maar een prutsgriepje.
Dr. Jos: (snuit luidruchtig zijn neus) Nee, pas op. Ik word ambetant van het verkeerde gebruik van het woord 'griep'. Een griepje, dat bestaat niet. Griep is een ernstige luchtwegeninfectie, veroorzaakt door een influenzavirus. Daar ben je flink ziek van. Wat mensen een griepje noemen, of wat ze bedoelen als ze zeggen: "Ik voel me vandaag een beetje grieperig", is bijna zeker iets anders. Als je griep hebt, dan weet je het wel, dan lig je minstens drie dagen horizontaal. Een zogenaamd griepje, dat is meestal een verkoudheid, veroorzaakt door een rhinovirus.
GUIDO: Dat is wat u nu onder de leden hebt.
Dr. Jos: (haalt zijn schouders op) Waarschijnlijk. Griep is het in elk geval niet, want ik maak geen koorts. Er doen elk jaar nogal wat virale luchtwegeninfecties de ronde. Naast de influenza- en rhinovirussen zijn er ook het respiratoir syncytiaal virus en het metapneumovirus, die vooral bij kleine kinderen veel ellende veroorzaken. Bij de adenovirussen moet je uitkijken dat je niet in je broek hoest, de coronavirussen ken je nog van SARS, er zijn de bocavirussen... Keuze genoeg. (hoest)
GUIDO: En toch is er vandaag één virus dat alle aandacht krijgt: het H1N1-griepvirus.
Dr. Jos: Die aandacht is deels ook wel terecht. Het gaat hier om een nieuwe variant van het influenzavirus waar het menselijk afweersysteem tot voor kort maagdelijk tegenover stond. Kijk, je moet weten dat elk jaar opnieuw de seizoensgriep opduikt. Dat is een normaal fenomeen. Elk jaar zien die virussen er lichtjes anders uit. Variaties op hetzelfde thema. Maar om de zoveel tijd gebeurt er een serieuze wijziging die kan leiden tot een pandemie. We hebben daar terecht schrik voor gekregen sinds de gigantische pandemie van de Spaanse Griep in 1918, met 50 tot 100 miljoen doden. Wel, dit jaar zitten we ook opgescheept met zo'n variant, en de grieppandemie is ondertussen een feit. Gelukkig is er wel al een vaccin en blijkt het ziektebeeld over het algemeen niet ernstiger te zijn dan dat van de 'normale' seizoensgriep.
GUIDO: Waar komt zo'n nieuwe virusvariant vandaan?
Dr. Jos: (schraapt zijn keel) Bij vogels en varkens doen ook influenzavirussen de ronde. Die 'pakken' meestal niet bij de mens, tenzij af en toe bij personen die extreem nauw contact hebben met dieren. Denk dan bijvoorbeeld aan de vogelgriep H5N1 die een paar jaar geleden in Zuidoost-Azië opdook en waarvan we vandaag nog sporadische besmettingen zien. Een griep met een hoge mortaliteit, maar wie raakt besmet? Een paar vogelhandelaars op de markt in Hongkong of Jakarta, die hele dagen tussen het gevederte staan. Die griep is nooit overdragen van mens tot mens. Bij H1N1, die waarschijnlijk ergens begin dit jaar in Mexico van een varken op een mens is overgesprongen, is er wel besmetting tussen mensen. Daarom is de Mexicaanse griep wereldwijd verspreid geraakt. Hoe komt het nu dat het virus op die manier is gemuteerd? Daarover doen de wildste theorieën de ronde. (glimlacht) Het zijn coole verhalen, al zeg ik het zelf. Er is gebleken dat het opduiken van dit soort pandemieën cyclisch is, met een periodiciteit van elf jaar. We hebben daar gegevens over die teruggaan tot in het jaar 1700. Vanwaar die elfjarige cyclus? Wel, het blijkt dat ook de activiteit van zonnevlekken een cyclus van elf jaar kent. Zonnevlekken zouden de migratieroutes van trekvogels beïnvloeden, en dat zou dan weer invloed hebben op de uitwisseling van virussen tussen mens en dier.
GUIDO: Sterk!
Dr. Jos: Nietwaar? Maar er is een nog straffere hypothese. Pandemieën zouden worden veroorzaakt door alien invaders! (lacht vrolijk, hetgeen ontaardt in een blaffende hoestbui) Geen Marsmannetjes, maar er zou een wolk van organisch materiaal in ons zonnestelsel hangen waar de aarde om de elf jaar doorheen vliegt. Die aminozuren en dergelijke zouden dan de virussen contamineren, zodat nieuwe varianten opduiken. De aliens zijn onder ons! Hoe cool is dat?
GUIDO: Euh, terug naar de planeet aarde, dokter. Wat kunnen we doen om besmetting te vermijden?
Dr. Jos: (niest hard)Je laten vaccineren. De overheid trakteert! Maar jammer genoeg is vaccinatie van gezonde jongeren vandaag nog niet voorzien. Ook weer een redenering die niet deugt. De oudjes krijgen wel een vaccin, terwijl zij waarschijnlijk nog deels immuun zijn, terwijl de mensen die de economie draaiende moeten houden niet gevaccineerd worden. Trek je verder niet te veel aan van die kinderachtige raadgevingen over handjes wassen en papieren zakdoekjes voor je mond houden. (snuit luidruchtig in een grote katoenen ruitjeszakdoek) Ach, die raad is goedbedoeld, maar staat op het niveau van zevenjarigen. Natuurlijk kan ik er als arts niets op tegen hebben dat een mens regelmatig zijn handen wast, maar wat heeft dat met griep te maken? Ik ben er ook voorstander van dat je elke dag je fluit en kugelsack wast, maar voorkomt dat griepinfectie? (lacht) Griep wordt overgedragen door druppelinfectie, minuscule druppeltjes in de lucht na niezen of hoesten. Wat ga je daartegen doen? (haalt zijn schouders op) Jezelf heel de winter opsluiten als een kluizenaar? En van de maatregelen in de ziekenhuizen ben ik al evenmin onder de indruk. Affiches uithangen dat wie zich ziek voelt best niet op bezoek komt? Waw, ingenieus! En dan het plan om de ziekenhuizen op te splitsen in een gedeelte met high viral density en een gedeelte met low viral density. Dat is zever, want niet haalbaar. Ze vergeten dat elke nieuwe patiënt die het ziekenhuis binnenkomt met om het even welke klacht, in de praktijk uit een gebied met high viral density komt, namelijk de planeet aarde, waar momenteel nu eenmaal een grieppandemie heerst. Dit plan is al even onzinnig als voorstellen om alle besmetten naar Wallonië te deporteren. (lacht) Nog een geluk dat Bart De Wever geen minister van volksgezondheid is. (zwaait met zijn zakdoek) Zeg, met al dat gehoest en gesnotter ben ik vergeten je een trappist aan te bieden. Drinken we die alsnog?
GUIDO: Natuurlijk. Als we maar gezond zijn!
 
(RVC)
 

 

 
Dr. Jos beveelt geïnteresseerden volgende verhelderende lectuur aan:
 
Jefferson e.a., Physical interventions to interrupt or reduce the spread of respiratory viruses: systematic review, BMJ., sep. 2009
Toubenberger e.a., 1918 influenza: the mother of all pandemics, Emerg-infect-dis., jan. 2006
Yeung, A hypothesis: sunspot cycles may detect pandemic influenza A in 1700-2000 A.D., Med-hypotheses., mrt. 2006
Gutiérrez e.a., Community transmissions of influenza A (H1N1) virus at a rock festival in Belgium, Euro-Surveill., aug. 2009
Nicoll e.a., Europe's initial experience with pandemic (H1N1) 2009 - mitigation and delaying policies and practices, Euro-Surveill., jul. 2009
Moghadas e.a., Modelling an influenza pandemic: a guide for the perplexed, CMAJ., aug. 2009
Horgan, Space invaders. Extra! Extra! Flu linked to sunspots!, Sci-Am., apr. 1990
Linde e.a., Does viral interference affect spread of influenza?, Euro-Surveill., okt. 2009
Luby e.a., Effect of handwashing on child health: a randomised controlled trial, Lancet., 2005
Cowling e.a., Facemasks and hand hygiene to prevent influenza transmission in households: a randomized trial, Ann-Intern-Med., 2009
White e.a., The effect of hand hygiene on illness rate among students in university residence halls, Am-J-Infect-Control., 2003

  • Slider
  • Slider

SOCIAL





 

Job in the picture

  • Slider
  • Slider
  • Slider

Guido Stadsgids en Studentenagenda al besteld?

Een nieuw academiejaar starten zonder Guido Stadsgids en Studentenagenda, dat zou een barslecht idee [...]

28/09/2023

Een nieuw academiejaar, een nieuw Guido Student Pack!

Het Guido Student Pack hoort bij het nieuwe academiejaar als Suzanne bij Freek: onafscheidelijk! In onze [...]

26/09/2023

Studenten Odisee doen praktijkervaring op bij het leger

Studenten van hogeschool Odisee hebben er een nieuwe werkplek bij om gerichte praktijkervaring op te [...]

22/09/2023

GUIDO NV is het nummer 1 Belgische niche-mediabedrijf naar de doelgroep jongeren (studenten in het bijzonder), scholieren en Young Starters

Bruiloftstraat 127, 9050 Gentbrugge
Tel.: +32 (0) 9 210 74 84