Regisseur HANS HERBOTS over 'BO'

 

Bo is een verfilming van de roman Het Engelenhuis van Dirk Bracke en vertelt het verhaal van een Antwerps meisje - sterke debuutrol voor de zestienjarige actrice Ella-June Henrard - dat wegzakt in het wereldje van loverboys en escortbureaus, en uiteindelijk terechtkomt in een gesloten jeugdinstelling.

"Ik wou een toegankelijke film maken die toch ergens over gaat," vertelt Herbots wanneer we hem ontmoeten in een restaurant met zicht op Linkeroever, niet toevallig de plaats waar het meisje uit de film vandaan komt en van waar ze lonkt naar de fatale verlokkingen van de grootstad aan de andere kant van de rivier.

 

Herbots: Dat was absoluut niet de bedoeling. Ik toon wat er gebeurt zonder er een oordeel over te vellen, met de nodige nuance. Die 'slechte mannen' in de film zien er op het eerste gezicht best ok uit. Je zou er een pint mee kunnen gaan pakken.

Herbots: Klopt, en als het slecht gaat met haar, gaat ze zelfs schuilen bij een oudere klant. Allemaal heel dubbelzinnig. Dat zie je ook in het echte leven, bijvoorbeeld bij die moordzaak rond Ronald Janssen, hoe dat dubbele in ieder van ons blijkt te zitten. Hoe een man die door velen werd gezien als een aimabele leraar en vriend, tegen alle verwachtingen in een koele seriemoordenaar blijkt te zijn. Dat dubbele is kenmerkend aan goede filmpersonages, en geldt volgens mij ook voor mensen in het algemeen. Dat je mensen zo moeilijk kan doorgronden, maakt ze juist boeiend.

Herbots: We hebben met die gedachte gespeeld, maar de wet op de bescherming van minderjarigen is zo strikt dat het erop neerkwam dat dan alle meisjes uit de instelling geëvacueerd hadden moeten worden. (lacht) Niet erg realistisch dus. Wel zijn we een paar keer naar Beernem gegaan toen we de film aan het voorbereiden waren. Nele Meirhaeghe, die mee het scenario heeft geschreven, is er zelfs een paar dagen gaan logeren. Maar de instelling zelf konden we dus niet gebruiken in de film. We zijn dan op zoek gegaan naar een locatie die een gelijkaardige kille en strenge sfeer uitstraalde. Die hebben we gevonden in een internaat in de buurt van Gent.

Herbots: Ja, maar dat wist ik op voorhand. Niet dat de scènes waarover je het hebt zo expliciet zijn, want dikwijls gaat het om zeer technische scènes, die achteraf gezien soms zelfs grappig zijn om te draaien. Maar je moet ze wel vooraf uitgebreid bespreken, meer nog dan met een volwassen acteur. Ik heb over die scènes lang gebabbeld met Ella-June, heb afgetast hoeveel ze afwist van dit soort dingen - wat ruim voldoende bleek te zijn. Ik heb haar uitgelegd hoe die scènes worden gedraaid, hoe ze in beeld worden gebracht... Ik wilde haar duidelijk maken dat ze een personage speelde, dat wat er met Bo gebeurde, niet met haar gebeurde, en dat niemand haar daarvoor zou veroordelen of zo. Werken met een tieneracteur vergt meer voorbereiding, maar het komt wel de authenticiteit ten goede. Ik wou een film maken die psychisch expliciet is, die een verhaal vertelt zoals het is. Je krijgt niet noodzakelijk te zien wat er gebeurt, maar je kunt wel op het gezicht of aan de ademhaling van het personage aflezen wat het met haar doet.

Herbots: Ik ben blij dat je dat zegt, want dat was ook mijn bedoeling. Tijdens haar eerste ervaringen als escortgirl, wou ik dat je als kijker het ongemakkelijke gevoel zou ervaren dat Bo toen ook voelde. Door zolang met de camera op haar gezicht te blijven, wou ik dat je de gêne voelde waar zij zich op dat moment overheen moest zetten. Daarom ook wou ik werken met iemand van rond de zestien, op de overgang van meisje naar vrouw.

Herbots: Dat denk ik ook. Ik heb heel lang gezocht naar de geschikte actrice, die perfect uitstraalde wat ik wou. Ik denk dat ik een stuk of honderddertig meisjes op auditie heb gehad, een zoektocht van een jaar. Wat ik zocht, was iemand die er zonder make-up uitziet als een vijftienjarig meisje, en met make-up als een vrouw van twintig.

Herbots: Ik geef af en toe een workshop aan het RITS. Een van mijn studenten had Ella gecast in zijn kortfilm, en zij was precies wat ik zocht: klaar voor het leven, maar anderzijds nog meisje genoeg om te willen wegkruipen met een teddybeer. Dus ja, dankzij het RITS heb ik Ella gevonden. Ik heb daar trouwens zelf nog gestudeerd. De opleiding is ondertussen wel wat veranderd. In mijn tijd kon je kiezen tussen film en tv. Ik zat in de filmafdeling. Ik vond het wel goed dat men je daar in contact bracht me de juiste mensen, en je kapstokken aanbood waar je jezelf aan kon optrekken, maar uiteindelijk moest het allemaal uit jezelf komen. We konden daarbij wel gebruikmaken van het materiaal van de school, ook in de vakantie trouwens. Als je als student die mogelijkheden benut en gebruikmaakt van de springplanken die men je aanreikt, kan je tijdens die opleiding interessante dingen doen. Die school biedt veel verschillende invalshoeken. Je leert er niet alleen met een camera omgaan, maar je krijgt bijvoorbeeld ook een cursus filosofie, waar je later misschien een geschikt thema voor een film kan uitlichten. Je krijgt stof om over na te denken, en dat is misschien nog het interessantste van allemaal.

Herbots: Uiteraard is dit een gunstig klimaat. Zowel de filmmakers als de overheid hebben lang geprobeerd een echte Vlaamse filmindustrie uit de grond te stampen, een beetje naar het voorbeeld van Denemarken, wat toch een vergelijkbaar land met een vergelijkbaar aantal inwoners is. Dat moest leiden tot meer films, tot meer goede films, en ook tot meer toeschouwers. En dat begint te werken. De vibe is inderdaad positief. Het enige nadeel, voor de filmmakers dan, is dat de beschikbare middelen over meer projecten worden verdeeld. Dat is een bewuste keuze, die als keerzijde heeft dat we soms met heel beperkte middelen moeten werken: dertig opnamedagen, beperkte postproductie... Op die manier is bij ons de afgelopen jaren eigenlijk een nieuwe manier van filmmaken gegroeid.

Herbots: Eigenlijk niet. De ticketverkoop is maar een klein onderdeel van het geheel. Als je een filmticket koopt, dan gaat de helft van het bedrag naar de uitbater. Van de overblijvende helft gaat de helft naar de distributeur. Dan blijft er dus nog een kwart over, en dat komt bij de producent terecht. Die moet daarmee eerst de privé-investeerders terugbetalen, en wat er dan nog overblijft, vloeit eventueel nog terug naar het Vlaams Audiovisueel Fonds. Zo goed als geen enkele Vlaamse film is winstgevend. Een film maken in Vlaanderen is zonder de steun van de overheid zo goed als onmogelijk.