Onderwijsminister PASCAL SMET

 

Smet: Er kruipt heel veel werk in mijn taak als minister van onderwijs, maar ik vind het goed dat onderwijs en jeugd bij één minister zitten. Dat was geleden van de jaren zestig. Als je naar de Europese Unie kijkt, dan zie je dat een tiental van de zevenentwintig ministers onderwijs combineren met jeugd. Ik vind het logisch dat je die twee samenbrengt. In het onderwijs benadert men jongeren nog te vaak vanuit wat ze niet kunnen, terwijl het jeugdwerk jongeren benadert vanuit wat ze wel kunnen. Dat is een hemelsbreed verschil, en ik wil die verschillende benaderingswijzen bij elkaar brengen. De onderwijswereld kan nog wat leren van hoe de jeugdwereld omgaat met jongeren. Nogal wat mensen die het ver hebben gebracht in de maatschappij, zijn actief geweest in het jeugdwerk. Daar hebben ze 'elders verworven competenties' opgedaan, zoals we dat met een moeilijk woord noemen.

 

 

Smet: Wie in de politiek gaat, moet beseffen dat er in bepaalde functies een tijd is van komen en een tijd van gaan. Toegegeven, die wissel gebeurde niet in de ideale omstandigheden. Dat was niet gemakkelijk voor Frank, en voor mij was het ook niet evident om te doen. Maar als ik dacht dat ik het niet zou hebben aangekund, dan had ik het niet gedaan.

Smet: Nee, wij kunnen het goed met elkaar vinden. Ik zie Frank minstens één keer per week, in het parlement. En we zitten in dezelfde partij.

Smet: Uiteraard heb ik met hem al over onderwijs gepraat. Da's logisch, want hij is er jarenlang mee bezig geweest. Wij hebben goede contacten, maar het is niet zo dat Frank Vandenbroucke bij manier van spreken op mijn schoot zit om me te zeggen wat ik moet doen. Zo functioneert dat niet. Ik ben een mens met eigen opvattingen, maar als je vooruitgang wil boeken, is het belangrijk dat je met alle actoren praat. Ik wil een luisterend minister zijn. Ik luister naar alle mensen in het veld, dus ook naar mijn voorganger.

Smet: Het maatschappelijk debat is bezig, dus als minister zou het totaal verkeerd zijn als ik een voorafname zou nemen. Het rapport van de Commissie Soete, waarin inderdaad wordt gepleit voor integratie, is het uitgangspunt van het debat, maar dat wil niet zeggen dat we de mensen die rond de tafel zitten de kans niet meer moeten bieden om over deze materie hun mening te geven.

Smet: Dat zijn mensen uit de onderwijswereld, de studentenwereld, werkgevers, vakbonden... Ook worden er hoorzittingen georganiseerd in het parlement. Laat dat debat nog maar een paar weken woeden, en dan zal ik nog vóór de zomer een voorstel doen aan de Vlaamse Regering. Dat voorstel zal een uitgestippeld parcours bevatten. Als beslist wordt te integreren, zal dat uiteraard wel wat tijd vergen, maar dat is goed, want je moet niet alles holderdebolder willen realiseren.

Smet: Ik denk het wel, maar we zijn er nog lang niet. De Europese doelstelling van 40% van de jongeren die een tertiaire opleiding volgt, hebben we in Vlaanderen bereikt, wat heel goed is, maar we zien nog altijd te weinig doorstroming van jongeren uit arbeidersgezinnen, kansarme gezinnen, migrantengezinnen... Daar hebben we nog een hele weg af te leggen, maar ik wil er meteen aan toevoegen dat niet iedereen professor of dokter hoeft te worden. De samenleving heeft ook elektriciens en technici nodig. Hoger onderwijs volgen maakt van iemand geen beter mens. Ik vind het belangrijk dat mensen die hoger onderwijs aankunnen dat effectief ook doen, maar mensen die andere capaciteiten hebben, zijn uiteraard evenwaardig. Die nuance wil ik klaar en duidelijk leggen.

Smet: Ik ben daar eerder terughoudend in, ook wat een vrijblijvende proef betreft. In het Engels spreken ze over 'teach the test': aspirant-studenten zouden zich dan gaan voorbereiden om te slagen in die proef, wat een vertekend beeld zou opleveren. Bovendien is een proef niet meer dan een momentopname. Ik wil er tien flessen champagne om verwedden dat velen die een diploma hebben behaald en een bijbehorende succesvolle carrière hebben uitgebouwd, gebuisd zouden zijn geweest voor zo'n proef. Uiteraard wil ik wel meedenken met de universiteiten over studiekeuzebegeleiding in het secundair onderwijs, want de zesdejaars moeten beter georiënteerd worden, maar ik blijf ervan uitgaan dat een humanioradiploma in principe het geschikte toegangsticket is tot het hoger onderwijs.

 

 

Smet: Ik heb rechten gestudeerd in Antwerpen. In die tijd moest je nog 21 zijn om verkozen te kunnen worden in de gemeenteraad, en dat is me op die leeftijd ook gelukt, in Beveren. Door het feit dat ik daar verkozen was, heb ik de kans laten liggen om in de Verenigde Staten te gaan studeren, wat mijn leven een heel andere richting had kunnen geven. Nog tijdens mijn studie heb ik meegedaan aan de Europese verkiezingen. Ik heb daar zelfs een tweede zit voor over gehad, de enige keer in mijn studententijd. Ik heb toen met opzet twee vakken niet afgelegd, maar ik had wel grote onderscheiding. Ik was een goede student, maar ik was niet voortdurend aan het studeren. Ik beschouwde studeren als een dagtaak, met een heel strak ritme. Ik studeerde overdag, zodat ik zelfs in de examenperiode de avond vrij had.

Smet: Ik ook. (lacht) Het behalen van een tweede diploma kadert in de tendens in de samenleving om je te onderscheiden van anderen. Kijk, ik zal eens een voorspelling doen. De komende jaren zal je zien dat de duur van heel wat masters zal toenemen van één naar twee jaar. Daardoor zullen veel manama's opgaan in tweejarige masters, wat ons ook de kans zal geven om zaken als de specifieke lerarenopleiding en buitenlandse leerervaring erin te integreren. Ik voorspel dus in de nabije toekomst een afname van het aantal manama's.

Smet: Dat heb ik niet gezegd, en het is ook niet aan mij om daarover een oordeel te vellen. Ik stel gewoon de vraag: als je ziet dat er nog veel eenjarige initiële masters bestaan, en daarnaast zie je al die manama's, is het dan niet beter om de omvang van de initiële masters uit te breiden? Daarin zullen de komende maanden en jaren zeker verschuivingen plaatsvinden.

Smet: Master in het geluk! Met als ondertitel: 'Hoe ontdek ik de eenvoud in het leven en word ik daardoor gelukkig'. Ik ben zelf een gelukkig mens, vandaar. Ik wil met plezier komen lesgeven in die richting. (lacht)