Op kamp met Dr. Jos
"Haa, het zomernummer van Guido Campus Magazine, we gaan er eens iets moois van maken!" Dr. Jos wrijft zich enthousiast in de handen. We bevinden ons op een vroegzomers terras, twee trappisten staan schuimend te blinken in het zonnetje. Het is zaterdagnamiddag, de halve stad flaneert aan ons tafeltje voorbij. Een paar snotapen van een plaatselijke jeugdbeweging komen zelfgebakken koekjes verkopen. "Om op kamp te kunnen gaan, meneer."
De arts maakt absoluut geen aanstalten om zijn portefeuille boven te halen. "Op kamp, bruinhemd?" blaft hij het kereltje toe terwijl hij de mouw van zijn scoutshemd tussen duim en wijsvinger neemt. "Tot welke club behoor jij, manneke? De Scouts? De KSA? De Chiro-Jugend?" Dr. Jos lacht hard en geeft de kleine een tik tegen zijn achterste. "Weg snotneus, laat de grote mensen in alle rust hun trappist drinken!"
GUIDO: Dat was weer tactvol, dokter.
Dr. Jos: (haalt zijn schouders op) Die ouders wurmen zo'n ventje in een SS-hemd en een veel te kort broekje, laten hem wekelijks achter bij een stel onverantwoordelijke pubers die nog niet eens voor zichzelf kunnen zorgen en hem verplichten de straat af te dweilen met bedorven koekjes, en 's zomers sturen ze hem naar een levensgevaarlijk kamp in de Ardennen. En ik ben de tactloze? Laat me niet lachen! (neemt een stevige slok van zijn trappist)
GUIDO: Kortom, u hebt het niet zo voor jeugdbewegingen?
Dr. Jos: Welke weldenkende mens kan daar nu een fan van zijn? (schudt zijn hoofd) De boyscouts. Tjongejonge. (zucht) Dat moet dan doorgaan voor het prototype van de gezonde vrijetijdsbesteding voor onze jeugd. Luister eens hier: een dikke tien jaar geleden werd de legerdienst afgeschaft. Ik juichte dat toe en hoopte dat de jeugdbewegingen snel zouden volgen. Maar nee, anno 2003 worden we op straat nog steeds lastiggevallen door piepjonge bruinhemden.
GUIDO: Persoonlijk heb ik anders uitstekende herinneringen aan mijn zomerkampen met de Chiro!
Dr. Jos: O ja? Dan maak je deel uit van de lucky few die ongehavend uit dat avontuur zijn gekomen. Kijk, er zijn ook dokters die heel veel van zomerkampen houden. Epidemiologen vooral. Artsen die onderzoek doen naar outbreaks van allerhande bacteriën en virussen. Die hebben niets liever dan een scoutskamp om hun onderzoek op te doen: een geïsoleerde, naar leeftijd getrieerde onderzoeksgroep die allemaal hetzelfde voedsel eten, hetzelfde water drinken, dezelfde toiletten gebruiken, als die er al zijn… Dat is koekenbak voor zo'n epidemioloog! Outbreaks van Salmonella, E. Coli, de ziekte van Lyme, luchtwegeninfecties, het gebeurt elk jaar weer op kamp.
GUIDO: Volgens mij veralgemeent u.
Dr. Jos: Ah, je wil cijfers hé? (steekt een pak papieren in de lucht) Ik heb cijfers! Gemiddeld overstijgt het aantal verplegersbezoeken het aantal kinderen tijdens één maand jeugdkamp. Als er pakweg 80 kinderen in het kamp zitten, zal de verpleegpost zo'n 100 keer geraadpleegd worden. Dus meer dan één medisch probleem per kind per kamp. En wat stelt zo'n verpleegpost voor op een scoutskamp? Geen ballen natuurlijk. Een of andere gebuisde eerstejaarsstudent geneeskunde, die nauwelijks voorbij pagina 30 van zijn natuurkundesyllabus is geraakt, wordt gebombardeerd tot medisch expert van het kamp. Totaal onverantwoord.
GUIDO: Mja… En wat zijn de meest voorkomende klachten?
Dr. Jos: In de helft van de gevallen gaat het om verwondingen. Breuken, schaafwonden, hersenschuddingen, verbrandingen, zonnesteek en -brand, verstuikingen… 20% van de klachten gaat over infectieziekten: de helft diarree, de helft problemen met de luchtwegen. Nog eens 10% gaat over allergieën allerhande. Nog 10% heeft te maken met insectenbeten en plantenirritatie. Leider ik ben gestoken door een wesp, leider Jantje is in de netels gevallen. En de laatste 10% heeft te maken met dingen als astma en andere ernstiger toestanden. Tja, en als er dan iets echt ernstigs gebeurt, is het nog de vraag of een ambulance snel en veilig ter plaatse kan komen, want in wat voor vergeten achterhoek van Wallonië worden die kampen meestal opgetimmerd?
GUIDO: Goed voor je Frans!
Dr. Jos: Jaja, en hopen dat de leiding genoeg Frans spreekt om het probleem uit te leggen aan de lokale ambulanciers! Enfin, we hebben nu een hoop fysiek onheil opgenoemd, maar daar stopt het niet mee. Zo'n jeugdkamp is bovendien een ronduit traumatische ervaring voor een kind. We hadden het al over die verwerpelijke uniformpjes, maar er is nog meer aan de hand. Dacht je dat het goed is voor de ontwikkeling van een kind als-ie door z'n vriendjes wordt uitgelachen als 's ochtends blijkt dat z'n bed is volgepist? Of als-ie gestraft wordt door een gefrustreerde tiener omdat-ie z'n patatjes niet heeft opgegeten? Of als-ie twee weken lang ziek van heimwee in zo'n tent moet gaan zitten? Of als 'm elke avond de stuipen op het lijf wordt gejaagd met griezelverhalen? Of als-ie dag-in dag-uit wordt geconfronteerd met leiders die liever liggen te muilen en in mekaars broek zitten in plaats van zich met die kinderen bezig te houden? (steekt zijn wijsvinger op) Dat doet er me aan denken: je zal als meisje maar je eerste maandstonden krijgen op kamp. Dat zijn pure Carrie-toestanden! En dat allemaal zonder medische of psychische begeleiding. Ik vraag je: wat zijn dat voor mensen, de ouders die hun kinderen op kamp sturen? Waarom wil je een kind zoiets laten doormaken? (schudt zijn hoofd) Ik snap dat niet.
GUIDO: Misschien kan je het hen zelf vragen, want daar is weer zo'n scoutsjongetje met koekjes!
Dr. Jos: (grist de volledige koekjesmand uit de handen van de boyscout en propt een briefje van 100 euro in zijn hemdzakje) Hier zie ventje, uit pure medische compassie. Ga maar rap naar huis, moeke heeft viskes gebakken! (houdt zijn trappist aan de lippen van de jongen) Of drink eerst eens van mijn trappist! (het jongetje neemt een slok, staat glunderend te pronken met zijn schuimsnor en rent dan hard richting McDonald's, zijn handje stevig op zijn hemdzak gedrukt)
GUIDO: Ik vrees dat uw 100 euro op het punt staan oneigenlijk te worden aangewend, dokter.
Dr. Jos: (glimlacht) "Weest Paraat!" Een koekje bij je volgende trappist, Van Caesbroeck? (drinkt in drie teugen zijn glas leeg en wenkt de ober)
(RVC)
Dr. Jos beveelt geïnteresseerden volgende verhelderende lectuur aan:
Herzka, Jugendbewegungen und Pubertat, Schweiz-Arch-Neurol-Neurochir-Psychiatr., 1984
Pepe, Surviving summer camp, Can-Nurse., apr. 1990
Hook e.a., Clostridium perfringens food-borne outbreak: an epidemiological investigation, Aust-N-Z-J-Public-Health., apr. 1996
Rosenthal, As the Boy Scouts say, "be prepared", Exec-Housekeep-Today., mei 1993
Tan e.a., An outbreak of Hongkong influenza in a youth camp in West Malaysia, Med-J-Malaya., jun. 1971
Settipane e.a., Prevalence of bee sting allergy in 4,992 boy scouts, Acta-Allergol., aug. 1970
Melville e.a., Quantitative ultraviolet skin exposure in children during selected outdoor activities, Photodermatol-Photoimmunol-Photomed., jun. 1991
Winquist e.a., Varicella outbreak at a summer camp for human immunodeficiency virus-infected children, Pediatrics., jan. 2001
Thurber, The phenomenology of homesickness in boys, J-Abnorm-Child-Psychol., apr. 1999
Rauckhorst e.a., Children's use of summer camp health facilities: a longitudinal study, J-Pediatr-Nurs., aug. 1998
Roels e.a., A foodborne outbreak of Campylobacter jejuni (O:33) infection associated with tuna salad: a rare strain in an unusual vehicle, Epidemiol-Infect., okt. 1998
Key, Illness and injuries at summer camp, South-Med-J., mei 1997
Strickland e.a., Cluster of Lyme disease cases at a summer camp in Kent County, Maryland, Emerg-Infect-Dis., jan-mrt. 1996
Lishner e.a., Safe delivery of medications to children in summer camps, Pediatr-Nurs., mei-jun. 1994