De vijf troeven van IJSLAND

Hoog in de Atlantische Oceaan, een eind op weg naar de stijfbevroren poolgebieden van Groenland en noordelijk Canada, ligt een mysterieus eiland. Er woont een trots volk dat rechtstreeks afstamt van de Oud-Noorse Vikingen. Ze leven al meer dan duizend jaar op een kille, rotsachtige plek, waar vuur en water een constant en vaak onstuimig gevecht leveren. Een wild en onherbergzaam land vol diepe fjorden, rokende vulkanen en dikke gletsjers. Dit mythische oord heet IJsland en je bent er maar drie uur vliegen vandaan.

Nog niet zolang geleden was IJsland een peperdure bestemming voor rijkelui op luxecruise door het Hoge Noorden. Maar dan scheurde de kredietcrisis van 2008 de IJslandse economie aan flarden en werd het onbereikbare Vikingeiland plots een bestemming die iedereen zich kan permitteren. Profiteer ervan, want IJsland heeft tientallen troeven, waarvan we er vijf in het voetlicht plaatsen.

Troef 1: REYKJAVÍK

Reykjavík is de kleinste, meest dorpse hoofdstad van Europa, en toch zal je je kostelijk amuseren in dit uit z'n voegen gegroeid vissersgat. Bij gebrek aan een andere stad die naam waardig, trekt al wie hip en trendy is naar het Zuidwesten om de bars en clubs van Reykjavík te frequenteren. Lang zal je niet moeten zoeken naar dat nachtleven, want alles speelt zich af in twee of drie straten pal in het centrum. Volg op om het even welke vrijdag- of zaterdagavond de in flashy kleren uitgedoste jonge crowd, en je maakt vanzelf deel uit van de runtur, een uitbundige kroegentocht die tot in de kleine uurtjes duurt. Op Viking-pils hou je de runtur wellicht het langst vol, want de lokale brandewijn brennivín is moordend sterk en eerlijk gezegd niet te zuipen.

De kater laat je 's anderendaags uit je hoofd waaien middels een wandeling over het voetpad aan de haven, waar aan de overkant van de baai de besneeuwde bergen lonken en de knapperige zeewind de mist uit je hersenen verjaagt. En dan ben je klaar voor de schaarse, maar interessante bezienswaardigheden van de stad. De moderne Hallgrímskirkja bijvoorbeeld, die aan de top van de met leuke ateliertjes bezaaide Skólavörðustígur over de stad en de baai uittorent. Het design doet denken aan de basaltkolommen die je elders in het land aantreft, en de stoere ruiter op het plein voor de kerk is Leifur Eiríksson, de Viking die Amerika ontdekte. Het gloednieuwe Harpa-concertgebouw aan zee is ook de moeite waard, en vergeet geen foto te nemen bij de wereldberoemde metalen sculptuur Sólfar, dat heldhaftige visioenen oproept van een Vikingschip dat op het punt staat op rooftocht te trekken. Kortom, geniet van Reykjavík , maar blijf er niet té lang hangen. IJsland heeft nog zoveel meer te bieden.

Troef 2: VULKANEN

Dat IJsland actieve vulkanen op overschot heeft, weten we sinds het voorjaar van 2010, toen de aswolk van de Eyjafjallajökull het Europese luchtverkeer in de war stuurde. Maar de IJslandse vulkanen brengen niet alleen kommer en kwel. Niet alleen hebben ze vaak spectaculaire kraters die je van ver of van schrikwekkend dichtbij kunt bewonderen. De geothermische warmte die zich schuilhoudt onder de dunne korst gestolde lava voorziet de IJslanders van goedkope energie. In elk gehucht, zelfs al staan er maar drie huizen, vind je een vulkanisch verwarmd openluchtzwembad waar je heerlijk in kan poedelen, al vriest het dat het kraakt. De grootste en beroemdste is de Blue Lagoon, die zich halverwege tussen Reykjavík en de luchthaven bevindt. Het is een verplichte stop geworden voor elke IJslandreiziger, zodat het er vaak erg druk is. Het nieuwere Mývatn-bad in het noorden is een alternatief. Bovendien ben je dan vlak bij de hallucinante explosiekrater Hverfell (de klim is pittig, maar het uitzicht over de asgrijze krater is onwerkelijk) en het kleurrijke, vulkanische pruttelland Hverir, waar je letterlijk kan voelen dat de aarde onder IJsland leeft en beweegt. Verwacht je aan bubbelende modderpoelen, dampende zwavelvelden en suizende stoompijpen. Voor een spuitende geiser moet je aan de andere kant van het eiland zijn, op de Gouden Cirkel, de toeristische route die je vanuit Reykjavík in één lange dag kan doen. Geysir, de geiser die alle andere z'n naam gaf, komt nog maar zelden tot uitbarsting, maar een paar meter verderop vind je Strokkur, een kleiner exemplaar dat om de paar minuten een pluim kokend water tot twintig meter de hoogte in stuwt.

Troef 3: WALVISSEN

In het gure noorden, waar je zelfs in het hartje van de zomer een warme jas kunt gebruiken, ligt aan een schilderachtige baai het sfeervolle vissersdorpje Húsavík. Hoewel je het er best een dag of drie zou kunnen uithouden met wandelen langs de baai, bier drinken in de havenpubs en windgedroogde stokvis met boter eten, komen de meest reizigers naar Húsavík voor de walvissen. In schitterend gerestaureerde vissersboten kan je dagelijks een keer of twee, drie de baai in varen, op zoek naar walvissen. Er worden allerhande soorten gespot, van orka's tot blauwe vinvissen, maar de kans is het grootst dat je één of meerdere bultrugwalvissen te zien krijgt, dikwijls vlak naast de boot. De walvistochten hebben een succespercentage van 98%. Mocht het toch mislopen, dan mag je gratis mee met een volgende boot. Eenmaal terug aan wal kan je het walvismuseum bezoeken of - nu je hier toch bent - het verregaand geschifte 'penismuseum'.

Húsavík ligt niet op je reisroute? Geen probleem, ook vanuit Reykjavík worden whale watching trips georganiseerd. De kansen liggen wat lager dan in Húsavík, maar dat zal je een zorg wezen als je plots zo'n majestueuze staartvin uit het water ziet oprijzen. Nog één ding: in diverse toeristische restaurants in Reykjavík staat walvissenvlees op het menu. IJsland is een van de weinige landen waar dit legaal is, maar dat wil niet zeggen dat je de bloederige walvisvangst moet ondersteunen. Gedraag je liever niet als een domme cruisetoerist en bestel iets anders.

Troef 4: GLETSJERS

Ongeveer 15% van IJsland is bedekt met gletsjers. De allergrootste is Vatnajökull, een mastodont waarvan je de verschillende gletsjertongen boven je uit ziet torenen terwijl je over de zuidelijke ringweg rijdt. Afhankelijk van je portefeuille en je zin voor avontuur kan je er te voet overheen trekken (met ervaren gids, dat spreekt voor zich), met een superjeep of rupsbandenvoertuig bovenop rijden of met een helikopter overheen vliegen. Stop zeker bij het met ijsbergen bezaaide gletsjermeer van Jökulsárlón, dat je van de oever kan bewonderen of waarop je een hyperpopulair, maar o zo leuk tochtje kan doen in een amfibievoertuig. Je vaart dan tussen smeltende, kantelende, helblauwe ijsbergen en in de verte zie je de afbrokkelende, steeds verder landinwaarts opschuivende gletsjerwand. Je mag duizend jaar oud gletsjerijs proeven, en met wat geluk zwemmen een paar zeehonden met je mee. Vergeet achteraf bij de brug niet het spektakel te bewonderen van grote en kleine jagers (grauwe, agressieve roofmeeuwen) die met de nodige luchtacrobatie visjes uit de snavel van sierlijke noordse sternen proberen te roven. Wandel vervolgens naar het pikzwarte strand even verderop, waar aangespoelde ijsbergen hun laatste gevecht leveren in de woeste branding, een donderend spektakel waar je uren naar kan kijken.

Overal in IJsland zie je wel ergens een gletsjer aan de horizon schitteren, maar de allermooiste is Snæfellsjökull, dramatisch gelegen op de tip van het schiereiland Snæfellsnes. Hippies en andere zweverige lieden gaan erheen omdat ze de gletsjer helende krachten toedichten, of zelfs omdat ze geloven dat het een landingsplaats is voor ufo's. Nuchterder mensen zoals jij en ik bezoeken Snæfellsnes omdat het schiereiland schitterende lavaformaties heeft, waar je van dichtbij nestelende stormvogels en drieteenmeeuwen kan observeren.

Troef 5: WATERVALLEN

Als je een week of langer de grote rondrit door IJsland hebt gedaan, ben je helemaal blasé wat watervallen betreft. Exemplaren waar je in andere landen kilometers voor zou omrijden, gun je hier nauwelijks een blik waardig, omdat ze zo talrijk zijn. Toch telt IJsland een aantal zo overweldigende watervallen dat je mond ervan openvalt. Een verplichte stop is de Gullfoss, een monster dat in twee grote vervallen van de rotsen dondert en bij zonnig weer regenbogen tevoorschijn tovert in de opspattende mist. Er zijn verschillende kijkplatformen, die je zal moeten delen met honderden andere toeristen. Minstens even indrukwekkend, en een stuk rustiger want verborgen in het onherbergzame binnenland, is de Dettifoss, een brullende watermassa die doorheen een akelige, pikzwarte lavacanyon dendert. Ook niet te missen is Seljalandsfoss, de enige IJslandse waterval waar je achterlangs kan lopen, een belevenis met een groot Kuifjegehalte.

(HDP)