Expo: 'Wonderkamer van de Waarheid'

Twijfel je tijdens een examen weleens over de waarheid? Geen nood, in de wetenschapswereld gebeurt dat voortdurend. Dat blijkt uit de fascinerende tentoonstelling Wonderkamer van de Waarheid, die je nog tot 21 april 2025 kan gaan bekijken in het Gents Universitair Museum.

Wat is waar? Wat niet? Bestaat absolute zekerheid? Hoe vinden we die, en wat is de rol van wetenschap daarin? Deze vragen stelt het GUM zich in een overzichtelijke expo vol wonderlijke objecten die de waarheid in pacht hebben... of juist niet. Uniek zijn bijvoorbeeld de Würzburger leugenstenen, een van de eerste wetenschappelijke hoaxes, uit de vroege 18de eeuw. Het GUM kreeg er een aantal te leen van het Teylers Museum in Haarlem, samen met een zeldzaam exemplaar van de Lithographiae Wirceburgensis, een boek waarin wetenschapper Johann Beringer zich onsterfelijk belachelijk maakte door fake fossielen te interpreteren als een godsbewijs.

Dat ook museumtaxidermisten graag een loopje nemen met de waarheid, blijkt uit een paar sprekende stukken uit de eigen collectie van de universiteit. Hun gorillaskelet zijn er eigenlijk twee, want na een schedeldiefstal monteerde men de losse schedel van een ander exemplaar op het skelet. Ernaast staat een dramatisch diorama met een kleurrijke fazant die zijn nest verdedigt. Dat tafereel zal je in de natuur nooit zien, want een fazanthaan trekt zich geen moer aan van zijn nest. Fazantenhennen zijn echter grauw en kleurloos, wat een minder aantrekkelijk museumstuk had opgeleverd.

Het zijn maar een paar voorbeelden van wat er te ontdekken valt in de Wonderkamer van het GUM. De museumstukken worden gepresenteerd in dialoog met moderne kunst, al dan niet op bestelling, van onder meer Edward De Vooght, Karen Francois, Myrto Pantazi, Nick Ervinck, Charles Degeyter, Kehinde Wiley, Gideon Kiefer, Sarah Vanagt, Laura Nsengiyumva, Maarten Vanden Eynde en Babette Van Rafelghem. Onze uitgesproken favoriet daarbij is Flying Cowboy van Will Cotton, een monumentaal schilderij (te leen uit een privécollectie) van een cowboy op een steigerende roze eenhoorn, dat genderclichés hekelt op een humoristische manier.

Het Gents Universitair Museum vind je in de Plantentuin van de UGent.

Tekst: Herbert De Paepe

Foto: Martin Corlazzoli