MIRA DIRKX, HR-manager PricewaterhouseCoopers

"Op vijf, maximum zes jaar kan je bij ons doorgroeien tot manager. Onze mensen zijn dan ook zeer gegeerd op de arbeidsmarkt. Een aantal zien daarom PricewaterhouseCoopers als een springplank. Anderen willen en kunnen intern doorgroeien, nationaal en internationaal.” Aan het woord is Mira Dirkx, een human resources manager van PricewaterhouseCoopers
, een bedrijf dat jaarlijks 100 à 150 pas afgestudeerden (Economie, Rechten, Fiscaliteit, Ingenieurs, Boekhouding…) aanwerft.

PwC is een van de zogenaamde Big Four en omschrijft zichzelf als een ‘professionele dienstenorganisatie’. De klanten zijn voornamelijk internationale en lokale bedrijven en openbare diensten. De diensten die geleverd worden: fiscaliteit, audit (controle van de boekhouding), boekhouding zelf, ICT, begeleiding van reorganisaties of fusies, juridisch advies…

Bij PwC-België werken een kleine twaalfhonderd mensen: de helft in de auditafdeling, een vierhonderdtal in de afdeling fiscaliteit en een honderdtal in de adviesafdeling. Dit jaar werden ongeveer honderdvijftig pas afgestudeerden aangeworven, voor het grootste deel licentiaten Economie of Rechten. Half september begonnen negentig nieuwe mensen in de afdeling audit. Het gaat om licentiaten Economie, TEW, Handelswetenschappen, Rechten. Een bijkomend diploma is voor hen niet nodig, al staat het wel beter. Na twee weken intense opleiding worden de nieuwelingen in het water gegooid, en draaien ze mee in zogenaamde auditteams, die in de kantoren van de klanten werken. Een auditteam bestaat uit een (eventueel meerdere) manager en uit meerdere senior- en junior-auditors.

Negentig nieuwelingen per jaar op een afdeling van een goeie zeshonderd man, het is niet alledaags. Er is dan ook heel wat verloop: 15% per jaar. Veel jongeren kiezen voor een loopbaan bij een van de Big Four als 'springplank'. Andere bedrijven ‘kopen’ zo graag de ervaring en opleiding in.

In de auditafdeling zijn er ook nog kleinere onderafdelingen, gericht op actuariaat (verzekeringen), op IT en op fraude-onderzoeken. Daar werken ook licentiaten Wiskunde of Fysica, ingenieurs, actuarissen… In de (kleinste) afdeling, advies, werken voornamelijk mensen met een diploma Economie of Rechten, en informatici. MBA’s en speciale licenties zijn er meer dan welkom. Die mensen analyseren en verbeteren bedrijfsprocessen en –systemen, ze begeleiden bij overnames of crisissituaties. In de afdeling fiscaliteit is een speciale licentie Fiscaliteit uiteraard “heel erg op prijs gesteld”, al is een dergelijke opleiding ook na de aanwerving nog mogelijk, met steun van het bedrijf. ‘Legal consultants’ zijn gespecialiseerd in ondernemingsrecht, vennootschapsrecht en sociaal recht. Hier zijn ook gegradueerden Boekhouding, Rechtspraktijk en dergelijke welkom. Zij starten in een team en verzorgen de boekhoudkundige en fiscale verplichtingen van de klanten. In totaal starten dit jaar een veertigtal mensen in de afdeling fiscaliteit.

"Het wordt elk jaar moeilijker om voldoende mensen te vinden"

Door de demografische evolutie (minder jongeren) wordt het ieder jaar moeilijker afgestudeerden economie en rechten te vinden. Het aantal universitairen stijgt nog wel, maar van diverse diploma’s zijn er steeds meer tekorten. En laat dat nu net de diploma’s zijn waarin PwC geïnteresseerd is. Op de personeelsdienst werken vier mensen voltijds op het aantrekken van laatstejaarsstudenten.

Al enkele jaren ondervinden ze die moeilijkheden om voldoende mensen aan te trekken, aldus Mira Dirkx. Verwacht wordt dat het over een paar jaar echt moeilijk wordt. In deze fase zitten diverse buurlanden reeds. Nederlandse en Luxemburgse bedrijven azen daarom nu al op Belgische afgestudeerden. Hoe groot het probleem wordt, zal mee afhangen van de conjunctuur. Hoe beter de economie zal draaien, hoe groter het probleem zal zijn. PwC gaat dan ook met nog meer ijver achter de laatstejaarsstudenten aan. En ook steeds vroeger. Al vanaf november zijn er ‘selectie-evenementen’ voor laatstejaars. Gepoogd wordt zo vroeg mogelijk op het academiejaar jongeren aan te trekken. Tot juli/augustus worden arbeidscontracten aangeboden. Er wordt bijgevolg veel tijd en moeite gestopt in de rekrutering. Het bedrijf is aanwezig bij campusrekrutering en jobbeurzen. Huidige werknemers vertellen er over hun ervaringen. Brochures maken duidelijk welke jobkansen er zijn. Met advertenties wordt de bekendheid van PricewaterhouseCoopers verhoogd. De laatstejaars uit gegeerde richtingen worden ieder jaar uitgenodigd op de avant-première van een film, gevolgd door een informele babbel. Een nieuwsbrief houdt geïnteresseerde jongeren op de hoogte.

Twintig procent minder stoelen dan mensen

Bij PricewaterhouseCoopers werken een kleine twaalfhonderd mensen. Voor hen zijn er echter maar negenhonderd werkplaatsen voorzien. Veel werknemers werken dan ook van bij de klant. ‘Dynamic office’ is de noemer van dit beleid. Iedere werknemer is officieel toegewezen aan een van de vier kantoren in België (Brussel, Antwerpen, Gent en Luik), maar mag zich met zijn/haar portable in eender welk kantoor inpluggen. Zeker in de auditafdeling werken veel werknemers voltijds bij de opeenvolgende klanten.   Thuiswerk is eerder occasioneel, omwille van de intense samenwerking. Wie al enkele jaren in het bedrijf is, krijgt in bepaalde afdelingen een adsl-verbinding van PwC , en kan zo via internet op de server. Wie bij klanten werkt, kan zo toch aan zijn e-mails.

Engels is belangrijker dan Frans

Bij PwC volstaat een goede basiskennis van de tweede landstaal om te kunnen communiceren met klanten en collega’s. Van het Engels is een grondige kennis vereist. “Alle opleidingen, alle vergaderingen, alle e-mails, alle interne communicatie verlopen in het Engels,” aldus Mira Dirkx.

Of die jongeren tijdens hun studies al dan niet onderscheidingen hebben behaald, is op zich geen criterium. Wanneer jongeren meerdere keren hebben moeten ‘bissen’, wordt “daar wel op doorgevraagd,” zegt Dirkx.

Afhankelijk van de afdeling is het verbaal en numeriek redeneervermogen belangrijk, naast het analytisch en synthetisch denkvermogen. Qua persoonlijkheid draait het vooral om sociale vaardigheden (communicatief, teamgeest) en ook om de leergierigheid, gezien de vele opleidingen.

Top 25 procent van best betalende bedrijven

Ieder jaar vergelijkt PricewaterhouseCoopers de eigen lonen met de lonen in andere bedrijven, via de bekende salarisonderzoeken. Het doel is steeds beter te betalen dan minstens drievierde van de bedrijven.

Een beginnend licentiaat gaat maandelijks buiten met 1500 euro netto, inclusief kostenvergoedingen. Daarbovenop komen (in enkele afdelingen) een bedrijfswagen (uit de klasse van de Ford Focus), een volledige groepsverzekering, een draagbare computer en een gsm-abonnement. Jaarlijks stijgt het loon afhankelijk van de prestaties in het afgelopen jaar, en bij promotie wordt het hele pakket opgewaardeerd. Daartegenover staat dat verwacht wordt dat er hard gewerkt wordt. Officieel geldt de 37,5 urenweek, maar dat is vooral in drukke periodes theoretisch, al krijgen sommige jonge werknemers hun overuren deels terugbetaald. “Meestal werven we zeer ambitieuze mensen aan, die bereid zijn hard te werken, veel opleiding te volgen en snel willen doorgroeien,” verduidelijkt Dirkx. Om het harde werk te compenseren, is er aandacht voor ‘fun’ en faciliteiten “om het leven comfortabeler te maken”. In die laatste categorie horen de aanwezigheid van een bank, een fitnesscentrum, een winkeltje, een bar en restaurant… In de categorie ‘fun’ horen allerlei evenementen die een leuke sfeer moeten bevorderen: opleidingen in mooie locaties, sportmanifestaties, eindejaarsfeestjes...

(DDW)