Striptekenaar en kunstdocent STEVE MICHIELS

 

 

"Het is pas sinds iedereen me daarop wijst dat ik begin te beseffen dat ik veertig ben geworden," lacht Steve wanneer we hem vragen waarom we zolang op zijn eerste lange strip hebben moeten wachten. "Tja, hoe komt dat? Toen ik pas afstudeerde, was er voor strips niet dezelfde markt als vandaag. Niet dat er vandaag een grote markt zou zijn voor experimentele en alternatieve strips, maar ze krijgen wel meer aandacht dan vroeger."

 

Steve: Het heeft me altijd geboeid om een verhaaltje te condenseren in één tekening. Ik ben graag bezig met cartoons en illustraties. Toch had ik wel al langer goesting om het eens uit te breiden, om echt eens een lange strip te maken. Ik geef sinds zes jaar illustratie en grafiek op Sint-Lucas in Gent, en het is pas door op school met studenten over strips te praten, en hen de korte strips te tonen die ik tussendoor wel eens maakte, dat het er eindelijk van is gekomen. Het juiste moment was blijkbaar aangebroken. Ik heb echter niet het gevoel dat Burgerlijke Schemering zover afwijkt van wat ik al jaren doe. Ik had het alleen nog nooit in deze vorm uitgewerkt.

 

 

Steve: Dankzij de economische crisis. (lacht) Ik ben vrij plots een aantal opdrachten verloren - waaronder mijn wekelijkse cartoon in Focus Knack, die al acht jaar liep - en toen waren er twee mogelijkheden. Ofwel moest ik in paniek gaan rondlopen op zoek naar een nieuwe plek om mijn cartoons te publiceren, ofwel zou ik de vrijgekomen tijd gebruiken om me te verdiepen in mijn werk. Ik heb voor het laatste gekozen, en het resultaat ligt nu voor ons.

Steve: Onze hogeschool is aan het academiseren. Wij moeten inkantelen in de universiteit, en dat betekent dat er niet alleen meer wordt lesgegeven, maar dat er voortaan ook onderzoek moet gebeuren. We zijn dan op zoek gegaan naar een juiste vorm van onderzoek. Ik ben van mening dat artistiek onderzoek niet hetzelfde kan zijn als wetenschappelijk onderzoek. Een wetenschapper gaat op zoek naar antwoorden, maar in een artistiek werk hoef je niet per se tot een antwoord te komen. Het beeldend resultaat volstaat. Een artistiek onderzoek genereert nieuwe vragen, zodat je compleet ander terrein kunt gaan verkennen. Wel, in die filosofie hebben we de totstandkoming van mijn boek gebruikt als onderzoeksonderwerp.

Steve: Of misschien wel drie? Het was het resultaat van een rijpingsproces, waarbij de omstandigheden gunstig samenvielen.

Steve: Nee, mijn allereerste klankbord is mijn vrouw. En verder mijn collega-docenten aan de hogeschool, die zeer kritisch hun mening hebben gegeven. Het is wel zo dat ik voor mijn studenten de lat hoog leg, en dat bijgevolg ook voor mezelf moet doen. De strip en het onderzoek zaten echt in elkaar verstrengeld. De teksten waren bijvoorbeeld onder redactie van een collega die mee in het onderzoek zat. Soms was het niet evident hoor. Omdat de strip deel uitmaakte van een onderzoek en Sint-Lucas het boek ook steunde, moest ik me verantwoorden om een werkbudget te krijgen. Toen moest ik iedere keer uitleggen waar ik mee bezig was, en dat vond ik niet evident. Gelukkig werd ik daarbij begeleid door een collega, die dan vanzelf zag waarmee ik bezig was, wat ook weer direct een toetssteen vormde. Zo leg je constant je eigen lat hoger. Ik beken dat sommige wendingen in de strip er alleen maar zijn gekomen omdat ze mij lastige vragen stelden (lacht), maar ik ben koppigaard genoeg om uiteindelijk toch mijn eigen zin te doen. De feedback die ik kreeg terwijl ik bezig was, heeft me geïnspireerd, nooit geremd.

Steve: Klopt. Ik had vooraf geen uitgewerkt scenario, en daardoor had ik het gevoel dat de personages aan mij vragen stelden. "Wat moet er nu gebeuren met ons?" En ik gaf daar dan antwoorden op. Niet gemakkelijk soms, want er gebeuren vreselijke dingen met de personages. Je kan dat misschien het best vergelijken met een kind dat soldaatjes zit te tekenen en zich helemaal inleeft, dat al tekenend - tatatatata! - schietgeluiden zit te maken. Ik heb dat nog altijd. Als ik vrouwen teken die op een theekransje zitten, dan voelt het precies of ik zit erbij.

Steve: (lacht) Jaja, inderdaad. Het moet ook voor mij aangenaam blijven hé.

 

 

Steve: Dat is pas in de tweede versie zo gegroeid. Ik had al een poging gedaan met meerdere prentjes op één blad, waar je dan inderdaad een wat gevarieerder ritme in kan steken. Maar door elk prentje gedetailleerder uit te werken en op aparte bladzijden te zetten, kijkt de lezer er langer naar. Je krijgt een ander soort tijdsverloop. Veel filmischer. Stukjes die minder belangrijk zijn voor het verhaal, krijgen evenveel aandacht dan de sleutelscènes, en dat geeft een heel raar ritme, dat wel bij dit verhaal past. Het werkt gewoon. Het lijkt wel iets tussen een catalogus en een stripverhaal. Een prentenboek voor volwassenen. Wat niet wil zeggen dat ik de klassieke stripvakjes definitief heb afgezworen.

Steve: Om het probleem 'kleur' uit te sluiten. (lacht)

Steve: Ik geef nog maar zes jaar les, dus ik heb in principe massa's tijd gehad om niet lui te zijn, zoals je het noemt. Nee, de tijd die ik nu in mijn werk in Sint-Lucas steek, investeerde ik vroeger in porseleinschilderen. Kijk, ik heb sowieso mijn tijd nodig. Ik ben geen supersnelle denker à la Kamagurka, die al wat er in hem opkomt publiceert, ook de bullshit. Ik voel de nood om te ploeteren, en dat vergt tijd. En je mag niet vergeten: ik heb nooit strips gemaakt waarvan ik kon leven. Van mijn cartoons wel, maar om nu een stripreeks te gaan maken als broodtekenaar, ik denk niet dat dat voor mij zou zijn weggelegd. Dan zou ik te veel compromissen moeten sluiten. Maar je vraag is interessant, want ik stel me die ook soms wel. In elk geval: Burgerlijke Schemering was er nooit gekomen als ik niet was gaan lesgegeven. Dankzij Sint-Lucas word ik constant gedwongen om na te denken over hetgeen waarmee ik bezig ben, los van alle commercie.

 

 

Meer info op www.aboutsteve.com