Tourist Lemc: "Volkszanger is een mooie eretitel."

Johannes Faes is Tourist Lemc, een rapper/kleinkunstenaar uit de Seefhoek van Antwerpen. In allerlei klanken Nederlands vol gevoel en betrokkenheid en via ‘Koning liefde’ en ‘Troubadour’ had hij twee dikke hits op zijn naam afgelopen zomer. Een absoluut drukke zomer, in België en Nederland, op tientallen podia.
 
Johannes: Op die paar maanden hebben we 35 concerten gespeeld. Ook in Nederland, de reacties waren er goed. Het is moeilijker omdat de songs er niet zo bekend zijn. ‘Koning liefde’ is in België altijd meteen raak. Ze kennen mij ook niet, het is altijd een beetje afwachten, maar ze blijven wel staan en hoe meer ze het een kans geven, hoe meer ik ze er wel zie in komen. Aan het eind hebben we ze meestal mee.
GUIDO: Antwerps is misschien iets verstaanbaarder dan het West-Vlaams van Kowlier.
Johannes: Die vraag is er vaak: is dat niet wat beperkend, dat Antwerps? Muziek overstijgt taal zo makkelijk, dat doet er echt niet toe.
GUIDO: Je bent ook zanger en meer dan alleen maar een rapper.
Johannes: Vroeger was ik hiphopper pur sang, enkel rap. Ik wist ook niet dat ik kon zingen eigenlijk, ik heb dat wat moeten laten ontwikkelen. Ik zing op de eerste plaat ook al wel, maar dat is op de tweede plaat veel meer aanwezig. Tijdens het schrijven ben ik al aan het zingen, de muzikaliteit van woorden zoeken. Je leert je stem ook kennen, wat je kan en wat niet. Ik voelde van in het begin toen ik de eerste keren op het podium stond dat ik ergens heen kon met mijn stem. Ik heb onlangs ook een paar zanglessen genomen, vooral om te weten wat voor een stem ik heb en wat ze kan. Mijn stem heeft blijkbaar een hoger bereik dan hoe ik ze nu aanwend. Er is nog marge.
GUIDO: Hoe is je hybride stijl van hiphop/kleinkunst er gekomen?
Johannes: Ik heb altijd al van kleinkunst gehouden, reggae ook. Je zingt mee met die songs, vaak ook makkelijke akkoorden, in beide genres. Er zijn ook veel meer raakpunten dan je op het eerste gezicht zou denken. Kleinkunst is ook vaak sociaal geëngageerd, maatschappij- en zelfkritisch, politiek uitgesproken. Heel volks en vanuit de onderbuik, voor de kleine man die in de grote wereld leeft.
 
Momentjes van magie
 
GUIDO: Bevinden we ons in een tijd waarin zulke muziek opnieuw nodig is?
Johannes: Kleinkunst is een bijna vergeten muziekvorm en de mensen kunnen het wel waarderen dat het in mijn hybride, moderne vorm terug onder de aandacht komt. Het is niet puur hiphop of puur kleinkunst.
GUIDO: Waar ben jij muzikaal mee opgegroeid? Wu-tang, die periode?
Johannes: Zeker. Lost Boyz, Poor Righteous Teachers en vooral veel Franse hiphop, zoals IAM en Fonkee Family. Hiphop begin jaren ’90, dat zijn mijn roots.
GUIDO: Was er toen een scene in Antwerpen?
Johannes: Je had de Sint-Andries mc’s en hier en daar wat rappers, maar alles was best wel underground, heel plezant, heel rauw. Ik ben geïnspireerd geraakt door die scene omdat mijn broers in zulke crews zaten. Ik moet ergens toen ik zestien was op een podium gesprongen zijn, maar ik weet eerlijk echt niet meer hoe en wanneer precies. Op een of ander wijkfestival, denk ik.
GUIDO: Is op een podium springen het idee van: kom maar af, ik ben de man?
Johannes: Ik heb nog steeds geen honderd procent zelfvertrouwen. Elke keer is het nog nieuw, het blijft spannend. Maar er moet al heel veel misgaan om me van mijn stuk te brengen. Het voelt goed als iedereen mee is in mijn vibe. Het is moeilijk onder woorden te brengen, gevoel is vaak alles. Als je samen met het publiek momentjes van magie kan creëren, dat is mooi. Als de techniek en de monitoring goed zitten, is het publiek het derde element. Zij bepalen alles.
GUIDO: Je hebt al twee hits te pakken, maakt dat alles iets makkelijker?
Johannes: Daarvoor was het vooral Antwerpen en waren we in ’t stad overal graag gezien. Sinds ‘Koning liefde’ gaat dat opeens tot ver buiten Antwerpen. Er wordt meegezongen, gedanst, het heeft alles opengebroken. Het is schrikken ook, hoeveel mensen meezingen. Ik geniet ook van de wisselwerking met het publiek, het is een van de zaken waarom ik dit doe. Ik praat ook voor en na de show met de mensen die naar me komen luisteren. Als ik hoor dat ze er veel aan hebben op verschillende niveaus, dat kan echt deugd doen. Hoe meer mensen ik zo kan bereiken, hoe leuker. Ik heb al op den Antwerp opgetreden, in het voetbalstadion Bosuil, dertienduizend man! En Pukkelpop, indrukwekkend. Er werd letterlijk van vooraan tot helemaal achteraan meegezongen, een zot moment. Eigenlijk is onze setting eerder intiem, bijna akoestisch. Het is altijd wat afwachten, maar op Pukkelpop klikte het helemaal.
GUIDO: Je werkt met Kowlier, er is de cover van Wannes Van de Velde, je hebt in Brussel opgetreden met Guido Belcanto...
Johannes: Ik heb ook al samengezeten met Zjef Vanuytsel, een heel fijne man, maar daar is niets van gekomen. Maar ik ben fan van de Zjef, en van Willem Vermandere. Dat zijn mannen met geniale teksten.
GUIDO: Bots je als hulpverlener niet elke dag op levensverhalen?
Johannes: Mijn werk is heel persoonsgericht en ik haal veel inspiratie uit mensen in het algemeen. Ik luister graag, al is het maar een woord, hoe iemand iets vertelt, een verhaal.
 
Vacature in Vlaanderen
 
GUIDO: Ben je altijd al bezig geweest met taal?
Johannes: Eigenlijk is mijn vocabulaire nogal beperkt. Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik een taalgebrek had. Ook omdat ik in de Seefhoek ben opgegroeid en ik daar gebroken Nederlands onder de knie kreeg. In dat opzicht was ik dan wel weer met taal bezig: ik praat Antwerps van thuis uit, Nederlands op school, gebroken Nederlands op straat, heel plezant.
GUIDO: En zoek je dan nieuwe woorden of uitdrukkingen?
Verdwijnen de tussentalen niet?
Johannes: In Antwerpen is dat zeker zo. Deze generatie jongeren spreekt al anders dan de vorige. Een taal mag en moet evolueren als het maar niet allemaal algemeen Nederlands wordt en de dialecten blijven bestaan. Antwerps blijft ook wel levend. We gebruiken veel Franse woorden, verbasteringen en daar kan je mee blijven spelen. Pertang, gebruiken we vaak, en bobonne. Frans kan heel mooi zijn. Een Franse of Waalse rapper, dat staat ook al in mijn agenda!
GUIDO: Ben je nieuwe songs aan het schrijven?
Johannes: Altijd, al gaat het wel een pak trager. Ik heb er voor deze tweede plaat alles uitgeperst, want we hebben de laatste maanden van En route nog veel bijgeschreven en aangepast. Maar ik probeer nieuwe thema’s, nieuwe verhalen, een blauwdruk voor de volgende plaat.
GUIDO: Waar luister je zelf momenteel naar?
Johannes: Koendalini, een West-Vlaming. Die heeft een paar heel leuke liedjes. Maar ik luister veel naar reggae, Christine and the Queens, Beirut, Alt-j, Mumford and Sons...
GUIDO: Waar je nu staat: is dat geluk, hard werken, de juiste mensen...?
Johannes: Ik heb hard gewerkt, maar ik kan relativeren. Ik besef dat er wat geluk en de juiste mensen moeten zijn. Het moet allemaal samenvallen, en als dat niet gebeurt, heb je gewoon pech en grijp je ernaast. We hebben geluk gehad met het uitkomen van het album en de single. Het was in dezelfde periode van Balthazar en Selah Sue, die trekken wel wat aandacht. Ondanks dat hebben we onze plaats opgeëist en alles is goed gevallen. Dat is ook de reden waarom ik met de voeten op de grond kan blijven. Je hebt in het leven een dosis geluk nodig, je moet de chance hebben om te kunnen doen wat je wil en zeker in de hiphop vergeten ze dat wel eens.
GUIDO: Jij bent een blijver?
Johannes: Ik heb er zelf zoveel aan en ik voel dat het voor het publiek eigenlijk ook zo is. Met deze plaat heb ik massa's reacties gekregen van luisteraars. Dat doet echt deugd en plezier, en motiveert absoluut. Ik denk dat er een vacature vrij was in Vlaanderen voor een volkszanger en ik heb op het juiste moment dat plekje ingenomen. Volkszanger is een mooi eretitel!

(LAD)
foto: Dries Luyten