PIETER ASPE over zijn thrillerfabriek

De thrillerfabriek van Pieter Aspe draait op volle toeren. De Brugse succesauteur, die tegenwoordig in Blankenberge woont, schrijft twee boeken per jaar ("4 bladzijden per dag, 6 dagen per week, van 8 tot 12"), er komt een vervolg op de VTM-televisieserie en ook de Aspe-stripreeks is gelanceerd. Hoog tijd voor een gesprek.


Hoewel het nog maar twee uur 's namiddags is, treffen we Pieter Aspe achter een Duvel in zijn stamcafé in Blankenberge. Een man die leeft naar zijn imago, zo hebben we ze graag. We bestellen nog maar een rondje en buigen ons in de sigarenrook over zijn nieuwste roman Onvoltooid verleden.

 

GUIDO: Onvoltooid verleden speelt zich af in het Brugse neonazimilieu. Research moet daar toch niet evident geweest zijn?

Aspe: Nou ja, research... Toen de televisieserie werd opgenomen, werkten er ook een paar echte politiemensen mee. Ze figureerden in uniform. Die mannen vroegen me waarover mijn volgende boek zou gaan. Toen ik het thema van neonazi's liet vallen, hebben ze me getipt dat er in Brugge een café is waar skinheads en neonazi's samenkomen. Dat wist ik niet. Maar ik ben er natuurlijk nooit geweest. Het zou nogal opvallen mocht ik daar plots binnenstappen. (lacht) Dan zouden ze wel weten hoe laat het is. Uiteindelijk hoef je daar niet binnen te gaan om te weten hoe de sfeer is.(neemt een krant die op de tafel naast ons ligt) Het staat trouwens vandaag in de krant. Dat café heet De Kastelein. (toont het artikel) Er is net een kerel veroordeeld die daar iemand anders had doodgestoken.

GUIDO: Je collega-thrillerschrijver Jef Geeraerts documenteert zich altijd heel grondig.

Aspe: Als je je te veel verliest in de research, ga je proberen die informatie allemaal in dat boek te stoppen. Dat doe ik liever niet. Ik wil meer een indruk geven van: 'zo zit het in elkaar', zonder me te verliezen in details. De essentie is belangrijker dan de details. Het boek waaraan ik nu bezig ben, gaat bijvoorbeeld over casino's. Dan ga ik wel één keer naar het casino, en spreek ik met iemand die er heeft gewerkt of er iets over afweet. Meestal is dat voldoende.

Verstrikt in eigen intriges

GUIDO: Leg je de hele intrige van zo'n thriller op voorhand vast?

Aspe: Nee, ik vertrek gewoon vanuit een idee. Voor Onvoltooid verleden ben ik begonnen met de moord op een meisje met een runeteken getatoeëerd op haar bil. Dat is stap één. Dan moet je beginnen na te denken over stap twee, en zo gaat het verder.

GUIDO: Wanneer begin je dan effectief te schrijven?

Aspe: Ik begin direct. Heel impulsief. De kunst van dit soort boeken te schrijven, is de problemen oplossen die je zelf hebt geschapen. Neem nu dat meisje met dat runeteken. Daar kun je je een aantal vragen bij stellen. Waarom heeft ze die tatoeage? Is dat toevallig? Heeft dat een betekenis? Dat is een uitgangspunt. Dan komt er een element bij, en nog iets bij, tot ik ongeveer aan pagina 100 zit. Dan heb ik alle elementen die ik nodig heb, en daar kan ik de rest van het boek uithalen. In die eerste 100 bladzijden staat het eigenlijk allemaal al.

GUIDO: Ben je nog nooit in je eigen intriges verstrikt geraakt?

Aspe: Dat is me nog maar één keer gebeurd. Toen ik De Vierde Gestalte aan het schrijven was, kwam ik er echt niet uit. Toen ben ik moet herbeginnen. Ik heb hetzelfde verhaal opnieuw verteld, maar op een andere manier. Dat zijn de risico's van het vak. Liever dat dan het verhaal volledig op voorhand bedenken, want dan zit je eraan vast. En dan zou het voor mij ook vrij saai worden. Met het nieuwe boek zit ik bijna aan de helft. Ik heb een aantal dingen verteld, en die moeten nu worden afgehandeld. Nu moet ik putten uit wat er is, en oplossingen bedenken aan de hand van problemen die al gesteld zijn.

GUIDO: Maar maak je dan geen fouten?

Aspe: Daarvoor dient een tweede lezing. Zo kan ik de oneffenheden wegwerken die ik heb gemaakt omdat ik nog niet wist waar ik naartoe ging. Rechttrekken wat moet worden rechtgetrokken.

Duvelwedstrijd

GUIDO: Wat me in Onvoltooid Verleden opviel, is dat alle handelingen, van zowel de goeieriken als de slechteriken, ontstaan vanuit spanningen tussen man en vrouw.

Aspe: (aarzelt) Eh… dat heb je goed opgemerkt. (lacht) Kijk, ik heb heel die problematiek van uiterst rechts en moslimfundamentalisme proberen terug te brengen tot iets wat eigenlijk heel klein begint. Mensen die iets hebben meegemaakt, een tegenslag of zo, en dan plotseling een andere houding aannemen. Daar kan een bepaalde onvrede aan ten grondslag liggen. Onvrede tussen twee partners, inderdaad, maar ook tussen vrienden, tussen familieleden, in een vereniging… Een verschil van mening dat altijd maar verder escaleert. Mensen die heel dicht bij elkaar staan, en door bepaalde problemen uit elkaar groeien. Problemen die gaan overhellen in iets anders. Een beweging die zich voedt aan onvrede, zal langzaam maar zeker groeien. Meer en meer mensen zullen zich daar betrokken bij voelen, omdat ze zelf ook onvrede voelen. Maar dat is de oplossing natuurlijk niet.

GUIDO: Er zit een nu al klassieke scène in Onvoltooid verleden, waarin Van In een wedstrijd Duvel drinken houdt tegen een neonazi. Op voorhand eet hij 50 gram boter. Een gouden tip?

Aspe: Ja, dat werkt, dat kan ik je uit eigen ervaring bevestigen. Ik heb eens 14 Duvels gedronken, en kijk, ik zit hier nog hé?

GUIDO: Maar toen was je waarschijnlijk wel geen moordzaak aan het oplossen, zoals Van In. Hoe realistisch is dat, zo'n zuipende rechercheur?

Aspe: Duvel drinken is misschien niet de meest voor de hand liggende methode om een politieonderzoek te voeren, maar ik kan je wel vertellen dat de recherche vaak behoorlijk onorthodoxe methodes toepast. Ik zal je een voorbeeld geven. Als een verdachte wordt ondervraagd door een aantrekkelijke agente, zal hij altijd meer lossen dan hij dacht. Hij weet wel dat de sexy dame die voor hem zit van de recherche is, maar onbewust zal hij toch meer zeggen dan hij wil zeggen. Die techniek wordt systematisch gebruikt om bekentenissen te ontlokken. Ook undercoveragenten doen constant dingen die ze binnen hun werk eigenlijk niet zouden mogen doen. Maar ze kunnen niet anders, als ze het vertrouwen willen winnen van de misdadigers. De politie zal echter nooit ofte nimmer toegeven dat ze dat doen.

GUIDO: Hoe ben jij dan aan die insider-informatie geraakt?

Aspe: (lacht) Omdat sommige mensen meer zeggen dan ze moeten zeggen. Ik ben eens met mensen van de federale politie gaan praten. Een hele namiddag, op een normale manier. Maar om zes uur, toen het werk gedaan was, zijn we een pint gaan drinken. Nu, in die twee uur op café ben ik veel meer te weten gekomen dan in de hele namiddag ervoor.

Acteurs pesten

GUIDO: Denk je aan de acteurs uit de televisieserie terwijl je aan het schrijven bent?

Aspe: Heel weinig. Af en toe pas ik wel eens een scène aan, omdat ik denk: als ze dit gaan verfilmen, zou het misschien makkelijker zo gaan. Anderzijds ben ik ook soms koppig en schrijf ik met opzet scènes waarvan ik weet dat ze te duur zullen zijn om te verfilmen, en dan ben ik benieuwd hoe ze dat gaan oplossen. Ook durf ik de acteurs wel eens pesten, door Van In bijvoorbeeld dingen te laten doen waarvan ik weet dat Herbert Flack ze niet graag doet. (lacht) Maar voor de rest… Ik zie die mensen eigenlijk nooit. Als ik schrijf, denk ik nooit aan Herbert Flack of Francesca Vanthielen hé.

GUIDO: 95% van je lezers zullen dat vanaf dit boek wel doen.

Aspe: En dan? Daar kan ik me toch niets van aantrekken?

(HDP)