Avatar
The King of the World is terug, en deze keer ligt het universum aan zijn voeten. Twaalf jaar na Titanic komt James Cameron op de proppen met een film die zo kolossaal is dat alle superlatieven tekortschieten. Avatar is met lengten voorsprong de meest ambitieuze prent ooit gedraaid, een gigantische, overweldigende orgie van ongebreidelde verbeeldingskracht, technische virtuositeit en artistiek lef.
Het jaar is 2154. Op de met exotische wouden overgroeide maan Pandora woont een volk van elegante blauwe reuzen die in harmonie leven met hun bos en de bizarre planten en dieren die erin wonen. Ze heten de Na'vi, maar laat hun 'woonboom' nu net op de plaats staan waar kolonisten van de al lang verwoeste planeet aarde een waardevol erts uit de grond willen halen. De verlamde marinier Jake Sully wordt uitgekozen om in een speciaal voor hem genetisch gekweekt Na'vi-lichaam - zijn avatar - bij de Na'vi de infiltreren en hen ervan te overtuigen te verhuizen. Jake krijgt echter steeds meer sympathie voor het blauwe natuurvolk en gaat walgen van de brutale methodes van de hebzuchtige mensen met hun hypermodern wapenarsenaal. Bovendien is er een blauwe vrouw in het spel, en een confrontatie wordt onvermijdelijk.
Avatar is een groots opgezet fantasy-sciencefictionsprookje met een ecologische boodschap. Subtiel is de film niet (hey, 't is James Cameron), maar de uitwerking is verbluffend. Technisch gezien is Avatar z'n tijd tien jaar vooruit. De bandeloze epiek die Cameron op het scherm tovert, is nooit gezien. Sterker nog: niets is ooit zelfs nog maar in de buurt gekomen. Sceptici die nu nog niet geloven dat performance capture en 3D de toekomst van de cinema zijn - op voorwaarde dat die technieken in de handen worden gelegd van mensen met talent en visie - hebben wellicht dat brilletje ondersteboven op hun neus gezet. De blend tussen de mimiek van de echte acteurs en hun digitale avatars is over de hele lijn vlekkeloos en benadert de perfectie. Bovendien lopen, springen en vliegen ze rond in een briljant geconcipieerde en uitgewerkte buitenaardse fantasiewereld, die klopt tot in de allerkleinste details. Nergens in dit 161 minuten durend spektakel hebben we ook maar de geringste digitale uitschuiver opgemerkt: elke beweging doet natuurlijk aan, de huid en textuur lijken echt en aanraakbaar, de gelaatsuitdrukkingen zijn expressief en de ogen léven. Dat is voor het eerst sinds Gollum, beste vrienden, maar dan op een schaal die tientallen keren groter is.
Cameron wil de grootste zijn, de grootste hebben. Welnu, hij hééft nu de grootste. De actie in Avatar is gi-gan-tisch. Je kan twintig keer naar deze film gaan kijken en nog maar een fractie hebben opgepikt van de formidabele visuele caleidoscoop die zich op het scherm ontvouwt. Vliegende draken die het in duizelingwekkende luchtgevechten opnemen tegen futuristische legerhelikopters. Zesbenige rijdieren die brandend in paniek doorheen de vuurzee van een tapijtbombardement door het lichtgevende woud galopperen. Een leger van duizenden Na'vi die met pijl en boog standhouden tegen gepantserde robottroepen. Dat soort Cameroniaanse hyperbombast, maar dan beter en spectaculairder dan je ooit tevoren hebt gezien.
En dan hebben we het nog niet over de 3D gehad. Ook hier bewijst Cameron dat de techniek het gimmickstadium definitief achter de rug heeft. Eenmaal je dat brilletje hebt opgezet, bén je gewoon in de wouden van Pandora. Niks geen restschaduwen of tranende ogen, maar reële, tastbare diepte op het scherm, supergedetailleerd, haarscherp en loepzuiver. En tot ons groot genoegen is er zelfs een oplossing gevonden voor de storende ondertitels, die de internationale Avatar-previews van augustus nog grotendeels ongenietbaar hadden gemaakt. De letters worden deze keer strategisch op locaties in het beeld geplaatst waar geen elementen 'uit' het scherm naar voor treden, en dat werkt prima.
Misschien zullen tegen 2020 de meeste films er zo perfect uitzien, maar voorlopig knijpt Avatar alle concurrentie tot moes. Als je een scharniermoment in de filmgeschiedenis wil beleven, dan weet je wat je te doen staat. Je zult je ogen niet geloven.