The Irrepressibles

The Irrepressibles komen hun tweede plaat Nude overal in Europa voorstellen. Jamie McDermott, bezieler, zanger en muzikant van de band, is een fascinerende artiest en veel minder nichterig dan iedereen jullie wil doen geloven. Je kan er wel eindeloos mee kletsen over Queen, Morrissey, camp en nog een honderdtal andere onderwerpen, een plezier om te luisteren naar een artiest met een stem als een klok en een muziekvisie als een bel.

"Deze jongen wordt geen muziekleraar."

GUIDO: Jullie speelden al eens in België met de vorige plaat, dacht ik?

Jamie: Ja, in het Koninklijk Circus. Fantastische concertzaal, we speelden toen met de Belgische band My Little Cheap Dictaphone. (fluistert) Ik denk dat wij veel beter waren. We hadden toen de hele setup met spiegels mee die we bij de concerten van Mirror Mirror gebruikten. We waren hier zelfs met zo’n grote tourbus. (grinnikt)

GUIDO: Pak je het bij deze plaat anders aan?

Jamie: Kleiner. Iedereen speelt meer instrumenten. Het is ook een ander concept. Ik werk met wie ik ontmoet, wie op het juiste moment in de juiste kamer, in de studio is. Een paar muzikanten van de debuutplaat zijn terug gaan acteren of dansen, de bezetting is vaak wisselend. Nu zijn er wel wat houtblazers en met hen een pak warmte weg. De plaat hebben we met acht muzikanten gemaakt. En ik ben de afgelopen tijd heel hard met synthesizers gaan prutsen en proberen. Deze plaat gaat over mijn jeugd, opgroeien, mijn seksualiteit.

GUIDO: Ben je klassiek muzikaal geschoold?

Jamie: Helemaal niet. Ik geef je daar mijn verhaal bij. Ik speel al muziek van toen ik echt klein was. Ik kreeg toen een keyboard van mijn mama en daar was ik steeds mee aan de gang. Ik kom uit een echte Noord-Engelse working class familie, in Yorkshire. Nooit veel verder geweest dan daar toen ik kind was. Mijn moeder moedigde me aan om muziek te spelen en - bless her- heeft er ook voor gezorgd dat ik pianolessen kreeg van een fijne leraar. We hadden niet veel geld thuis en ik betaalde die lessen met mijn krantenroute. Ik was toen elf jaar. De leraar nam altijd veel tijd voor me - bless him. (lacht) Hij zag iets in mij en had heel veel zin om me bij te brengen wat hij kende en kon. Ik ging vooruit en we sloegen vrij vlug grote stukken over, omdat ik het meestal snel in de vingers had. Al gauw was ik zelf muziekstukken aan het schrijven en speelde ik Beethoven en Rachmaninov. Met mijn grote handen gaat dat goed! Ik bracht de stukken die ik schreef mee naar de lessen en vroeg hem de kleren van het lijf. "Hoe werkt die muziek die Kurt Cobain van Nirvana schrijft, ik wil dat ook kunnen!" (lacht) Hij liet mijn mama weten: "Deze jongen wordt geen muziekleraar, maar een popster! Laat hem maar in bands spelen, komt wel goed."

GUIDO: Hij voedde je passie.

Jamie: Fantastische man. Op school werd ik verliefd op een jongen. Hij had nog een zanger nodig in zijn groepje en zo is het begonnen.

Verzopen kat

GUIDO: Heb je toen meteen die fantastische stem van je ontdekt?

Jamie: Mijn ouders zijn uit elkaar gegaan toen ik acht was. Ik herinner me dat mijn vader altijd aan het zingen was. Hij steunde me hard in mijn keuzes. Hij is nu trouwens een succesvol acteur voor de BBC-radio. Ik was ook al als klein ventje aan het zingen en mijn stem aan het opnemen. ‘In the jungle, the lion’s jungle…’ Toen ik later in dat rockbandje zong, ging het heel hoog, falset de hele tijd. Mijn stiefvader vond dat ik als een verzopen kat klonk. Er was ook Queen, Bowie, Kate Bush, Mike Oldfield, Tangerine Dream, de platencollectie thuis dus.

GUIDO: Hoe oud ben je nu?

Jamie: Tweeëndertig. Papa’s platenkast, zoals ik al zei, maar ook heel veel grunge toen ik tiener was: Nirvana, Soundgarden…

GUIDO: De klik voor Freddie Mercury heeft bij mij toch een hele tijd op zich laten wachten.

Jamie: Hij is fenomenaal, maar ik ben een heel andere persoonlijkheid dan hij was. Ik ben eigenlijk een onzekere, stille gast. (glimlacht) Ik ben net weg bij mijn vorige vriend en als afscheidsgeschenk gaf die me toevallig een biografie. Freddie Mercury was een onaflatend flamboyante, indrukwekkende persoonlijkheid, de uitdrukking van zichzelf. Ook als je in beschouwing neemt dat hij al zolang wist dat hij aan het kapotgaan was van aids. Hij wist dat en bijna niemand anders. Zo’n tragisch verhaal.

GUIDO: Had jij er als jongere iets aan dat hij echt een gay-icoon was?

Jamie: Niemand wist toen dat hij gay was.

GUIDO: Precies.

Jamie: De vergelijking die je kan trekken tussen Freddie die het nooit openlijk heeft gezegd en Rufus Wainwright, die wel uit de kast is gekomen, vind ik heel interessant. Het is eigenlijk schaamtelijk dat zoiets nog altijd, in de 21ste eeuw, zo hard kan worden veroordeeld. Rufus is gewoon fenomenaal als songschrijver en muzikant. Meteen al vanaf zijn eerste plaat. Ik denk dat mocht hij niet uit de kast zijn gekomen, hij tien keer groter was geweest dan nu. Slaat nergens op.

GUIDO: Want wat is er nu verkeerd aan om als hetero naar muziek van een homoseksuele muzikant te luisteren?

Jamie: (lacht) Alsof een zwarte muzikant alleen muziek zou maken voor een zwart publiek. Veel mensen zien het jammer genoeg wel zo, denk ik. Er is wel een echte zeitgeist van gay-kunst, -muziek, -alles. Al in de jaren tachtig en daarvoor, met Jimmy Sommerville en The Pet Shop Boys, maar zeker nu. Ik had het er over onlangs in een discussie. Zolang de muzikant niet overdreven nichterig overkomt met zijn muziek, neemt er nauwelijks iemand aanstoot aan, maar van zodra ‘de mensen’ het te veel recht in hun gezicht ervaren, krijg je een soort übergaye stempel en kan je het in de meeste gevallen vergeten. Vreemd kantelpunt. Ik ben vooral geïnteresseerd in de mogelijkheden van muziek maken. Ik geloof dat mensen openstaan voor het vreemde, het andere, in muziek meer dan in om het even wat anders. Ik heb hetero-vrienden, een fotograaf bijvoorbeeld, die zot is van het werk van een homoseksuele fotograaf, en eigenlijk zijn diens beelden pure gay-porno. Maar omdat het zo goed en mooi is, houdt hij daarvan.

GUIDO: Ik heb dat met Burroughs.

Jamie: Bijvoorbeeld! De meeste van onze fans zijn heel open over hun geaardheid en daar zijn ook veel hetero's bij. Waarom zou het hen ook niet aanspreken?

Camp

GUIDO: Is het je stem?

Jamie: Misschien. Ik ben al een stuk minder flamboyant. Een interessante breuklijn bij homoseksuele mannen. Het draait om camp. Heel Brits ook. Camp is een verzamelwoord waar begrippen en modeverschijnselen onder worden geklasseerd zonder nadenken. Camp betekent zo stilaan alles en niets. Sinds de industriële revolutie is er een echte mannenmode ontstaan, een esthetiek voor de man. Daarvoor droegen mannen gewoon wat er was en dat was niet veel soeps. Eigenlijk ging mijn eerste plaat daar ook over. Ik heb heel wat hetero-vrienden die zich graag als vrouwen kleden, die make-up dragen, het is zoveel subtieler dan de koffer induiken met een man of met een vrouw. Flamboyant zijn, gaat het daar dan over? Ik weet het niet. Camp is ook klassieke muziek, kunst… Heeft het te maken met de klassenmaatschappij die Groot-Brittannië ook heel lang is geweest? De rijkere klassen konden naar de opera, bibliotheken en gentleman’s clubs. Was dat dan ook een veilig universum voor de homoseksuele rijkere man? Morrissey speelt al jaren met die noties, die subtiele onduidelijkheden. Een gay-subcultuur zelfs. Je hebt flamboyante nichten, je hebt heel mannelijke homo’s, je hebt er waarvan je het nooit zal weten, je hebt er die dat nichterige gedrag haten…

GUIDO: We moesten het nog over Morrissey hebben!

Jamie: Ik aanbid Morrissey! Hij is een muzikaal en tekstueel genie. Ik herinner me perfect wanneer ik hem voor het eerst hoorde. Ik zat wat in de put, ik was 21, donker, duister. The Smiths nam ik mee uit de bibliotheek. Hatful of Hollow, een adembenemende plaat. Het voelde ook aan alsof ik eindelijk ergens bijhoorde. Het verklaarde ook zoveel voor me. ‘How soon is now’, ik ben zo vaak in die situatie beland, diep begrip uit die songs. Morrissey is een van de goden. Een dichter die recht naar het hart van de zaak snijdt en prachtige verhalen vertelt. Hij drukt zo krachtig uit wat hij denkt, hij doet wat anderen alleen maar kunnen proberen met hun rauwe gevoelens. Hij is ook doof in één oor en daardoor heeft hij altijd van die rare wendingen in zijn zangstrofen om toch netjes toon te houden. Ook dat maakt wie hij is. Morrissey vat de essentie van situaties. Mocht ik dat ooit kunnen vatten in mijn teksten en mijn muziek, dan heb ik het heel ver gebracht.

(LAD)