Une nouvelle amie: Over Freud en twee meisjes
Onze reporter Mats Van Herreweghe houdt een dagboek bij tijdens het filmfestival, waarbij elk fragment is geïnspireerd op een film die hij gezien heeft. Vandaag was dat ‘Une nouvelle amie’, een film geregisseerd door François Ozon.
Een blonde jonge vrouw ligt neer op witte lakens. Ze lijkt te slapen. Ze heeft een blank huid, is helemaal opgemaakt en ze is gekleed in een parelwitte bruidsjurk. Met de ogen gesloten ziet ze er vredevol uit maar als de camera verder uitzoomt zien we dat ze in een doodskist ligt. De film begint met het blanke lichaam van die blonde vrouw en met een flashback van haar leven. Daarin zien we niet alleen hoe ze haar man David heeft leren kennen, hoe ze zwanger werd en een dochter kreeg maar blijkt ook de hechte en intense vriendschap die ze met haar beste vriendin Claire al van kinds af aan onderhield. De twee meisjes groeiden samen op en deelden lief en leed met elkaar. Zelfs wanneer ze allebei trouwden bleef de vriendschap even intens doorgaan. In de kerk, op het spreekgestoelte, belooft Claire met tranen op haar wangen dat ze zorg zal dragen voor de echtgenoot en voor de pasgeboren baby.
Als ze een paar dagen later haar belofte vervult en bij David langs gaat, ziet ze tot haar grote ontzetting dat hij compleet met pruik, lippenstift en oorbellen als een vrouw gekleed is. David bekent dat hij al veel langer het verlangen koestert zich te verkleden als vrouw en dat zijn voormalige echtgenote daarvan op de hoogte was. De schok is voor Claire eerst onmogelijk te verwerken maar na verloop van tijd begint ze in te zien dat ze het vrouwelijke alter ego van David, die trouwens Virginia heet, nodig heeft. De twee vrouwen beginnen een hechte en intense vriendschap en ontwikkelen zo, op hun eigen manier, een mogelijkheid om het verlies van de belangrijkste persoon in hun leven een plaats te geven. Al gauw blijkt echter dat de gevoelens van Claire voor haar beste vriendin altijd al een seksueel kantje gehad hebben en dat ook nu weer deze gevoelens zich manifesteren.
De film vertelt het klassieke verhaal van onderdrukte verlangens die plotseling en onverwachts opduiken. Men wordt volgens Freud niet verleid door een volledige man of volledige vrouw, maar door een deeltje ervan. Door een geur, door een blik of door de manier waarop iemand net op het juiste moment en net op de juiste manier van zijn koffie nipt. Claire wordt niet verleid door David maar door de vrouwelijkheid van David die haar terugvoert naar de vroegste ervaringen uit de eigen geschiedenis. De film van Ozon doet daarom denken aan een verhaal dat Freud op zijn eigen onnavolgbare wijze heeft geïnterpreteerd. Een archeoloog wordt verliefd op een Grieks standbeeld dat, vooral door de manier waarop de enkel is uitgebeiteld, gelijkenissen vertoont met een oude jeugdliefde. Het beeld maakt hem wild van verlangen, roept alle oude gevoelens opnieuw op en dwingt de man om datgene te beleven waar hij in zijn leven al altijd naar heeft verlangd maar dat hij, willens nillens, diep in zich heeft moeten begraven.
Net zoals de onderdrukte jeugdliefde van de archeoloog sterker en heviger terugkomt door het Griekse kunstwerk, zorgen de pruik en het parfum van David ervoor dat het verlangen van Claire opnieuw ontbrandt. In het rouwproces, wanneer de mens op zijn zwakste is, laat ze zich verleiden door iets wat ze nooit heeft kunnen krijgen. Het verlangen naar Virginia is onafwendbaar en de enige mogelijkheid die haar rest is om deze keer wel gehoor te geven aan haar driften; zodat de passie uitgeleefd kan worden en zo voor een eerste keer, een plaats kan krijgen in haar leven. Virginia en Claire zoeken samen naar hoe ze moeten omgaan met iemand die er niet meer is. Op hun eigen manier brengen ze terug wat verloren is en zorgen ze ervoor dat de schok van het rouwproces zich gradueel kan oplossen in het eigen leven.
Une nouvelle amie is nog te zien op zaterdag 25 oktober op het Filmfest Gent. (MVH)