Annick Ruyts legt het seksleven van de Vlaming bloot

Op Canvas gaat het er stomender en zweteriger aan toe dan gewoonlijk, want onder de weinig aan de verbeelding overlatende noemer Seks@Canvas trekt vliegende reporter Annick Ruyts het land in, op zoek naar wat de modale Vlaming denkt over seks. Nieuwsgierig als we zijn, trokken we met rooie oortjes naar de VRT om aan Annick te vragen wat voor smeuïgs ze daarbij is te weten gekomen.

"De meeste jongeren kunnen perfect het onderscheid maken tussen porno en realiteit."

GUIDO: Een programma over seks. Het klinkt weinig origineel.

Annick: Juist wel, want op Canvas hadden we nog nooit iets gedaan over seks. Bij de televisie spreken we dikwijls over 'maatschappelijke frequentie'. Dat zijn thema's waarover veel wordt gesproken en geschreven en die vaak in de media komen. Die thema's willen wij uitdiepen. Daar ben ik over gaan nadenken. Sla de boekskes open en wat zie je? Er wordt gigantisch veel geschreven over seks. Toen zijn we ons vragen gaan stellen. Wat lees je over seks? Tips om mooier te worden, tips om je man beter te behagen, tips om je vriendin tot een oneindig orgasme te brengen, dat soort dingen. Vroeger was het helemaal anders. Toen de kerk het nog voor het zeggen had in Vlaanderen, mochten we niet genieten van seks, en nu moeten we allemaal een rijkelijk seksleven hebben. Wie helpt ons daarbij? En genieten we eigenlijk wel meer dan vroeger?

GUIDO: Waarin is jouw programma anders dan wat bijvoorbeeld Goedele Liekens over seks op tv heeft gebracht?

Annick: Er is een groot verschil, want Goedele is een seksuologe die spreekt vanuit haar kennis ter zake. Ik ben een tv-maker. Ik vraag als reporter aan de mensen wat ze zelf vinden. Anderhalf jaar ben ik overal in Vlaanderen met mensen gaan praten over seks, en wat blijkt? Wij zijn vrij tevreden met ons seksleven. Zo speciaal en extravagant hoeft seks voor de Vlaming blijkbaar niet te zijn. Want dat was het probleem bij een aantal programma's over seks die op tv zijn geweest: daar kwamen vooral de speciallekes aan bod. Precies of dat ligt voor de hand. Toen mensen hoorden dat ik aan een programma over seks werkte, kreeg ik vaak te horen: ha ja, over sm en zo? Nee, niet noodzakelijk. Het gewone mag ook eens aan bod komen.

Zeven keer per dag

GUIDO: Zijn jongeren het meest bezig met seks?

Annick: Ze zijn er zeker veel mee bezig, omdat ze in een fase van ontdekking zitten. Tegelijk zijn ze actief op zoek naar informatie. De informatie over seks die nu ter beschikking is van jongeren, valt niet te vergelijken met vroeger. Dat is ook iets wat we doen in het programma: in het VRT-archief hebben we hilarische fragmenten teruggevonden over seksualiteit en hoe er vroeger mee werd omgegaan. Totaal niet te vergelijken met de situatie vandaag, waar elk goor standje open en bloot op het internet is terug te vinden. Wat voor invloed de huidige situatie heeft op de jongeren van vandaag, is ook iets wat we hebben onderzocht.

GUIDO: En de conclusie?

Annick: Die was vrij geruststellend. Er wordt veel geschreven over de pornoficatie van de maatschappij, en dat op jonge leeftijd met porno in aanraking komen je hele leven zou kunnen beschadigen. Wat blijkt? Er zijn effectief jongeren die er problemen door krijgen, maar dat is een minderheid: zo'n acht procent. Anderzijds zijn er ook jongeren wiens seksleven juist beter wordt door de blootstelling aan porno. En bij tachtig procent heeft het gewoonweg geen invloed. Waarom niet? Omdat de meeste jongeren perfect het onderscheid kunnen maken tussen een pornofilm, wat fictie is, en seks in de realiteit.

GUIDO: Ze zouden uit porno wel kunnen afleiden dat seks vooral neerkomt op presteren.

Annick: Ja, maar heel onze maatschappij zit vol prestatiedwang, dus wat dat betreft staan jongeren sowieso al onder druk. In het programma proberen wij duidelijk te maken dat het niet uitmaakt hoe je het doet en hoe vaak je het doet, zolang jij en je partner - of partners - je goed voelen bij wat je aan het doen bent. Zeven keer per dag, per maand of per jaar, dat maakt niet uit, dat is allemaal oké. Schermen met statistieken en cijfermateriaal maakt ons alleen maar onzeker. Dat is nergens voor nodig.

GUIDO: Bestaan er nog seksuele taboes?

Annick: Het is bon ton om te zeggen dat er geen taboes meer bestaan, maar daar ben ik niet zo zeker van. Ik heb met een aantal mensen gesproken die er fuck buddies op na houden, een soort vrienden om seks mee te hebben, los van een vaste relatie. Goed, dat bestaat, maar ze wilden daar toch liever niet over getuigen op tv. Zo openlijk bespreekbaar is dat toch allemaal blijkbaar nog niet.

GUIDO: We zijn dus preutser dan we denken. Heb je daar nog meer voorbeelden van?

Annick: Ik zal je een voorbeeld geven dat is gesneuveld op de montagevloer omdat we zoveel ander boeiend materiaal hadden: blijkbaar wordt er tegenwoordig weer vaker in onderbroek gedoucht in de kleedkamers van voetbalploegen. Eerst dachten we dat dat kwam doordat er meer moslims dan vroeger meespelen in de teams, maar uiteindelijk merkten we dat het vooral de jonge voetballers zijn die het niet meer zo evident vinden om naakt te douchen. Een vorm van onzekerheid waarschijnlijk, uit angst om uitgelachen te worden. Terwijl de voetballer met wie ik sprak, zei dat dat niet gebeurt. Er wordt niet gelachen met medespelers onder de douche. Dat is ook weer een symptoom van prestatiedruk. Je lichaam moet perfect zijn, en daarom durven een aantal jonge voetballers zich niet meer bloot te geven.

GUIDO: Niet oninteressant, maar wat heeft dit doucheverhaal met seks te maken?

Annick: Het heeft met preutsheid te maken. Uit dit verhaal blijkt dat we in onze zogezegd oversekste maatschappij nog altijd preuts en bescheiden zijn over onze privé privé. En daar is niets mis mee, begrijp me niet verkeerd.

GUIDO: Niemand zit te wachten op een wereld vol Hot Marijkes.

Annick: Voilà! (lacht)

Favoriete seksdialect

GUIDO: Was het moeilijk om getuigen te vinden voor dit programma?

Annick: Ja en nee. Mensen houden rekening - volledig terecht trouwens - met het feit dat ze de dag na de uitzending naar school of naar hun werk moeten. Het is niet omdat je een programma over seks maakt, dat je de allerintiemste dingen over de mensen hun seksleven op tafel moet gooien. Ik wil niet weten hoe ze het doen, of hoe vaak, maar ik wil weten hoe ze denken over seks, en hoe dat denken is geëvolueerd in de loop der jaren. Daarvoor zijn we naar verschillende biotoopjes getrokken, zoals een dansschool, of een wielervereniging.

GUIDO: Werd je ook geconfronteerd met - misschien een sterk woord - exhibitionisten? Mensen bij wie je dacht: oei, deze is véél te openhartig voor de camera?

Annick: Wel, we hebben een oproep gedaan via de radio, kranten en tijdschriften, en daar hebben vrij veel mensen op gereageerd.

GUIDO: Wat noem je "vrij veel"?

Annick: Honderdtwintig reacties. En daar waren effectief mensen bij die heel graag wilden getuigen, maar als we hun verhaal hoorden, bleek dat toch niet geschikt om op tv te brengen. We hebben een strenge selectie moeten maken, maar dat geldt voor elk tv-programma. Een vervelend gevolg van dit specifieke programma is dat tegenwoordig mijn e-mails bij iedereen in de spambox terechtkomen. (lacht) Trouwens, bij sommige mensen die reageerden, had ik de indruk dat ze eigenlijk niet de bedoeling hadden om op tv te komen, maar dat ze de oproep als een gelegenheid zagen om eindelijk eens hun verhaal kwijt te kunnen. Dat zegt ook veel over onze maatschappij.

GUIDO: Stel je je kwetsbaar op als reporter? Werd de bal soms teruggekaatst?

Annick: Je komt niets te weten over mijn seksleven, als je dat bedoelt. De bal werd inderdaad soms teruggekaatst, maar dat kan je oplossen met een kwinkslag. Het programma gaat niet over mij, maar over hoe de Vlaming staat tegenover seks. Ik vond het super, wat ik soms te horen kreeg. Het Kempens, dat is vanaf nu mijn favoriete seksdialect. Daar heb ik uitspraken gehoord die ik nooit meer zal vergeten. (declameert met onvervalst 'Jehaan en Petrik'-accent) "Masturberen, daar vallen mijn gatkaken van af!" (lacht) Geweldig gewoon.

(HDP)