Regisseur LIEVEN DEBRAUWER

Confituur, de nieuwe film van Lieven Debrauwer, is een parel. Waar hij in Pauline en Paulette zijn voorliefde voor de kleine-Vlaming-op-leeftijd er nog iets te dik had opgelegd, is Confituur veel fijner uitgebalanceerd.
Het verhaal van een zwijgzame schoenmaker die wegvlucht van zijn eigen huwelijksjubileum en onderdak zoekt in het ranzige cabaret van zijn liederlijke zus, is ontroerend en grappig tegelijk.

 

Lieven Debrauwer (35) woont in een rijhuisje langs een Gentse invalsweg. Wie zijn huis binnenstapt, waant zich in een van zijn films: scharlaken muren, cherubijnen aan het plafond, verweerde lievevrouwenbeelden in elke hoek, een bord geurige potpourri midden op tafel. Alleen de filmaffiches en awards verraden dat hier een regisseur huist.

GUIDO: Lieven, wat heb jij met bejaarden?

Debrauwer:(lacht) In Confituur gaat het toch niet echt over bejaarden? Het oudste personage is 65. Mijn eigen ouders zijn 56 à 57 jaar, ik denk niet over hen als 'bejaarden'. Maar goed, het is natuurlijk wel zo dat de acteurs in mijn films ietsje ouder zijn dan in het gros van het filmaanbod. En dan begin je daar natuurlijk over na te denken. Waarom vragen mensen dat altijd? Waarom merken ze het op? Welnu, ik denk dat ik het gewoon boeiend vind om met die mensen te werken, anders zou ik het niet spontaan zijn beginnen te doen. Ik zie daar ook niets verkeerds in, terwijl de Hollywood-industrie dat blijkbaar wel zo ziet. Actrices in Hollywood: zodra er een 4 voor hun leeftijd staat, is het gedaan. Tenzij ze een lief omaatje nodig hebben in een film, met een mooie, gracieuze sterfscène. Van begin tot einde fraai gecoiffeerd. (lacht) Ik vind dat niet juist. Daar gaat het voor mij niet om. Sinds Pauline en Paulette is men mij die vraag meer en meer beginnen te stellen, en hoe meer men er mij mee confronteert, hoe meer ik er bewust voor ga kiezen. Dus ja: ik vind oudere mensen interessant. Zeker als het gaat om acteurs en actrices: dat zijn mensen die sowieso al heel veel hebben gedaan. Het feit dat ze al zo lang acteren, heeft meestal te maken met het feit dat ze het wel goed doen. Aangezien ik die mensen zelf kies, is dat voor mij ook een bevestiging daarvan.

GUIDO: Studenten zouden wel eens kunnen denken: waarom zou ik een bioscoopticket kopen voor een film over oudere mensen? Dat is mijn leefwereld niet.

Debrauwer: Het bewijs van het tegendeel is er geweest met Pauline en Paulette, nietwaar? Jongeren stonden nogal sceptisch tegenover een film met een vrouw van 75 op de affiche. Maar ik heb wel veel reacties gehoord van jonge gasten die 'moesten' gaan omdat het een schoolvoorstelling was, of omdat ze meegingen met hun ouders, of die thuis de video hadden gezien. En blijkbaar valt dat vooroordeel dan weg. Dus ik zou zeggen: probeer eens naar Confituur te gaan kijken zonder vooroordelen, en misschien zul je wel op een zeer aangename manier verrast worden. Er zit veel humor en herkenbaarheid in de film. Veel jongeren zullen er mijns inziens iets aan hebben omdat ze hun ouders of grootouders erin herkennen, wat een bepaalde waarde geeft, en het grappige element nog kan versterken.

Ann Petersen

GUIDO: Het jubileumfeest in het begin van de film is zo vreselijk herkenbaar dat het bijna een parodie wordt. Hoe doe je dat: op de rand balanceren zonder erover te gaan?

Debrauwer: Ik wil niet in dat soort extremen vervallen, omdat het voor mij ook niet scherp of extreem is. Als ik toevallig verzeild geraak op zo'n feest, geniet ik wel van dat heel typisch nostalgische, het karakteristieke van zo'n situatie, maar anderzijds kan ik het ook vreselijk potsierlijk vinden. Ik heb er een haat-liefdeverhouding mee. Daardoor portretteer ik het een beetje cynisch, maar tegelijk vind ik het ook wel schoon. En het filmpubliek dat dat soort feesten herkent en leuk vindt, zal dat wellicht zo interpreteren, terwijl iemand die er nogal op neerkijkt er juist de potsierlijkheid uit zal halen. Over familiefeesten gesproken: op een trouwfeest zat ik onlangs te babbelen met een verre neef van mij, een gast van een jaar of twintig. Hij vroeg waarmee ik bezig was; ik vertelde het verhaal van de film. En hij zei me toen heel spontaan: "Ik hoop dat het hoofdpersonage nooit zegt waarom hij weggaat bij zijn vrouw." Dat is me bijgebleven, vooral van zo'n jonge gast. Ik vond dat heel juist, en denk ook dat het een extra emotionele waarde geeft aan de film. Het valt me trouwens op dat er meer mannen ontroerd zijn bij Confituur dan bij Pauline en Paulette. Letterlijk hé, mannen die zitten te wenen bij de film, en dan heb ik het niet over doetjes. Mannen die, denk ik, zich herkennen in Tuur de schoenmaker.

GUIDO: De film is opgedragen aan Ann Petersen. Het is geen geheim dat je eigenlijk een rol speciaal voor haar had geschreven.

Debrauwer: Ja, de rol van Gerda, de bedlegerige zus. Ann kon alleen nog maar zitten of liggen, dus het moest wel zo'n rol zijn, maar tweeëneenhalve week voor de opnames is ze overleden. Toen zaten we ineens met een zeer groot praktisch en emotioneel probleem. De productie was echter zover gevorderd dat we onmogelijk alles konden uitstellen, en dan nog gingen we iemand anders moeten zoeken. Tja, dan heb ik gecast in functie van het personage en van het feit dat Ann die rol zou hebben gespeeld.

GUIDO: In het cabaret zingt Jasperina de Jong een paar zwoele nachtclubliederen. Jij hebt die geschreven!

Debrauwer: Eigenlijk is dat een beetje toevallig gekomen. In Pauline en Paulette was er een operettestukje. Ik ging toen logischerwijs op zoek naar een bestaand stukje operette. Ik vond iets, maar door problemen met het auteursrecht konden we dat niet gebruiken. Ook bij andere operettes botsten we telkens op die beperking. Toen hebben de componist Frederik Devreese en ik besloten het gewoon zelf te doen. Ik heb een tekstje geschreven in operettestijl, en Frederik heeft er een muziekje bij gemaakt. Zo kregen we een stukje operette dat van ons was, dat origineel was. Dat was ontzettend leuk. En toen we in Confituur een aantal cabaretscènes hadden, heb ik meteen besloten de liedjes zelf te schrijven. Alleen de teksten, de muziek is van Marc Smets, die jarenlang musical director is geweest bij de musicalafdeling van het Ballet van Vlaanderen.

Filmschool

GUIDO: Waar ben jij naar de filmschool geweest?

Debrauwer: Ik heb eerst drie jaar fotografie gestudeerd aan het Higro in Gent, en daarna het Narafi in Vorst. Dat was eigenlijk een zeer technische opleiding. Camerawerk, montage, een beetje geluid, scenarioschrijven ook. Het was in elk geval geen regieopleiding. We kregen bijvoorbeeld helemaal niets over acteursregie. Maar ik mocht mijn eindwerk regisseren, en dan kreeg ik vanzelf te maken met acteurs. Ik heb toen spontaan gedaan wat ik als amateur vanaf mijn 15de altijd heb gedaan: ik ben met die mensen gaan praten. Dat viel ontzettend mee, en ik ben het gewoon blijven doen. Sinds mijn tijd op het Narafi heb ik dus eigenlijk nooit meer een camera aangeraakt.

GUIDO: Dus studenten die regisseur willen worden, verwijs je niet door naar het Narafi?

Debrauwer: Iemand die bij mij komt met de vraag wat ze moeten doen om filmregisseur te worden, verwacht inderdaad meestal de naam van een filmschool. Maar op dat moment heb ik eerder zin om te zeggen: "Ga naar huis, neem of leen of koop een camera en begin te filmen." Dat vind ik veel interessanter. Zo ontdek en leer je heel veel. Ik wil hier nu niet de filmscholen kleineren of zo, want ik heb er geen spijt van dat ik die school heb gedaan. Als regisseur heb ik dankzij het Narafi een technisch inzicht en gevoel gekregen, zodat ik heel duidelijk aan de cameraman kan zeggen wat ik wil. Ik kan verder meedenken. Maar voor mij blijft het in de eerste plaats essentieel dat je concreet met film bezig bent.

(HDP)

www.confituur.net