‘Duurzaam katoen’ van H&M en Zara bedreigt Braziliaans savannegebied
Het Cerrado-gebied in Brazilië, bekend om zijn unieke biodiversiteit en waardevol ecosysteem, staat momenteel onder druk door grootschalige katoenteelt. Het overgrote deel van die teelt wordt ingezet voor de productie van kleding.
Kledingstukken van Zara en H&M zijn gelinkt aan grootschalige illegale ontbossing, landroof, geweld en corruptie. Dat meldt Earthsight op basis van hun recentste rapport. Na meer dan een jaar onderzoek waarbij satellietbeelden, gerechtelijke uitspraken en transportgegevens werden geanalyseerd en undercover werd gegaan op wereldwijde handelsbeurzen, onthulde de Britse onderzoeks-NGO verontrustende banden tussen 's werelds twee grootste moderetailers en illegale praktijken in Brazilië.
Het onderzoek toont aan dat kledingstukken van onder andere H&M, Zara en zustermerken zoals Bershka en Pull&Bear grondstoffen bevatten die afkomstig zijn uit enkele veelbesproken katoenplantages in Brazilië. Die beruchte plantages hebben verschillende gerechtelijke uitspraken en boetes op hun kerfstok staan voor het ontbossen van ongeveer 100.000 hectare in de Cerrado-wildernis. Opmerkelijk: onder de buitenlandse investeerders bevindt zich Crispin Odey, bekend als een van de belangrijkste financiers van de Brexit-campagne.
Ondertussen is al meer dan de helft van dat gebied ontbost voor grootschalige landbouw, voornamelijk voor katoenproductie. “De vernietiging veroorzaakt een klimaatimpact die gelijk staat aan jaarlijks 50 miljoen extra auto’s op de weg,” zegt de Braziliaanse overheid. Daarbij worden de katoenplantages ook overgoten met miljoenen liters giftige pesticiden. Ecologen waarschuwen dat honderden soorten nu met uitsterven worden bedreigd door het verlies van hun habitat.
Opvallend is dat al het katoen dat afkomstig was uit illegale plantages werden gecertificeerd door Better Cotton. Dat is ook het katoen waaruit de meeste producten van H&M en Zara worden gemaakt, wat maakt dat ze de grootste gebruikers van het label zijn. H&M erkende hun fouten en verklaarde aan de Zweedse pers: "We hebben gefaald in onze verantwoordelijkheid." Terwijl Inditex, eigenaar van Zara, het label Better Cotton bekritiseerde in een open brief, gericht aan het label, en daarmee de schuld van zich afschoof.
Ondanks dat Better Cotton al langer beschuldigd wordt van greenwashing, geheimhouding en niet beschermen van de mensenrechten, lijkt er geen grote verandering te komen.
Tekst: Femke Claus