DUBBELCARRIERE: THIJS DAUWE, ingenieur en brandweerman
De gemiddelde werknemer vindt 38 uur zwoegen en zweten per week meer dan welletjes, maar sommige actievelingen hebben zoveel
poeier in hun lijf, dat ze erin slagen om naast hun dagjob nog een tweede carrière op poten te zetten. GUIDO gaat op zoek naar die witte raven en ontsluiert de geheimen achter hun dubbelcarrière.
"Als je de brandweer louter ziet als een leuke hobby, hou je het niet lang vol."
Thijs Dauwe studeerde elektromechanica aan de Hogeschool Gent en werkt als onderhoudsingenieur elektriciteit bij het textielbedrijf Domo in Zele. Zijn collega's vinden het niet meer dan normaal dat hij af en toe alles laat vallen en naar buiten stormt, want Thijs is ook vrijwillig brandweerman, en hij is permanent oproepbaar.
Thijs: Het zit in de familie. Mijn vader is beroepscommandant bij de Zeelse brandweer, mijn oom is luitenant, en mijn broer is ook brandweerman. Het zit duidelijk in ons bloed. Ik heb dan ook nooit getwijfeld om de stap te zetten. Al op mijn achttiende ben ik bij de brandweer gegaan.
GUIDO: Wat zijn de toelatingsvoorwaarden?
Thijs: Om te beginnen moet je een Belg zijn van minstens achttien jaar. Je moet een blanco strafblad hebben en je moet wonen in de gemeente waar je bij de brandweer wil gaan. Vroeger waren er alleen fysieke proeven, maar tegenwoordig zijn er andere tests bovenop gekomen. Zo wordt bekeken wat de kandidaten in huis hebben, want niet iedereen is geschikt om brandweerman te worden.
GUIDO: Als je door die proeven geraakt, krijg je dan een opleiding?
Thijs: Als je aanvaard wordt, betaalt de gemeente je opleiding aan de provinciale brandweerschool. In mijn geval was dat de PBO in Gent. Daar moet je dan zes maanden lang elke zaterdag naartoe, om een bepaald aantal uren theorie en praktijk te volgen. Als dat goed verloopt, mag je stage volgen binnen het korps van je gemeente. Dat is een jaar aan een stuk elke vrijdag één tot twee uur oefenen. Je kan pas beginnen deel te nemen aan interventies wanneer je opleidingsniveau het toelaat.
GUIDO: Kon je dat allemaal combineren met je studies?
Thijs: Dat ging wel, maar je moet het serieus nemen. Als je de brandweer gewoon ziet als een leuke hobby, dan hou je het niet vol. Je moet er geëngageerd aan beginnen, want zeker de eerste jaren zijn zeer belastend. Ik had toen nog geen vriendin, wat wel een voordeel was. (lacht) Elke vrijdagavond oefenen bij het korps, elke zaterdag naar de brandweerschool... dat eerste jaar was niet te onderschatten. Maar als achttienjarige had ik daar niet echt problemen mee.
Beroeps versus vrijwilliger
GUIDO: Hoe wordt beslist of een gemeente een beroepskorps krijgt, of met vrijwilligers moet werken?
Thijs: België heeft vier soorten brandweerkorpsen: C-, Z-, Y- en X-korpsen, volgens de grootte en risico’s van de gemeente of stad. Enkel de X-korpsen zijn louter samengesteld uit beroepspersoneel. De Z- en de Y-korpsen zijn gemengd. Ze draaien hoofdzakelijk op vrijwilligers, maar hebben ook beroepspersoneel. De C-korpsen, of autonome korpsen, werken uitsluitend met vrijwilligers. Zele is een gewestelijk korps van het Z-type en heeft een beroepsdienstchef en vijf beroepsambulanciers. De andere leden van het achtenzestigkoppig brandweerkorps zijn vrijwilligers. We zijn een gewestelijk Z-korps geworden op basis van het aantal inwoners en uiteraard ook de risico’s, namelijk de autosnelweg E17 en een industriepark van nationaal belang.
GUIDO: Je vader is commandant van het Zeelse korps. Hij is bij jullie de enige beroepsbrandweerman.
Thijs: Eigenlijk zou elk vrijwillig brandweerkorps minstens één beroepskracht moeten hebben. Uiteindelijk runt de commandant een dienst met zeventig brandweermannen en twintig ambulanciers, met alle problemen die erbij komen kijken.
GUIDO: Jij bent vrijwilliger, dus je wordt niet betaald?
Thijs: Toch wel. Telkens als mijn beeper gaat, wordt mijn arbeidscontract geschorst. Het loon dat ik daarmee verlies, wordt gecompenseerd door een vergoeding die ik als brandweerman krijg van de gemeente. Maar ik word niet betaald om van dienst te zijn. Alleen als ik word opgeroepen, word ik betaald.
GUIDO: Stel dat Zele een beroepskorps krijgt, zou je dan overwegen om van de brandweer je beroep te maken?
Thijs: Soms speelt dat wel door mijn hoofd, maar het zal toch nog niet voor meteen zijn. Ik doe mijn job graag, en ik kan die momenteel perfect combineren met mijn hobby: de brandweer. Om nu echt fulltime bij de brandweer te gaan... (twijfelt)
GUIDO: Ondertussen gebeurt het geregeld dat jij tijdens de werkuren wegsnelt om uit te rukken met de brandweer. Is je werkgever daar blij mee?
Thijs: We zijn tot een gentleman's agreement gekomen: aangezien ik nogal veel overuren doe, en die niet betaald krijg omdat ik werk met een bediendecontract, kan ik die uren compenseren met de tijd die ik afwezig ben op interventie met de brandweer.
GUIDO: Vind je je dagelijkse beroepsleven niet saai vergeleken met wat je beleeft als brandweerman?
Thijs: Nee, want mijn job is behoorlijk boeiend. De machines bij Domo moeten constant draaien. Als een machine uitvalt, is het mijn taak die zo snel mogelijk weer in gang te krijgen. Dat zijn eigenlijk ook interventies. (lacht) Gelukkig kan je bij machines preventief werken.
Adrenaline en kameraadschap
GUIDO: Hoe vaak ben je van dienst?
Thijs: Ons korps is opgesplitst in drie pelotons, en elke week is één peloton van dienst. Maar iedereen heeft wel altijd zijn beeper bij. Je moet er rekening mee houden dat niet alle vrijwilligers in Zele werken, zodat overdag soms meer dan één peloton moet worden opgeroepen om aan voldoende manschappen te geraken. Bij een zware industriebrand roepen we zelfs iedereen op.
GUIDO: Is zo'n beeper niet stresserend?
Thijs: In het begin slaap je met je kleren aan, bij wijze van spreken. Maar je wordt dat gewoon.
GUIDO: Hoe vaak word je opgeroepen?
Thijs: Dat is moeilijk te zeggen. Het gebeurt dat je op een dag drie of vier keer moet uitrijden, maar er zijn ook kalme weken. Dat is afhankelijk van wat er gebeurt hé.
GUIDO: Doen jullie meer dan branden blussen?
Thijs: Dankzij de brandpreventie zijn er minder branden dan vroeger. Vrijwel alleen nog accidentele branden eigenlijk, zo'n tachtig oproepen per jaar. In de loop der jaren zijn er voor de brandweer veel technische interventies bijgekomen: verkeersongevallen, het binnendringen van woningen, horizontale evacuaties van zieke of gewonde mensen met de ladder vanop een verdieping... Als de politie het probleem niet kan oplossen, dan komen wij in actie.
GUIDO: Wat is het mooiste dat je als brandweerman hebt meegemaakt?
Thijs: Oei, dat is een moeilijke vraag. Als wij uitrijden, is het altijd miserie, dus het woord 'mooi' is nogal ongelukkig gekozen. Maar als je tijdens een moeilijke interventie echt je best hebt gedaan, bijvoorbeeld om iemand los te maken die zwaar gekneld zat in een voertuig, geeft dat natuurlijk wel voldoening. Maar 'mooie momenten' mag je dat niet noemen, want voor de slachtoffers is het meestal een van de donkerste dagen uit hun leven.
GUIDO: Je krijgt vaak schokkende taferelen te zien. Blijven die beelden je achtervolgen?
Thijs: In het begin blijven die beelden hangen en heb je tijd nodig om zulke ervaringen te verwerken, maar na een aantal jaar slijt dat. Het blijft zwaar, maar je raakt er sneller overheen. We hebben bovendien mensen in het korps die geschoold zijn in de opvang van hulpverleners na een traumatische ervaring. Zij begeleiden achteraf in de kazerne een gesprek over wat we hebben meegemaakt, en op die manier kun je het verwerken. Dat moet ook. Vroeger bestond dergelijke opvang niet. Toen zeiden ze: drink eens een pintje meer, slaap eens goed uit en het zal wel overgaan. Vandaag is er een psychologisch vangnet, en dat is beter.
GUIDO: Geef eens drie goede redenen om bij de vrijwillige brandweer te gaan?
Thijs: Mensen helpen, adrenaline en kameraadschap!
GUIDO: En voor alle duidelijk: ook vrouwen zijn welkom?
Thijs: Als ze door de proeven geraken, absoluut. De brandweer is geen mannenbastion meer.
(HDP)
www.brandweerzele.be